جۇما, 4 قازان 2024
بيلىك 1399 28 پىكىر 26 تامىز, 2024 ساعات 15:27

بەكتەنوۆ نەگە ابايشا ءتۇڭىلدى؟..

كوللاج: Abai.kz / سۋرەتتەر: ۆيكيپەديادان الىندى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ  پرەمەر-ءمينيسترى ولجاس بەكتەنوۆ مىرزانىڭ نازارىنا!

پرەزيدەنتتىڭ اسقار ءماميندى نە دەپ شىعارىپ سالعانى ەسىمدە جوق. ايتەۋىر ودان قۇتىلعانىمىزعا قۋانعانىمدى بىلەمىن.

ۇكىمەتباسى ەتىپ ءاليحان سمايىلوۆتى تاعايىنداعان كەزدە پرەزيدەنتتىڭ: «ونىڭ قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ بولاشاعىنا دەگەن كوزقاراسى دۇرىس. ناقتى جوسپارى بار. ءاليحان اسحانۇلى ۇكىمەتتىڭ جۇمىسىن جاقسى بىلەدى. ونىڭ الدىنا قويىلعان مىندەتتەردى ابىرويمەن ورىنداي الاتىنىنا سەنەمىن»، - دەپ سەنىم ارتقانى، ورتا جولعا كەلگەندە: «ۇكىمەت بيىل ەلىمىز تاپ بولعان سىن-قاتەرلەرگە قارسى ءتيىمدى جۇمىس ىستەي المادى. قويىلعان مىندەتتەر تولىققاندى ورىندالعان جوق. ال كەيبىر باعىتتار بويىنشا مۇلدە جۇمىس جاسالعان جوق»، - دەپ سىناعانىن جۇرت ۇمىتپاسا كەرەك.

ال، ولجاس بەكتەنوۆ پرەمەر-مينيستر بولىپ تاعايىندالعان كەزدە قاسىم-جومارت كەمەلۇلى: «قازىر ۇكىمەت ايرىقشا قۇزىرەتكە يە بولدى. وسى مۇمكىندىكتى دۇرىس پايدالانۋ كەرەك. شۇعىل تۇردە ءتيىستى شەشىمدەردى قابىلداۋ قاجەت», - دەدى.

«ءبىز باتىل ارەكەت ەتەتىن ۇكىمەت بولامىز. بىزگە ءوسۋ قارقىنىن ءتيىمدى ۇلعايتۋ، ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋدى بەلسەندىرەك جۇرگىزۋ، ينۆەستيتسيا تارتۋ جانە بارلىق مىندەتتەردى شەشۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى وكىلەتتىكتەر بەرىلدى»، - دەگەن بولاتىن ولجاس بەكتەنوۆىڭ ءوزى دە (09 اقپان 2024, 14:07).

بىراق، بيىلعى سۋ تاسقىنى كەزىندە پرەزيدەنتىمىز: «قۇزىرلى مەكەمەلەر، ياعني اكىمدىكتەر، توتەنشە جاعدايلار مينيسترلىگى، سۋ رەسۋرستارى مينيسترلىگى بىرلەسىپ جۇمىس جاسامايدى. جاۋاپكەرشىلىك الۋدان قاشادى. جۇمىستى ءبىر-بىرىنە سىلتەپ وتىرادى»، - دەدى، بۇرىننان ايتىپ كەلە جاتقان ءسوزىن تاعى قايتالاپ (01.04.2024).

ارادا ەكى اي وتكەندە ولجاس بەكتەنوۆ مىرزانىڭ ءوزى دە: «وكىنىشكە وراي، جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارىنىڭ جۇمىسىندا سالعىرتتىق، شەشىم قابىلداۋدا باياۋلىق، ۇيىمداستىرۋ ىسىندە السىزدىك بايقالادى», - دەپ، كۇڭكىلدەي باستادى (11.06.2024).

قىزىق بولعاندا، سول ولجاس بەكتەنوۆ مىرزا ەندى كۇڭكىلدى قويىپ، كۇڭىرەنە باستادى. جاي كۇڭىرەنگەن جوق، «باياعى جارتاس – سول جارتاس، وزگەرىس شامالى...»، - دەپ، تۋرا ابايشا ءتۇڭىلدى.

«...جارتاسقا باردىم،
كۇندە ايعاي سالدىم،
ونان دا شىقتى جاڭعىرىق.
ەسىتىپ ءۇنىن،
بىلسەم دەپ ءجونىن،
كوپ ىزدەدىم قاڭعىرىپ..
باياعى جارتاس — ءبىر جارتاس،
قاڭق ەتەر، تۇكتى بايقاماس...», - دەپ كەلەتىن اتاقتى ولەڭدى اباي قۇنانبايۇلى 1889 جىلى جازعانى بەلگىلى.

ول كەزدە اباي 44 جاستا بولاتىن.

بۇل – ابايدىڭ بولىستىق قىزمەتتى باياعىدا اياقتاپ:

«مەن كوردىم دۇنيە دەگەن ءيتتىڭ كوتىن،
جەپ ءجۇر عوي بىرەۋىنىڭ بىرەۋى ەتىن.
ويلى ادامعا قىزىق جوق بۇل جالعاندا،
كوبىنىڭ سىرتى ءبۇتىن، ءىشى ءتۇتىن»، - دەپ، قازاق قوعامىنان ابدەن ءتۇڭىلىپ، ءتىپتى باز كەشىپ، كۇڭىرەنىپ وتىرىپ جازعان ولەڭى.

«باياعى جارتاس – ءبىر جارتاس...»

بۇل – جاي ءسوز ەمەس، ابايدىڭ اۋزىنا بۇل ءسوزدى قۇداي سالعان!

مىنە، ابايدىڭ بۇل ولەڭدى جازعانىنا بيىل تابانى كۇرەكتەي 135 جىل تولىپتى. ولەڭ ءوز قۇنىن ءالى جويعان جوق. قايتا، جىلدار وتكەن سايىن باعاسى ارتىپ، ءمازمۇنى تەرەڭدەپ بارا جاتقانداي...

ءبىر قىزىعى، «باياعى جارتاس – سول جارتاس، وزگەرىس شامالى...»، - دەپ، كۇڭىرەنىپ وتىرعان ءبىزدىڭ ولجاس ابايۇلى بەكتەنوۆ باۋىرىمىز دا بيىل ءدال 44 جاستا ەكەن.

شاماسى، كەشە قازاق قوعامىنان اباي اتاسى قالاي تۇڭىلسە، بۇگىن پرەمەر-مينيستر بولعانىنا جارتى جىلدان اسپاي جاتىپ، قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىنەن ولجاس ابايۇلى دا ءدال سولاي تۇڭىلگەن بولسا كەرەك!

بىلەسىزدەر، بەكتەنوۆتىڭ اتى – ولجاس. ولجاس سۇلەيمەنوۆتەي بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلعان ەسىم ەكەنى كورىنىپ تۇر.

ال، اكەسىنىڭ اتى – اباي. قازاقتىڭ ەكى بىردەي ۇلى تۇلعاسىنىڭ اتىن ۇرپاعىنا قويۋ – تەگىن نارسە ەمەس! ولجاس بەكتەنوۆ تەگىن ادام ەمەس، تەكتى اۋلەتتەن شىققان جىگىت!

دەمەك، ولجەكەڭ «باياعى جارتاس – سول جارتاس، وزگەرىس شامالى...»، - دەگەن ءسوزدى جايدان-جاي ايتقان جوق، ونىڭ دا اۋزىنا بۇل ءسوزدى قۇداي سالىپ وتىر...

(ولجاس باۋىرىمىزدى ابايشا تۇڭىلدىرگەن نە جاعداي ەكەنىن بىلگىلەرڭىز كەلسە، مىنا سىلتەمەنى اشىپ وقىڭىزدار)

ەگەر،  پرەزيدەنت بەرگەن «ايرىقشا قۇزىرەت» پەن وجەكەڭنىڭ ءوزى ايتقان «جەتكىلىكتى وكىلەتتىكتى» ويلاساق، ۇكىمەت باسشىسىنىڭ: «ۇكىمەت تاراپىنان بۇعان دەيىن ماەك-ءتى دامىتۋعا قوماقتى قارجى ءبولىندى. وبلىس اكىمدەرىنە وسىنداي وسال تۇستارعا نازار اۋدارۋ تۋرالى بىرنەشە رەت ايتىلدى. ءتىپتى جوندەۋ ناۋقانى كەزىندە تاۋەكەل تۋدىرۋى مۇمكىن ناقتى جاعدايلاردى اتاپ كورسەتىپ، شۇعىل شارالار قابىلداۋ قاجەتتىگى تۋرالى تاپسىرمالار دا بەرىلدى. الايدا 3 اي ءوتتى، باياعى جارتاس – سول جارتاس، وزگەرىس شامالى. سول وڭىرلەر ءالى ارتتا، سول باياعى كەشىكتىرۋ، كەيىنگە شەگەرۋ...», - دەپ، كەشە بۇلاي تۇڭىلەتىن ەشبىر ءجونى جوق ەدى. ەسەسىنە، اپىرىپ-جاپىرىپ، ءبارىن ۋاعىندا تىندىرىپ تاستاۋى ءتيىس ەمەس پە؟!

ەندەشە، ولجاس بەكتەنوۆتىڭ: «ءبىز باتىل ارەكەت ەتەتىن ۇكىمەت بولامىز...»، - دەگەن ءسوزىنىڭ دە جارتى جىل وتپەي جاتىپ ارتى كورىنە باستادى دەگەن ءسوز.

ۇنەمى ايتىپ كەلە جاتىرمىن جانە سول ۇستانىمىمنان ءالى قايتپايمىن، مەن قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ قولداۋشىسىمىن!

بۇل جەردە ولجاس بەكتەنوۆ مىرزانى «جۇمىس جاساي المادىڭ!» دەپ، سىناپ-مىنەۋدەن مۇلدە اۋلىقپىن. قايتا، بار شىندىقتى جاسىرماي، اشىق ايتا باستاعانى ءۇشىن ولجاس باۋىرىما ءدان ريزا بولىپ وتىرمىن.

ماسەلە پرەزيدەنت پەن پرەمەر-مينيستردە ەمەس! ماسەلە ۋزۋرپاتسيالانعان جۇيەدە بولىپ تۇر!

مەنىڭ، تەك، ۇكىمەت باسىنا كىم كەلسە دە، سول ولجاس ابايۇلى ايتقانداي، «باياعى جارتاس – سول جارتاس، وزگەرىس شامالى...» بولاتىنىن تۇسىنەتىن كەز جەتكەنىن ايتقىم كەلەدى.

سەبەبى، تاعى قايتالاپ ايتامىن، قازاقستان – ۋزۋرپاتسيالانعان مەملەكەت! بۇل – تيمۋر قۇلىباەۆ پەن كارىم ءماسىموۆ قۇرىپ كەتكەن جۇيە! مۇرتى ءالى بۇزىلعان جوق!

ايتپەسە، پرەزيدەنت كەشە عانا – 24 تامىزدا قاراعاندى وبلىسىنا جۇمىس ساپارىمەن بارعاندا، Qarmet مەتاللۋرگيالىق كومبيناتىنا ات باسىن تىرەپ، باسشىلارىنىڭ ەسەبىن تىڭداپ قايتتى.

پرەزيدەنتتىڭ سول ساپارىندا وسى ولجاس بەكتەنوۆ ايتىپ وتىرعان Qarmet مەتاللۋرگيالىق كومبيناتىنداعى جىلىتۋ جۇيەسىندەگى ۋاعىندا بىتپەي جاتقان جۇمىس تۋرالى ءبىر اۋىز ءسوز ايتىلعان جوق. كەرىسىنشە، سول ءوڭىردىڭ باسشىلارى: «ءبارى كەرەمەت!»، - دەپ جاتقان سەكىلدى ەدى عوي.

وسىدان كەيىن قازاقستاننىڭ ۋزۋرپاتسيالانعان مەملەكەت ەكەنىنە ولجاس بەكتەنوۆ مىرزانىڭ كوزى ابدەن جەتە باستاعان شىعار دەپ ويلايمىن.

ۋزۋرپاتسيالانعان مەملەكەتتە ۇكىمەتتىڭ ەمەس، بەلگىلى ءبىر توپتىڭ ىقپالى مەن مۇددەسى ءبىرىنشى ورىندا تۇرادى. سول مۇددە قاناعاتتانباسا، ۇكىمەتتىڭ تاپسىرماسى ورىندالمايدى!

ولجاس بەكتەنوۆ ءىنىمدى ابايشا ءتۇڭىلتىپ، ءىسىن ىلگەرى باستىرماي وتىرعان – سول باياعى ۋزۋرپاتسيالانعان توپتىڭ مۇددەسى...

ەندەشە، نە ىستەۋ كەرەك؟!

ەگەر، قازاقستان شىنىمەن وزىق ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلسىن دەسەك، پرەزيدەنتتىك اپپارات بولىپ، ۇكىمەت بولىپ، پارلامەنت بولىپ، قازاقستاننىڭ تيمۋر قۇلىباەۆ پەن كارىم ءماسىموۆ جاعىنان ۋزۋرپاتسيالانعان مەملەكەت ەكەنىن سانالى تۇردە مويىنداپ، پرەزيدەنتتىڭ الدىنا بۇل ماسەلەنى قويۋى كەرەك!

مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىن تۇبەگەيلى وزگەرپەي، قازاقستاندى تيمۋر قۇلىباەۆ پەن كارىم ءماسىموۆتىڭ ۋزۋرپاتسياسىنان شىعارۋ مۇمكىن ەمەس!

ءبىر نارسە انىق، ەرتە مە، كەش پە، ايتەۋىر دۇنيە ماعان قاراي ءبىر توڭكەرىلەدى، قازاقستان ءتۇبى وسى مەن ايتقان ۋزۋرپاتسياعا كەلىپ توقتايدى!

مىنە، ۇكىمەت باسىمىزدىڭ وعان كوزى جەتە باستاعان سەكىلدى...

بىراق، سول ۋزۋرپاتسيادان شىعۋ قانتوگىسپەن ەمەس، بەيبىت جولمەن بولعانىن قۇدايدان كۇندە ءۇش ۋاق تىلەۋمەن ءجۇرمىن...

اۋىت مۇقيبەك

Abai.kz

28 پىكىر