وزىڭىزدەن ءوزىڭىز سۇراپ كورىڭىز!
ء«اربىر ۇممەتتىڭ اجالى (بەلگىلەنگەن ۋاقىتى) بار. ولار ونى ءبىر مەزەت كەشىكتىرە دە، ىلگەرىلەتە دە المايدى»،–دەيدى قاسيەتتى قۇراندا («اعراف» سۇرەسى، 34-ايات). ۋاقىت بىزدەن بۇرىن جاراتىلعان دۇنيە. قۇران كارىمدە: «ادامنىڭ ادامدىق دەڭگەيىنە جەتكەنشە قانشاما ۋاقىت وتەدى دەسەڭشى؟» («ينسان» سۇرەسى، 1-ايات) – دەگەن ايات بار. بۇل ايات ادام بالاسى جارالماي تۇرعان ءبىر كەزەڭنىڭ بولعاندىعىن ايتادى. پايعامبارىمىزدان (س.ع.س) جەتكەن ءبىر حاديستە: «ادامداردىڭ كوبى - دەنساۋلىق پەن ۋاقىت نىعمەتىنىڭ قادىرىن بىلمەيدى»,-دەلىنگەن.
حاكىم اباي اتامىزدىڭ 15-قارا ءسوزىنىڭ سوڭى مىنا سوزدەرمەن اياقتالادى: «ەگەردە ەستى كىسىلەردىڭ قاتارىندا بولعىڭ كەلسە، كۇنىندە ءبىر مارتەبە، بولماسا جۇماسىندا ءبىر، ەڭ بولماسا ايىندا ءبىر، وزىڭنەن ءوزىڭ ەسەپ ال! سول الدىڭعى ەسەپ العاننان بەرگى ءومىردى قالاي وتكىزدىڭ ەكەن، نە بىلىمگە، نە احيرەتكە، نە دۇنيەگە جارامدى كۇنىڭدى ءوزىڭ وكىنبەستەي قىلىقپەن وتكىزىپپىسىڭ؟ جوق، بولماسا نە قىلىپ وتكىزگەنىڭدى ءوزىڭ دە بىلمەي قالىپپىسىڭ؟.»
ء«اربىر ۇممەتتىڭ اجالى (بەلگىلەنگەن ۋاقىتى) بار. ولار ونى ءبىر مەزەت كەشىكتىرە دە، ىلگەرىلەتە دە المايدى»،–دەيدى قاسيەتتى قۇراندا («اعراف» سۇرەسى، 34-ايات). ۋاقىت بىزدەن بۇرىن جاراتىلعان دۇنيە. قۇران كارىمدە: «ادامنىڭ ادامدىق دەڭگەيىنە جەتكەنشە قانشاما ۋاقىت وتەدى دەسەڭشى؟» («ينسان» سۇرەسى، 1-ايات) – دەگەن ايات بار. بۇل ايات ادام بالاسى جارالماي تۇرعان ءبىر كەزەڭنىڭ بولعاندىعىن ايتادى. پايعامبارىمىزدان (س.ع.س) جەتكەن ءبىر حاديستە: «ادامداردىڭ كوبى - دەنساۋلىق پەن ۋاقىت نىعمەتىنىڭ قادىرىن بىلمەيدى»,-دەلىنگەن.
حاكىم اباي اتامىزدىڭ 15-قارا ءسوزىنىڭ سوڭى مىنا سوزدەرمەن اياقتالادى: «ەگەردە ەستى كىسىلەردىڭ قاتارىندا بولعىڭ كەلسە، كۇنىندە ءبىر مارتەبە، بولماسا جۇماسىندا ءبىر، ەڭ بولماسا ايىندا ءبىر، وزىڭنەن ءوزىڭ ەسەپ ال! سول الدىڭعى ەسەپ العاننان بەرگى ءومىردى قالاي وتكىزدىڭ ەكەن، نە بىلىمگە، نە احيرەتكە، نە دۇنيەگە جارامدى كۇنىڭدى ءوزىڭ وكىنبەستەي قىلىقپەن وتكىزىپپىسىڭ؟ جوق، بولماسا نە قىلىپ وتكىزگەنىڭدى ءوزىڭ دە بىلمەي قالىپپىسىڭ؟.»
ءسىز ءوزىڭىزدى قانشالىقتى جاقسى بىلەسىز؟ باسقالارعا سىن ايتىپ، ولاردى سىرتتاي باعالاپ، بىرەۋلەرگە اقىل-كەڭەس بەرىپ «مۇرشاسىز» جۇرسەك تە ء بىز ءوز «مەنىمىزبەن» كەڭەسۋگە كوپ كوڭىل بولە بەرمەيمىز. وسى ءبىر شاعىن ەسكەرتۋدى وقۋ بارىسىندا سىزگە تومەندەگى سۇراقتاردى ء وز-وزىڭىزگە شىن پەيىلىڭىزبەن قويا ءبىلىڭىز دەگىم كەلەدى. كەيبىر سۇراقتار ءسىزدى تاڭ قالدىرۋى دا مۇمكىن.
ەندەشە ءسىزدىڭ وزىڭىزدەن قايتكەندە سۇرايتىن سۇراقتارىڭىز:
- مەن كىممىن؟
- مەن قانداي ناقتىلى جەتىستىكتەرىممەن ماقتانا الامىن؟
- مەن ءوز ومىرىمدەگى قانداي نارسەگە وتە ريزامىن؟
- مەن وزىمە جانە ومىرىمە قانداي باعا قويامىن؟
- مەن ء وزىمدى جاقسى كورەمىن بە؟
- بۇگىن ءوزىمدى قايتسەم بۇرىڭعىدان دا جاقسى كورۋگە بولادى؟
- مەنىڭ جەتۋگە ماقسات ەتكەن باستى ارمانىم نە؟
- وزىمە دە باسقالارعا دا ەڭ ۇنامدى دا جاقسى بولۋ دەپ مەن ءۇشىن قانداي بولۋدى ايتامىن؟
- ماعان ءومىر سۇرەتىن ءبىر جىل عانا ۋاقىتىڭ قالدى دەسە نە ىستەپ ۇلگەرۋىم كەرەك؟
- وسىدان ءۇش جىل بۇرىڭعى وزىمە قانداي اقىل-كەڭەس بەرەر ەدىم؟
- مەنىڭ كوڭىلىمدە بۇگىنگى كۇنگە دەيىن ۇمىتىلماي، كەشىرە الماي جۇرگەن تۇيتكىلدى نارسەلەر ما؟ قازىر ولاردى ۇمىتاتىن ۋاقىت بولدى ما؟
- قازىر قانداي ىسپەن اينالىسىپ مەنىڭ قولىم تيمەي جاتىر؟ بۇل ىستەپ جاتقان ءىسىم 1 جىل، 5 جىل، 10 جىلدان كەيىنگى ومىرىمە قانداي پايداسى بار؟
- مەن قانداي مۇمكىندىكتەردى كۇتىپ ءجۇرمىن؟ ول مۇمكىندىكتەردى ءوز قولىممەن قالاي جاساۋعا بولادى؟
- مەنىڭ ەڭ ۇلكەن ماقساتىم نە؟ وعان جەتۋىمە نە كەدەرگى بولۋدا؟
- ۋاقىتتىڭ دا، اقشا قاراجاتتىڭ دا ەشبىر شەكتەۋى جوق بولسا، مەن نە ىستەر ەدىم؟
- مەنىڭ ارمانداعان شىڭىما قازىر جەتىپ قويعان ادام كىم؟ ول ادامنان نە ۇيرەنۋگە بولادى؟ مەن قايتسەم، نە ىستەسەم سول ادامداي بولا الامىن؟
- مەندە قازىر ءبىر ميلليون دوللار بولسا، ونىمەن نە ىستەر ەدىم؟
- مەنىڭ ارمانىمداعى جۇمىسىم مەن ءۇيىم قانداي؟ مەنىڭ ارمانىمداعى ءومىر قانداي؟ سولاي ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن بۇگىننەن باستاپ نە ىستەۋگە بولادى؟
- مەن نەدەن قاتتى قورقامىن؟
- قانداي كىشكەنتاي عانا نارسە ىستەۋ ارقىلى مەن كۇنى بويى باقىتتى، قۋانىشتى بولا الامىن؟
- مەندە كەرى تارتىپ تۇراتىن ادەت، قالىپتاسقان پىكىر، نانىم-سەنىم بار ما؟ ەگەر وندايلار بولسا، ولاردى «بوساتىپ قويا بەرەتىن» ۋاقىتىم بولعان جوق پا؟
- مەن ءدال نە ماقسات ءۇشىن ءومىر ءسۇرىپ ءجۇرمىن؟
- بۇگىن، ءدال قازىر قانداي ءىس باستاسام مەنىڭ ءومىرىم ماعىنالى بولا باستايدى؟
- ماعان نە نارسە ەڭ كوپ جىگەر بەرىپ، ىنتامدى ارتتىرادى؟
- مەنىڭ ەڭ كوپ ۋاقىتتارىمدى بىرگە وتكىزەتىن 5 ادام كىم؟
- ولار ماعان جاقسى جاقتارىمەن اسەر ەتە مە؟ نەمەسە؟
- مەن كىم تۋرالى، نە تۋرالى ويلاعانىمدا قاتتى قۋانامىن جانە جىگەرلەنەمىن؟
- مەنىڭ ارمانداعان ارۋىم (اقبوز اتتى حانزادام) قانداي؟
- مەن ءۇشىن بۇگىنگى ەڭ قاجەتتى ادامدار كىمدەر؟ مەن ولارعا جەتكىلىكتى كوڭىل بولە الىپ ءجۇرمىن بە؟
- مەن پايداسى از قانداي نارسەلەرگە كوپ نازار اۋدارامىن؟
- بۇل ساۋالداردان كەيىن مەنىڭ وزگەرىس جاساعىم كەلگەن ءبىر نارسە نە؟
ءسىزدىڭ الداعى ومىرىڭىزبەن قىزمەتىڭىزگە تابىس تىلەيمىن!
امانتاي تويشىبايۇلى،
Abai.kz
