ۋكراينا كۋرسكى وبلىسىنداعى سۋدجانى العانىن ايتتىق قوي، الگىندە. سول سۋدجا دەگەن استانا عوي، بىلەسىز بە؟ ۋكرايندەردىكى. ءبىزدىڭ ورىنبور سەكىلدى...

الەۋمەتتىك جەلىلەردە سوڭعى تارالىپ جاتقان بەينە جازبالاردا سۋدجاداعى كەمپىر-شالداردىڭ ۋكراينا جاۋىنگەرلەرىمەن ۋكراينشە ەركىن سويلەسىپ جۇرگەنىن كوردىك. ول تاڭ قالاتىنداي جاعداي ەمەس. نەگە؟ قاراڭىز:

سۋدجا - 1918 جىلى ءبىر اي بويى ۋكرايندەردىڭ استاناسى بولعان، اكىمشىلىك ورتالىعى بولعان جەر. ارعى تاريحىنا تەرەڭدەپ كىرمەسەك تە، ازامات سوعىسىنان بەرى قاراي ءبىر-ەكى دايەك ايتا كەتەيىك:

ءبىرىنشى جاھان سوعىسى كەزىندە، برەست كەلىسىمىنەن سوڭ، سۋدجا ۋەزى سكوروپادسكي قاراۋىنداعى ۋكراينا دەرجاۆاسىنىڭ باقىلاۋىندا بولادى. كەيىن حاركوۆ گۋبەرنياسىنىڭ قول استىنا وتەدى. بۇل 1918 جىلدىڭ وقيعالارى. سول 1918 جىلى سۋدجا ۋەزىنىڭ باسشىلارى ۋكراينا سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنە حات جازىپ: «بولشەۆيكتەر بالە بولدى. ءبىزدى قورعاڭىزدار، ءبىزدى ۋكراينا قۇرامىنا قوسىپ الىڭىزدار»، - دەپ جالىنىپ سۇرايدى.

گەرمان يمپەرياسى جەڭىلگەن سوڭ، سۋدجادا سوۆەتتىك بيلىك ورنايدى.1918 جىلى قاراشادا سۋدجا ۋكراينانىڭ ەڭبەكشى شارۋالار وكىمەتىنىڭ رەزيدەنتسياسى بولادى. سوۆەتتىك ۋكراينا وكىمەتى سۋدجادا تاپجىلماي ءبىر اي وتىرادى. بىلايشا ايتقاندا، ۋكراينانىڭ العاشقى استانالارىنىڭ ءبىرى - وسى سۋدجا دەسەك تە دۇرىس شىعار.

ال ارعى تاريحىنا بارساق، 17-ءشى عاسىرلاردا سۋدجاعا العاش بولىپ ۋكرايندەر قونىستاندىرىلعان ەكەن. ولاردى «چەركاستار» دەپ اتاعان نەمەسە «كىشى ورىستار» دەپ اتاعان. شامامەن مىڭ جارىم جان. كەيىن سۋدجا وزەنىنىڭ بويىنشا بەكىنىس سالىنىپ، سۋمسكى كازاكتارى ورنالاسقان. سۋمسكى دەگەننىڭ ۋكراينا ەكەنىن جانە بىلەسىزدەر. ءتىپتى، 1708 جىلى سۋدجا كيەۆ گۋبەرنياسىنا قاراستى بولعان.

سۋدجادا نەگىزگى ءتىل - ۋكراين ءتىلى، نەگىزگى ۇلت - ۋكرايندەر بولعان. دەرەكتەردە: ۋكراين ءتىلىن – «كىشى ورىستار» ءتىلى دەپ كورسەتكەن. سۋدجانىڭ 61,5 پايىزى ۋكراينشە سويلەگەن. قازىر دە سۋدجاداعى شال-كەمپىرلەر ۋكراينشە سويلەپ ءجۇر. سويلەمەگەندە شە، سۋدجا اۋەلدەن ۋكراينا جەرى بولسا؟!

سوندىقتان ۋكراينانىڭ سۋدجانى الۋى - بوتەننىڭ جەرىن تارتىپ الۋى ەمەس، وزىنىكىن قايتارۋ دەگەنگە دە سايادى. ارينە، زامان وزگەردى، زاڭ-زاكون وزگەردى. كارتا وزگەردى. سۋدجا قازىر كۋرسكىگە قارايدى، سايكەسىنشە رەسەيدىكى. الەم سولاي دەپ مويىنداعان.

ۋكراينا دا ونى جامباسىنا باسىپ الماق ەمەس. ونى اشىق ايتتى. باسقاسىن قويعاندا، پرەزيدەنت زەلەنسكي: «ءبىزدىڭ ماقسات كۋرسكى وبلىسىن تارتىپ الۋ ەمەس»، - دەدى. «بىزگە بوتەننىڭ ءبىر ءتۇيىر جەرى كەرەك ەمەس. بىزگە ءوز جەرىمىزدى قايتارۋ كەرەك»، - دەدى.

سوندىقتان سۋدجا ۋكرايناعا ستراتەگيالىق ماقسات ءۇشىن عانا كەرەك. ەرتەڭدەرى بولعاندا سۋدجا ساۋداعا سالىنادى. كرەمل ونداعى 5-6 مىڭ ادام ءۇشىن ساۋدالاسپاسا دا، ءوز ءيميدجى ءھام سۋدجاداعى گازپرومنىڭ گاز ولشەۋىش ستانتسياسى ءۇشىن ساۋدالاسادى.

Abai.kz