جۇماش كوكبورى. يانۋكوۆيچ ماسكەۋدە مە؟
رەسەيدىڭ ربك اقپارات اگەنتتىگىنىڭ حابارىنا قاراعاندا، ۋكراينانىڭ بۇرىنعى قاشقىن پرەزيدەنتى يانۋكوۆيچ 2014 جىلدىڭ 24-25 اقپانىندا ماسكەۋگە قاشىپ كەلىپ، رەسەي پرەزيدەنتى جانىنىنداعى بارۆيحا ساناتوريىندە دەم الىپ جاتقان كورىندى.
يانۋكوۆيچ قاسىنداعى وزىمەن بىرگە قاشىپ كەلگەن ءبىر توپ بۇرىنعى جوعارى شەندى شەنەۋنىكتەرىمەن ماسكەۋدەگى «ۋكراينا» قوناقۇيىنىڭ 11-قاباتىندا تاڭ اتقانشا توي تويلاپتى. سوندا ولار نەنىڭ قۇرمەتىنە ۇلان-اسىر توي جاساعاندارى دا تۇسىنىكسىز. ۋكراينانىڭ بۇرىنعى باس پروكۋرورى پشونكو دا يانۋكوۆيچپەن بىرگە كورىنەدى. ءبىر قىزىعى، ۆ.ءپۋتيننىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى لەسكوۆ مۇنداي حاباردى ەستىمەگەن بولىپ شىقتى.
رەسەي بولسا، ءالى كۇنگە دەيىن ورنىنان تايدىرىلعان يانۋكوۆيچتى ۋكراينانىڭ زاڭدى پرەزيدەنتى سانايتىنىن اشىق مويىنداپ وتىر.
رەسەيدىڭ ربك اقپارات اگەنتتىگىنىڭ حابارىنا قاراعاندا، ۋكراينانىڭ بۇرىنعى قاشقىن پرەزيدەنتى يانۋكوۆيچ 2014 جىلدىڭ 24-25 اقپانىندا ماسكەۋگە قاشىپ كەلىپ، رەسەي پرەزيدەنتى جانىنىنداعى بارۆيحا ساناتوريىندە دەم الىپ جاتقان كورىندى.
يانۋكوۆيچ قاسىنداعى وزىمەن بىرگە قاشىپ كەلگەن ءبىر توپ بۇرىنعى جوعارى شەندى شەنەۋنىكتەرىمەن ماسكەۋدەگى «ۋكراينا» قوناقۇيىنىڭ 11-قاباتىندا تاڭ اتقانشا توي تويلاپتى. سوندا ولار نەنىڭ قۇرمەتىنە ۇلان-اسىر توي جاساعاندارى دا تۇسىنىكسىز. ۋكراينانىڭ بۇرىنعى باس پروكۋرورى پشونكو دا يانۋكوۆيچپەن بىرگە كورىنەدى. ءبىر قىزىعى، ۆ.ءپۋتيننىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى لەسكوۆ مۇنداي حاباردى ەستىمەگەن بولىپ شىقتى.
رەسەي بولسا، ءالى كۇنگە دەيىن ورنىنان تايدىرىلعان يانۋكوۆيچتى ۋكراينانىڭ زاڭدى پرەزيدەنتى سانايتىنىن اشىق مويىنداپ وتىر.
ال، ازاتكەر ۋكراينانىڭ جاڭا ۇكىمەتى مەن راداسى يانۋكوۆيچ ءالى كۇنگە دەيىن قىرىمدا باسساۋعالاپ ءجۇر دەپ حابارلايدى. ۋكراينا ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ مىندەتىن اتارۋشى ارسەن اۆاكوۆتىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، قىرىمدا يانۋكوۆيچتەردى ءوز كوزدەرىمەن كورگەن ادامدار بولعان، ولار يانۋكوۆيچتى ۇستاۋ مۇمكىندىگى بولا تۇرىپ، سانالى تۇردە قازىرگى قىرىمداعى جاعدايعا بايلانىستى ماسەلەنى ۋشىقتىرماۋعا تىرىسقان. يانۋكوۆيچ سول ارادان الدىمەن اسكەري كەمەگە ءمىنىپ، كەيىن اسكەري تىكۇشاقپەن رەسەيگە قاشىپ كەتۋىن دە ەشكىم جوققا شىعرمايدى. «قاساقانا ادام ءولتىردى» دەگەن ايىپپەن حالىقارالىق ىزدەۋ ءجۇرىپ جاتقان يانۋكوۆيچتىڭ ءدال قازىر قايدا ەكەنىن ەشكىم ناقتى تاپ باسىپ ايتا المايدى. قازاقتىڭ حالىق ءانىنىڭ ماتىنىندە ايتىلاتىنداي: «ارعى جاعىن ايتپايمىن، ءىشىڭ ءبىلسىن، ءالۋاي...» بولىپ تۇر.
«ليگابيزنەسينفورم» باسىلىمىنىڭ حابارلاۋىنشا، يانۋكوۆيچتىڭ جەكە باسىنىڭ بايلىعى 12 ميلليارد اقش دوللارىن قۇرايدى ەكەن. ارينە، بۇل ءبىزدىڭ قازاقستاندا قولدى بولعان 145 ميلليارد اقش دوللارىنىڭ قاسىندا تۇك ەمەس...
قازىردىڭ وزىندە اقش-تىڭ قارجى سالاسىنا جاۋاپتى ادامدارى يانۋكوۆيچتىڭ ۇرالاعان-جىرلاعان 12 ملرد. دوللارىنىڭ قايدا جاسىرىلعانىنا ىزدەۋ سالىنعانى تۋرالى حابار تاراتىپ تا ۇلگەردى. ۋكراينانىڭ جاڭا بيلىگى وسى ءبىر قولدى بولعان مول قارجىنىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگىن وتانعا قايتارۋعا كۇش سالاتىنى انىق دەيدى سول اقپارات كوزى.
كەشە ۋكراينانىنىڭ شىعىس بولىگىندە، اتاپ ايتقاندا قىرىمنىڭ سيمفەرپوپول قالاسىندا رەسەي جاقتاستارى ميتينگى وتكىزىپ، وزدەرىن ءالى كۇنگە دەيىن رەسەيدىڭ ءبىر بولىگى سانايتىندارىن جانە ۋكراينانىڭ جاڭا بيلىگىن مويىندامايتىندارىن ءبىلدىردى.
ماعان قاتتى اسەر ەتكەنى - وسى ميتينگىدە ءبىر قىرىم اقساقالىنىڭ سونشالىقتى وزەۋرەپ قويماي، وزدەرىنىڭ ورىسسىز كۇن كورە المايتىندارىن، ورىس حالقىنا ماڭگى قارىزدار ەكەنىن، مىنا ۋكراين راداسى شەشىمدەرىمەن كەلىسپەيتىنىن، ت.ب. سوزدەردى ورىسشا جانە قىرىم تاتارى تىلىندە الما كەزەك اشىنا ايتقانى بولدى. مەنىڭ بىلۋىمشە، كەشەگى قىزىل يمپەريا كەزىندە ەڭ كوپ قىرعىندى، ساياسي قۋعىن-سۇرگىندى كوپ كورگەن قايران قىرىم تاتارلارىنىڭ سونشالىقتى ورىسقا ەمەشەگىنىڭ ءۇزىلىپ تۇرعانى بولدى...
وسى كۇنى رەسەي ۋكراينامەن شەكتەسەتىن ايماقتا ورنالاسقان اسكەري قارۋلى كۇشتەرىن ورنىنان تىك كوتەردى. ولاردىڭ اراسىندا اسكەري ۇشاقتار مەن تىكۇشاقتار، اۋە دەسانتتارى، باسقا دا وسى زامانعى ەڭ وزىق اسكەري تەحنيكالار بار. رەسەي قورعانىس ءمينيسترى شويگۋدىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، بۇل كەزەكتى اسكەري جاتتىعۋ كورىنەدى. ارينە، ىلايىم سولاي بولعاي...
سونىمەن، ۋكراين حالقىنىڭ تابان اقى، ماڭداي تەرىمەن تابىلعان 12 ملرد. دوللارىن جىمقىرعان قاشقىن يانۋكوۆيچتىڭ اينالاسىندا قانشاما ايعاي-شۋ بولىپ جاتىر دەسەڭىزشى!..
وسىنشاما ميلليارد دوللاردى قالتاسىنا جىمقىرىپ قاشىپ جۇرگەن يانۋكوۆيچ كوپ ادامعا ۇنايتىن دا سياقتى. الگى قازاقتىڭ قاناتتى سوزىندەگى: «كۇلشەلى بالا سۇيكىمدى» دەپ بەينەلەنگەنىنەن اۋسايشى ءبىر...
ال، بىزدەگى ورىسقۇل بيلىك قانشا ماسكەۋگە جان تارتقانىمەن، ول «ىستىق سەزىمدەرىن» اشىق بىلدىرە الماي، پۇشايمان بولىپ وتىر. كەشە ەلباسىنىڭ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىندە ءبىز اسىرەسە، تاراپ جاتقان ءارتۇرلى اقپاراتقا اسقان ساقتىقپەن قاراعانىمىز ءجون دەگەن سياقتى سوزدەرىنىڭ استارىندا نە جاتىر، ونى دا تارقاتىپ ايتاتىن ادام جوق. وسى ۋكرايناداعى جاعدايعا بايلانىستى بىزدە دە بىردەڭە بولىپ كەتپەسىن دەگەن ساقتىق پا، جوق، باسقا ما؟
عالامتورداعى ءبىر اقپاراتقا قاراعاندا، ءبىزدىڭ ەلباسىمىز الداعى ۋاقىتتاردىڭ بىرىندە ماسكەۋگە بارىپ، ءبىر جوعارى وقۋ ورنى ستۋدەنتتەرىنىڭ الدىندا ەۋرازيالىق وداق تۋرالى لەكتسيا وقىماق كورىنەدى. سوعان قاراعاندا، قازاقستان ءالى دە «ەۋروازيالىق وداققا» قاتتى سەنەتىن سياقتى ما قالاي؟ ال، ىرگەمىزدەگى قىرعىز باۋىرلارىمىز بولسا، ول تۇزاققا ءتۇسىپ قالماۋدىڭ جولدارىن ىزدەستىرۋدە. ءبىز بولساق، ءوزىمىز موينىمىزدى قىل بۇراۋعا توسىپ الەكپىز...
اقش، انگليا، باتىس ەلدەرى ۋكريناعا وزدەرىنىڭ كومەك قولدارىن سوزۋدا. ولار رەسەي پرەزيدەنتىن ۋكراين ماسەلەسىندە سان رەت سابىرلى بولۋعا شاقىردى. حالىقارالىق گاگا سوتىنا تارتىلاتىن ۇرى يانۋكوۆيچ ۋكراين حالقىنىڭ بار جيعان-تەرگەنىن ء(بىر ءوزى عانا 12 ميلليارد اقش دوللارىن ۇرلاپ كەتكەن) قالتاسىنا باسىپ، قاشىپ ءجۇر. رەسەي قارۋلى كۇشتەرى ۋكراينانىڭ تاپ ىرگەسىندە اسكەري "جاتتىعۋ" وتكىزىپ جاتىر. قازاقستان بيلىگى بولسا، ازاتكەر ۋكراينانىڭ بۇل قادامىن نە قولدامايدى، نە جوققا شىعارمايدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، بۇل جونىندە جۇمعان اۋزىن اشار ەمەس. الدە ولار ەرتەڭ «وگىزگە تۋعان كۇن، بۇزاۋعا دا تۋماسىن» دەپ تىلەي مە ەكەن؟..
Abai.kz