ء(وز ويىم)

ەلدوس وردا جەلىدە

"تاڭىرشىلىكتىڭ جويىلۋمەن بىرگە قازاقتىڭ بۇرىننان كەلگەن كوپ ءداستۇرى جوعالادى" دەي وتىرىپ، ەلدوس وردا يسلامنىڭ قانداي جاعدايدا دا ۇستەم بولىپ قالارىن ايتىپ وتىر... ياعني، "جەڭىسكە جەتكەن يسلام" جەڭىلگەن تاڭىرشىلىكپەن بىرگە ونداي سالت-داستۇرلەردى "ىعىستىرۋعا" ءماجبۇر بولادى دەيدى...

ءسويتىپ، ول يسلامدى "الىس قاشىقتىقتان" قورعاشتاپ، ول ءدىننىڭ (يسلامنىڭ) "قاي باعىتتا دامۋى كەرەك ەكەنىن" ءوزىنىڭ "يدەولوگيا كەرەك" دەگەن سوزىنە سيدىرعان.

ياعني، مۇندا يسلامدى يدەولوگياعا ەندىرۋ كوزدەلگەن.

ەندەشە، ول جاعدايدا ءدىن قالايدا يدەولوگيانىڭ ءدىني پلاتفورماسى بولىپ شىعادى ەكەن...

(بىلايشا شىندىق سياقتى).

الايدا، مۇندا قازاقتىڭ سالت-داستۇرلەرىنە دەگەن "سۇرانىس" ونىڭ ۇلت رەتىندە دامۋمەن، دەربەس مەملەكەت رەتىندە دامۋىمەن بىرگە ارتا بەرەتىنى ەسكەرىلمەگەن. اۆتور مۇنى ەسەپكە الماعان...

ولاي بولسا، سالت

ت-ءداستۇر "تاڭىرشىلىكپەن" بىرگە جويىلىپ كەتپەيدى.

كەرىسىنشە، سالت-ءداستۇر "تاڭىرشىلىك" ارقىلى ءوز پوزيتسياسىن نىعايتا تۇسەدى.

قۇدايعا شۇكىر، "تاڭىرشىلەر" قازىر وزدەرىن ء"دىنبىز" دەمەيدى. "دۇنيەتانىمبىز" دەيدى. ولار سول ارقىلى قازاق سالت-داستۇرلەرىنىڭ دۇنيەتانىمدىق جانە فيلوسوفيالىق مازمۇنىنا يەلىك ەتۋدە.

اقىر سوڭىندا، قازاقتار ءدىني راديكاليزمنەن ارىلىپ، وسى "تاڭىرمەن ۇشتاسقان" دۇنيەتانىمدى (ىشىندە ءدىني ماعىناعا جاقىن نانىم-سەنىمى ساقتالعان) ءوزىنىڭ "مەملەكەتتىك جانە قوعامدىق دامۋ يدەولوگياسى" ەتىپ قايتا قۇرادى (ەۆوليۋتسيا زاڭى).

قازاق، وسى تۇرعىدا كورشى قىتاي سياقتى قالىپتى تاڭدايدى. (قىتايدا ءدىن جوق، كونفۋتسيانستۆو ءىلىمى بار.بار سالانىڭ ەرەجەسى سوعان نەگىزدەلگەن).

ال، بىزدە وسىعان ۇقساس ءتاڭىر ءىلىمى كۇشەيەدى.

ول ءىلىم كونفۋتسيانستۆو سياقتى عىلىم مەن بىلىمگە اشىق.

سوندىقتان، تاڭىرشىلىك - قازىردەن باستاپ عىلىم-ءبىلىمدى العا شىعارىپ جاتىر.

بولاشاق وسى باعىتتا داميدى

ءابدىراشيت باكىرۇلى

Abai.kz