اۋىت مۇقيبەك. و، مەنىڭ ىلە قازاق وبلىسىم!
ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى! بۇل اتاۋ بىزگە – ارعى بەتتەگى قازاقتارعا ءبىر كەزدە كەڭەستىك قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەگەن ۇعىممەن بىردەي دارەجەدە سەزىلەتىن.
شىعىس تۇركىستان رەسپۋبليكاسى تۇنشىقتىرىلىپ، كوممۋنيستىك جۇيەدەگى جاڭا قىتاي ۇكىمەتى بيلىك باسىنا كەلگەن سوڭ، ونداعى قازاقتار «شىڭجاڭ بەيبىت جولمەن ازات بولدى!» دەگەن ۇكىمدى داتكە قۋات ەتتى.
1952 - جىلدان باستاپ قىتايدا از ساندى ۇلتتار شوعىرلى قونىستانعان وڭىرلەردە ۇلتتىق تەرريتوريالى اۆتونوميا ورگاندارى قۇرىلا باستادى. سول قاتاردا، 1954 - جىلدىڭ 22- قاراشاسىندا ىلە قازاق اۆتونوميالى رايونى قۇرىلىپ، كەلەسى جىلى 12 - قاراشادا ونىڭ اتى «ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى» بولىپ وزگەرتىلدى. ءسويتىپ، قازاقتار ءۇشىن ەسىمى قۇلاققا جاعىمدى ەستىلەتىن، جۇرەككە جىلى تيەتىن ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى بارلىققا كەلدى. ونىڭ اكىمشىلىك ورتالىعى قۇلجا قالاسى بولىپ بەكىتىلدى. ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنا قازىر بۇرىنعى ىلە ايماعىنىڭ سەگىز اۋدانى (قورعاس، شاپشال، توعىزتاراۋ، تەكەس، مۇڭعىلكۇرە، كۇنەس، نىلقى، قۇلجا اۋدانى) مەن التاي، تارباعاتاي ايماقتارى قارايدى. كۇيتىن مەن قۇلجا قالاسى دا وسى وبلىستىڭ تىكە ەنشىسىندە.
ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى! بۇل اتاۋ بىزگە – ارعى بەتتەگى قازاقتارعا ءبىر كەزدە كەڭەستىك قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەگەن ۇعىممەن بىردەي دارەجەدە سەزىلەتىن.
شىعىس تۇركىستان رەسپۋبليكاسى تۇنشىقتىرىلىپ، كوممۋنيستىك جۇيەدەگى جاڭا قىتاي ۇكىمەتى بيلىك باسىنا كەلگەن سوڭ، ونداعى قازاقتار «شىڭجاڭ بەيبىت جولمەن ازات بولدى!» دەگەن ۇكىمدى داتكە قۋات ەتتى.
1952 - جىلدان باستاپ قىتايدا از ساندى ۇلتتار شوعىرلى قونىستانعان وڭىرلەردە ۇلتتىق تەرريتوريالى اۆتونوميا ورگاندارى قۇرىلا باستادى. سول قاتاردا، 1954 - جىلدىڭ 22- قاراشاسىندا ىلە قازاق اۆتونوميالى رايونى قۇرىلىپ، كەلەسى جىلى 12 - قاراشادا ونىڭ اتى «ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى» بولىپ وزگەرتىلدى. ءسويتىپ، قازاقتار ءۇشىن ەسىمى قۇلاققا جاعىمدى ەستىلەتىن، جۇرەككە جىلى تيەتىن ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى بارلىققا كەلدى. ونىڭ اكىمشىلىك ورتالىعى قۇلجا قالاسى بولىپ بەكىتىلدى. ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنا قازىر بۇرىنعى ىلە ايماعىنىڭ سەگىز اۋدانى (قورعاس، شاپشال، توعىزتاراۋ، تەكەس، مۇڭعىلكۇرە، كۇنەس، نىلقى، قۇلجا اۋدانى) مەن التاي، تارباعاتاي ايماقتارى قارايدى. كۇيتىن مەن قۇلجا قالاسى دا وسى وبلىستىڭ تىكە ەنشىسىندە.
ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ تۇڭعىش اكىمى – ءپاتىحان سۇگىرباەۆ. ول – كەزىندە كەڭەس وداعىنان اسكەري تاربيە جانە شەن العان، 1949 - جىلى 1 - قازاندا وتەتىن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇرىلۋ سالتىنا كەتىپ بارا جاتقان جولىندا ءبىر توپ سەرىگىمەن بىرگە «ۇشاق اپاتىنان» قازا تاپقان اتاقتى قازاق گەنارالى دالەلحان سۇگىرباەۆتىڭ بالاسى. ءپاتىحاننان كەيىن وبلىس تىزگىنىن ۇستاعان كىسى – جاعدا بابالىقۇلى. ءۇشىنشى كەزەكتە بۇل ورىنعا قۇرمانالى وسپانوۆ وتىردى. 1962- جىلعى «ماي وقيعاسى» – شىعىس تۇركىستان قازاقتارىنىڭ سوۆەت وداعىنا قوتارىلا كوشۋى وسى قۇرمانالى داۋىرىنە تۇسپا - تۇس كەلدى. سوعان بايلانىستى ق.وسپانوۆ قىزمەتىنەن الىنىپ، قالا ىرگەسىندەگى پارتيا مەكتەپتىڭ اۋلاسىنا وقشاۋلاتىلدى. ءومىرىنىڭ 20 جىلىن ەشكىممەن كەزدەسۋگە تيىم سالىنعان تارتىپپەن بيىك داۋال ىشىندە وتكىزدى. ول جاقتاعى ەل جازانىڭ مۇنداي ءتۇرىن «مىرزا قاماق» دەپ اتايدى. ودان بەرگى جەردە اتالمىش وبلىسقا ەرعالي ابىلقايىرۇلى، ديار قۇرماشۇلى، اسحات كەرىمبايۇلى، بەكمۇحامەت مۇساۇلى، الپىسباي راحىمۇلى، نۇرلان ءابىلماجىنۇلى، قىزايجان سەيىلقوجاۇلى، ماۋكەن سەيىتقامزاۇلى كەزەگىمەن باسشىلىق ەتىپتى. ءبىر مەزگىلدە ءجانابىل سىماعۇلۇلى دا (1974 - 1978) بۇل مىندەتتى وبلىستىق پارتكوم حاتشىلىعىمەن قوسىپ، قوسىمشا وتەپتى. قازىر ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىن مانەن زەينەلۇلى دەگەن قانداسىمىز باسقارىپ وتىر. قىتاي قازاعى ءۇشىن ءجانابىل سىماعۇلۇلى تۋرالى ايتىلار اسەرلى اڭگىمە تىپتەن ۇزاق، ارينە. ەل تىزگىنىن ۇستاعان وسىناۋ تۇلعالاردىڭ قاي - قايسىسىنىڭ دا ورنى، اتقارعان شارۋاسى بولەك - بولەك جىر. باسشىلىق مىندەتكە قاي كەزدە دە كەزدەيسوق ادامدار كەلگەن ەمەس، اتتارى ەلگە ءمالىم، ءبىلىمدى، پارتيانىڭ سىناعىنان سۇرىنبەي وتكەن، تۋعان حالقىنىڭ قادىر - قۇرمەتىنە بولەنگەن ىسكەر تۇلعالار عانا تاڭداپ قويىلىپ وتىردى. مىسالى، قۇرمانالى وسپانوۆ پەن ەرعالي ابىلقايىرۇلى اتاقتى اقىندار بولسا، بەكمۇحامەت مۇساۇلى حيميا عالىمى، نۇرلان ءابىلماجىنۇلى كاسىبي زاڭگەر. قالعان كىسىلەر دە ءوز كەزىندەگى جوو -ىن تامامداعان ءوز سالاسىنىڭ ماماندارى. وسى اكىمدەردىڭ بارلىعىنىڭ ەسىمدەرى وبلىس تاريحىنا التىن ارىپپەن ايشىقتالىپ جازىلاتىنىنا ءشۇبا جوق. دەسە دە، ەل ەسىنەن وشپەس ورىن العان ەكى اكىمدى ايىرىقشا اتاپ وتكىم كەلەدى. ونىڭ ءبىرىنشىسى بۇل كۇندە قۇرمەتتى زەينەتكەرلىك ءومىردىڭ قىزىعىن كورىپ، ۇلاعاتتى ۇل مەن يبالى قىزعا اكە، نەمەرەلەرگە ارداقتى اتا بولعان ديار قۇرماشۇلى اقساقال. ديار اعا اكىمدىك كرەسلوعا 20 جىلعا جالعاسقان ماونىڭ «مادەني توڭكەرىسى» اياقتاپ، بيلىك باسىنا قادىرمەندى دىڭ شياۋپين (دەن سياوپين) كەلگەن كەزدە وتىردى. دىڭ (دەن سياوپين) شىعا سالىپ، «بارلىق سالا رەتكە سالىنسىن!» - دەپ، بۇيرىقتى ءبىر - اق ۇردى. ايدىڭ وڭنان تۋا باستاعانىن بىردەن سەزگەن دانا كوكىرەك اعا وبلىس قىزمەتىنە بار ىنتاسىمەن كىرىستى. كەلىپ تۇرعان ورايدان ۇتىمدى پايدالانىپ، ۇلتىنىڭ ۇپايىن تۇگەندەپ قالۋعا بارىن سالدى. سونىڭ ارقاسىندا، باسقانى ايتپاعاندا، قۋعىنعا ۇشىراپ، ازاپ شەككەن قازاق وقىعاندارىنىڭ وسى مەزگىلدە قىزمەتكە ىلىنبەگەنى جوق! قازاق بايلارىنىڭ تاركىلەنگەن مالى مەن مۇلىكىنىڭ بەلگىلەنگەن تارتىپپەن يەسىنە قايتارىلماعانى تاعى جوق!! جوو - ىن تامامداپ كەلگەن قازاق جاستارىنا وبلىس، ايماق، اۋدانداردىڭ ءتيىستى مەكەمەلەرىنە قاراتىپ ءوز قولىمەن جولداما بەرىپ، جاۋاپتى قىزمەتتەرگە جاپپاي قويىپ وتىردى. وسى جەردە ءبىر اتاپ وتەر يگى ءىس، سول جاستاردىڭ باسىم كوبىن وبلىس وتالىعىنا الىپ قالۋعا تىرىستى. ءوتىپ جاتقان ۇلتتىق ءتۇسى قويۋ مادەني شارالاردا ەسەپ جوق. قازاق ساناسىندا، ومىرىندە زور سىلكىنىس پايدا بولدى. ءسويتىپ، از عانا جىلدىڭ ىشىندە وبلىس «ىلە قازاق وبلىسى» دەسە، دەگەندەي دەڭگەيگە تىكە سەكىردى. ءبىزدىڭ بالا كەزىمىزدە وسى ديار اكىمدى كينو اكتەرى ءمۇتالىپ ءابدراحمانوۆ اعام تۋعان اۋىلىمىز ويمانبۇلاققا شاقىرىپ اكەلگەنى; ول كىسىلەردىڭ اۋىل باستىعى الپىسباي اعانىڭ ۇيىنە قونعانى; باستاۋىشتا وقىپ جۇرگەن ءبىزدىڭ ادەمى ماشينەلەردى اينالسوقتاپ، سىيپاپ تاڭىرقاعانىمىز بار. وبلىستىڭ تۇرپاتى بولەك، مارتەبەسى جوعارى اكىمىن اناداي جەردەن تۇڭعىش كورگەنىمىز دە سول! كوپ وتپەي، ءتۇن بولسا تۇنەك باساتىن قاپ - قاراڭعى سايدا بەتون باعانالار ساپ تۇزەپ، ەلەكتر سىمى تارتىلدى. كارەسىن (كيروسين) شامنىڭ ورنىنا دومالاق لامپەشكەلەر (لامپوچكالار) جارق ەتە ءتۇستىن بولدى. سويتسەك، ول – اتاقتى اكتەردىڭ اۋىلىنا ديار قۇرماشۇلىنىڭ شەشىمىمەن العاشقى جاسالعان شاراپات ەكەن. قىسقاسى، قىتايداعى قازاقتارعا «قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالاعان» زاماننىڭ باسى وسى ديار اعا قىزمەت اتقارعان مەزگىلدەن باستالدى دەسەك، ارتىق ايتقاندىق ەمەس.
ەكىنشىسى، نۇرلان ءابىلماجىنۇلى. نۇرلان قىتايشا وقىعان جىگىت. جوعارىدا ايتتىق، اسا جوعارى دەڭگەيدەگى كاسىبي زاڭگەر. وسى وبلىس اكىمدەرىنىڭ ىشىندەگى ەڭ جاسى ەسەپتەلەدى. وتىز جاسىندا وبلىستىق سوتتىڭ توراعاسى بولدى. ول وبلىستى نەبارى توعىز - اق اي باسقاردى. ءابىلماجىنۇلى اكىمدىك تاققا وتىرا سالىسىمەن زاڭدى تۇلعا رەتىندە وبىلىستىڭ كادىر تاعايىنداۋ مەن ەكونوميكاسىن باسقارۋ قۇقىعىن بىردەن ءوز قولىنا الدى. كوپ وتپەي، مەكەمەلەردەن سيرەپ بارا جاتقان قازاقتاردىڭ قاراسى قايتا كوبەيە باستادى. قىسقا مەرزىم ىشىندە قازاق اۋىلدارىنىڭ جول قاتىناسى تۇزەلىپ، وبلىس بەت - بەينەسى ايتارلىقتاي وزگەردى. ارىندى باسشىنى ارى قارايعى جەردە ۇكىمەت ولكە ورتالىعىنا ءوسىرىپ جىبەردى. ديار اعاسىنان كەيىن، اراعا جىلدار سالىپ بارىپ، ىلە وبلىسىنان قازاق ءيىسىن بۇرقىراتىپ دۇرىلدەتكەن اكىم وسى – نۇرلان اعا. ول قازىر شۇار - داعى ءتورت ءبىرىنشىنىڭ بىرەۋى – شىڭجاڭ ۇيعىر اۆتونوم رايوندىق ساياسي كەڭەستىڭ توراعاسى. ن.ءابىلماجىنۇلىنىڭ ورنىن باسقان قىزايجان سەيىلقوجاۇلى دا بۇل جۇمىستى اقساتپاي جالعاستىرا ءبىلدى...
بيىل، مىنە، سول ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ قۇرىلعانىنا 60 جىل.
قىتاي جاعى بۇل 60 جىلدىقتى لايىقتى دارەجەدە اتاپ وتەدى دەگەن ويدامىن.
وبلىس كەزىندە قىتايدا جۇرگىزىلگەن سولاقاي ساياساتتىڭ سوققىسىنا ۇشىراپ، سانداعان داۋىلداردى باسىنان وتكەردى. بىراق، ونىڭ «ىلە قازاق...» دەگەن ارداقتى اتى مەن «اۆتونوميا» مارتەبەسى كۇنى بۇگىنگە دەيىن ساقتالىپ كەلەدى. قازاق ەلى تاۋەلسىزدىك الۋدان بۇرىن ول قازاقتىڭ ءبىر ۇلكەن قارا شاڭىراعى ەسەبىندە بولدى. ءبىز ونى دەربەس مەملەكەتتىڭ دەڭگەيىندە سەزىندىك. باسشىلارىن پاتشامىزداي سىيلادىق. بۇگىن قۇدايعا تاۋبە، اسپانىمىزدا كوك تۋىمىز جەلبىرەپ تۇر. شەتتە قالعان قازاق جەرى مەن قالالارىنىڭ اتىن استانا كوشەلەرىنە بەرىپ، جوعىمىزدى تۇگەندەپ جاتىرمىز. وسىناۋ ءدۇبىرلى تويدىڭ قارساڭىندا استانا اكىمى يمانعالي نۇرعاليۇلى ەلوردانىڭ ءبىر كوشەسىنە «ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى كوشەسى» دەگەن ات بەرسە ەكەن دەگەن ىزگى تىلەگىم بار. ويتكەنى، بۇل كۇندە ونداعى قانداستارىمىزعا وسى وبلىستىڭ اتىنان باسقا ەنەكوكىرەك ەتەتىن ەشتەڭە قالماي باردى. جامان ايتپاي، جاقسى جوق، الىپ كورشىمىز «قىتاي ارمانى» دەپ اتالاتىن ۇلكەن رەفورمانى باستاپ كەتتى، مۇنداي اۆتونوميا باسى ارتىق ءىس سانالىپ، جويىلىپ كەتۋى دە مۇمكىن عوي؟!
«Abai.kz» اقپارتاتتىق پورتالىنا تۇرعان العاشقى جۇمىسىمدى وسىناۋ تۋعان وبلىسىما ارناعان جىر - شاشۋمەن باستاپ، وتانداستارىمدى ارعى بەتتە الدا بولاتىن ءجون - جوسىعى بولەك تويدان ەرتەرەك قۇلاعدار ەتكەندى دۇرىس كوردىم.
وكىنبەن الىس كەتكەن جولىم ءۇشىن،
كەتتى عوي ساعىنىشقا تولىپ ءىشىم.
«ەسىمنەن ەرتەلى - كەش ءبىر كەتپەيسىڭ»،
و، مەنىڭ ىلە قازاق وبلىسىم!
ىزدەسەم تابىلادى سايران مۇندا،
ءتۇرى كوپ قىمىزدىڭ دا، ايراننىڭ دا.
سەنى دە ساعىنامىن الاسۇرىپ،
قاسقايىپ قالا بەرگەن، قايران قۇلجا!
بولاسىڭ كەيدە مەنى شاقىرعانداي،
كەۋدەمدە وشپەيتىن ءبىر لاپىل بارداي.
قۇلاققا تۇراتۇعىن جىلى ەستىلىپ،
دەيتۇعىن «ىلە قازاق...» اتىڭ قانداي!
اتىڭنىڭ ماعان ايان ماڭگى ەكەنى،
كوكتەگى بۇلتقا اينالدى شاڭ كەشەگى.
ساۋىردىڭ ۇل مەن قىزى مۇندا كەلگەن،
قالدى-اۋ دەپ قايران التاي اندەتەدى.
كوسىلگەن كوز ۇشىندا تارباعاتاي،
سەكىلدى ەسكى كوزدەن قالعان اتاي.
كۇن تۋىپ سىر بويىنان ەل اۋعاندا،
ساعان كەپ كۇلىن توككەن جولدا ماتاي.
و، مەنىڭ قاسيەتتى، بايتاق ىلەم،
سەن جايلى كوپ شەجىرە ايتا بىلەم.
كۇن كەشتى مەكەندەگەن قالىڭ قىزاي،
ءومىردىڭ ەڭىسىمەن، قايقاڭىمەن...
مەن بۇگىن جالىققامىن سان ساناۋدان،
ارقارمىن اشىق كۇندە ارقاعا اۋعان.
ۇش ايماق – ءۇش ارىسىڭ ايبىنى اسقاق،
بار تاعى قارماعىڭدا قانشاما اۋدان.
مەن ءۇشىن تىم قىمباتتى سونىڭ ءبارى،
التىندى ارداقتادىڭ قولىڭداعى.
قانىمدى كەرنەيدى دە ءبىر جىلى اعىس،
جانىمدى تەربەتەدى جول ىرعاعى.
قاتايتىپ الساقتاعى ءبىز قاناتتى،
كەرمەك وي كەمىرەدى تۇزدان اششى.
تۋعان جەر باتادى ەكەن اقىندار مەن
الىسقا ۇزاتىلعان قىزعا قاتتى.
جۇرگەم جوق ايعا قاراپ، جۇلدىز قاراپ،
ارىسقا باعالايدى مىڭ قىز بالاپ.
سارىارقا ءتوسىن كەلىپ تۇعىر ەتتى،
وزىڭنەن ۇشىپ كەتكەن ءبىر مۇزبالاق.
جەرىسىڭ اكەمنىڭ دە، ارعى اتامنىڭ،
ولەڭمەن ساعان بۇگىن تاڭبا سالدىم.
ارقاسى ءبىزدىڭ شالقىپ جۇرگەنىمىز،
اقسارباس ايتىپ سويعان ءار باتاڭنىڭ.
مەكەنسىڭ كىندىگىمنىڭ قانى تامعان،
ۇلگى الدىم ءاز انادان، كارى شالدان.
قونارمىن ءبىر بيىككە شىعىپ ەرتەڭ،
بولارمىن كوش باستايتىن ءالى تارلان.
مەنى الىپ ۇشقان كەزدە بيىك ارمان،
اكەمنىڭ ءبىر سايىڭدا ءۇيى قالعان.
ءبىر ۋىس توپىراعىڭ ءجۇر قالتامدا،
اپامنىڭ جاۋلىعىنا ءتۇيىپ العان.
جانداعى تورقاسى جوق سول توپىراق،
تاستايدى ساعىنىشتى تارقاتىپ-اق.
اجەمسىڭ الديلەگەن كەشە مەنى،
كوتەرگەن كۇنى بويى ارقاسىنا اپ.
ارىڭدى سەن دارىتتىڭ ماعان اپپاق،
ءبىر بەلدەن استىم بۇگىن تابان اتتاپ.
قالدىردىم ساعان عانا كەشەگى وتكەن،
بەيىتىن اتا-بابا اماناتتاپ.
قاشاندا بولسىن باعىڭ، وردام، ۇستەم،
كەشىر سەن ەتە الماسام قولعابىس مەن.
قايسى دەپ وبلىسىڭ سۇراعانعا،
ايتامىن اتىڭدى اسقاق، زور داۋىسپەن.
بۇزباسىن ەشكىم سەنىڭ شىرقىڭدى، ىلە،
جۇرسە ەكەن مەنى داعى جۇرتىڭ بىلە.
بولسام دا كورشى ەلىڭنىڭ ازاماتى،
جازۋلى پاسپورتىمدا تۇرسىڭ، مىنە.
بيدايداي تۇرسىڭ جالعىز ارپا ىشىندە،
ۇيىقتاسام كورەم سەنى ءار تۇسىمدە.
ساعىندىم كوكقامىردىڭ كوك باعلانىن،
ساعىندىم باياندايدىڭ ءمانتىسىن دە.
الشاڭداپ جۇرگەن شاقتا كەڭ كوشەڭدە،
جۇرگەندەي بولۋشى ەدىم دەربەس ەلدە.
سارعايعان ساعان دەگەن ساعىنىشتى،
جازبايدى قاي دارىمەن ەمدەسەم دە.
ەسىمىڭ سەنىڭ بۇگىن – باعالى ەسىم،
كىرلەيدى سەن تۇرعاندا جاعا نە ءۇشىن!؟
بورىدەي جان جاراسىن جالاپ جازىپ،
جيدى عوي سەن ارقىلى قازاق ەسىن.
مەن سەنى جۇرەم شەتتە ىڭعاي باعىپ،
ساقاراڭ كەتپەسە دەپ قۇمعا اينالىپ.
دەگەن سول «ىلە قازاق...» ارداقتى اتقا،
مۇددەسى ونداعى ەلدىڭ تۇر بايلانىپ.
قاناتتى ساعان قاراي سىلكىپ ۇشساق،
قالامىز كادىمگىدەي ءبىر تىنىستاپ.
اۆتونوم دەگەن اسقاق مارتەبەڭمەن،
وشىرمەي قازاق اتىن تۇرسىڭ ۇستاپ.
تۇلعاڭدى رۋحى اسقاق، ەڭسەلى ءارى،
تۇرمىن-اۋ جەتكىزە الماي مەن شامالى.
جوڭكىلگەن ەرتىس - ىلە – قوس بۇرىمىڭ،
بالتىرىن سارىارقانىڭ تەڭ سوعادى.
قازاقتى، قايدا جۇرسە، بوس ويلاما،
قانىمەن اتا-بابا جاسايدى انا.
ءتاڭىرتاۋ الاتاۋمەن ءبىر تۋىسقان،
قارايتىن بالقاش - سايرام – قوس ايناعا.
مەكەنى ۇلدىڭ ىستىق، قىزدىڭ ىزگى،
كەشىردىڭ باستان كەشە ءجۇز ءدۇبىردى.
ءۇش ءجۇزدىڭ وعلاندارى اردا تۋعان،
ۇستادى الما-كەزەك تىزگىنىڭدى.
جاس ۇرپاق قاۋلاپ وسكەن ارتىڭدا بار،
قادامى كەلە جاتقان قارقىنداپ ءار.
توسىڭدە ءجۇرسىن امان الشاڭ باسىپ،
ءجانابىل باستاعان سول نارتۇلعالار!
ءار شىڭنان قاۋلاپ شىققان، ءار توبەڭمەن،
ماقتان سەن جاس قايىڭمەن، قارت ەمەنمەن.
«قازاقتىڭ كىشى قارا شاڭىراعى» –
جاساي بەر دەگەن ۇلى مارتەبەڭمەن!!!
Abai.kz