قازاقستان پرەزيدەنتى شىۇ-نىڭ نەگىزگى باعىتتارىن اتادى
مەملەكەت باسشىسى «شانحاي وندىعىنا» كىرەتىن ەلدەر ءۇشىن ستراتەگيالىق ماڭىزى بار باستى باعىتتارعا توقتالدى.
پرەزيدەنت قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى ءوزارا سەنىم مەن ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋدى ءبىرىنشى ماڭىزدى باعىت رەتىندە اتادى.
«قازىرگى كۇردەلى احۋال – نەگىزىنەن حالىقارالىق قاتىناستار جۇيەسىندەگى داعدارىس سالدارى. وسى رەتتە حالىقارالىق قۇقىقتىڭ كەمشىن تۇستارىن تۇزەپ، گەوساياسي تۇرعىدان جىككە بولىنۋگە جول بەرمەۋ ماقساتىمەن، تۇپتەپ كەلگەندە، جاھاندىق اۋقىمداعى بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋ ءۇشىن شىۇ ءوزىنىڭ تۇراقتاندىرۋشى جانە جاسامپازدىق ءرولىن كۇشەيتۋگە ءتيىس»، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى بۇكىل ەۋرازيا قۇرلىعىنداعى بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە كەپىل بولاتىنداي ايرىقشا مۇمكىندىكتەرگە يە. ۇيىمعا مۇشە مەملەكەتتەرگە «ءادىل الەم، كەلىسىم جانە دامۋ جولىنداعى جاھاندىق بىرلىك تۋرالى» شىۇ باستاماسىن جۇزەگە اسىرۋ ءدال وسى ماقساتپەن ۇسىنىلدى.
پرەزيدەنت اسكەري سالاداعى سەنىم شارالارى تۋرالى كەلىسىمدى ازىرلەپ، قابىلدايتىن ۋاقىت كەلگەنىن ايتتى. بۇل رەتتە «ءۇش زۇلىم كۇشپەن» كۇرەس ماسەلەسى ءاردايىم ءجىتى نازاردا بولۋعا ءتيىس.
قاسىم-جومارت توقاەۆ كيبەرقاۋىپسىزدىكتى كۇشەيتۋ ۇيىمعا مۇشە ەلدەرگە ورتاق تاعى ءبىر ماڭىزدى مىندەت ەكەنىنە نازار اۋداردى. سونىمەن قاتار شىۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەردەگى اقپاراتتىق ينفراقۇرىلىمنىڭ تۇراقتى جۇمىسىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ۇدايى اقپارات الماسۋعا، ۇزدىك تاسىلدەر مەن وزىق تاجىريبەلەردى قولدانۋعا باعىتتالعان ارنايى مەحانيزم ازىرلەۋدى ۇسىندى.
قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ پىكىرىنشە، بۇگىن حالىقارالىق اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا قابىلداناتىن ءوزارا ءىس-قيمىل جوسپارى اتالعان ماقساتتارعا ساي كەلەدى.
پرەزيدەنت ساۋدا-ەكونوميكالىق بايلانىستاردى كەڭەيتۋ ىنتىماقتاستىقتىڭ تاعى ءبىر ماڭىزدى باعىتى ەكەنىنە نازار اۋداردى
«الەمدىك ەكونوميكادا جاعىمسىز ۇردىستەر بەلەڭ الا باستادى. دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ مالىمەتى بويىنشا بيىل جاھاندىق ەكونوميكانىڭ ءوسىم قارقىنى باسەڭدەيدى. الەم ەكونوميكاسىنىڭ وسىمىنە سەرپىن بەرەتىن جاڭا باعىت جانە مۇلدە باسقا دامۋ پاراديگماسى قاجەت ەكەنى انىق. سوندىقتان، ءبىزدىڭ ويىمىزشا، ساۋدا-ەكونوميكالىق كووپەراتسيانى كەڭەيتۋ، كاپيتال مەن تەحنولوگيانىڭ ەركىن قوزعالىسىنا جاعداي جاساۋ، كليماتتىڭ سىن-قاتەرلەرىمەن كۇرەسۋ – شانحاي ۇيىمىنىڭ ماڭىزدى مىندەتتەرى. ءوزارا ساۋدا-ساتتىقتىڭ ارتۋى شىۇ كەڭىستىگى ءۇشىن ورتاق ۇردىسكە اينالىپ كەلەدى. ماسەلەن، قازاقستاننىڭ شىۇ ەلدەرىمەن ساۋدا كولەمى وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 6,5 پايىزعا ءوستى. شىۇ-عا مۇشە ەلدەردىڭ تەحنولوگيالىق بازاسى ۇلكەن جانە ەكونوميكانىڭ بارلىق ماڭىزدى سەكتورلارىن دامىتۋ ءۇشىن وراسان زور نارىعى بار. ارنايى سالىق، كەدەن جانە كوشى-قون رەجيمدەرىنىڭ ازىرلەنۋى اتالعان باعىتتا ىلگەرىلەۋگە ايتارلىقتاي سەپتىگىن تيگىزەدى. وسى رەتتە شىۇ اياسىندا ەكونوميكالىق جەڭىلدىكتەر بازاسىن قۇرۋ تۋرالى قازاقستاننىڭ ۇسىنىسى وزەكتى بولىپ قالا بەرەدى. ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى تالقىلاپ، بەكىتۋ ءۇشىن بىرىڭعاي الاڭ قۇرۋ قاجەتتىگى ايقىندالا ءتۇستى. «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنىڭ بازاسىندا جوبالىق قىزمەتتى قارجىمەن قامتاماسىز ەتۋ مەحانيزمىن قۇرۋدى ۇسىنامىز. قىتاي، رەسەي، ءۇندىستان، وزبەكستان، قىرعىزستان قازىردىڭ وزىندە اتالعان الاڭدا بەلسەندى جۇمىس ىستەپ جاتىر. جالپى، احقو رەزيدەنتتەرىنىڭ 20 پايىزى – شىۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ كومپانيالارى»، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى ءتيىمدى دالىزدەر مەن سەنىمدى تاسىمال تىزبەكتەرىن قۇرۋ ارقىلى كولىك بايلانىستارىن نىعايتۋدى ىنتىماقتاستىقتىڭ كەلەسى باعىتى رەتىندە اتادى.
«ءبىز قىتايدىڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» مەگاجوباسىن، ترانسكاسپي حالىقارالىق كولىك باعدارىن جانە «سولتۇستىك – وڭتۇستىك»، «ورتالىق ازيا – وڭتۇستىك ازيا» باعىتتارى بويىنشا ترانسەۋرازيالىق ءدالىزدى ودان ءارى بىرلەسە دامىتۋعا باسا ءمان بەرەمىز. بۇل جوسپارلاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن شىۇ اياسىندا ستراتەگيالىق پورتتار مەن لوگيستيكالىق ورتالىقتاردىڭ سەرىكتەستىك جەلىسىن قۇرۋ جونىندە ناقتى شارالار قابىلداۋ ماڭىزدى»، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
Abai.kz