سۋرەتشى شوقان
ۇلتىمىزدىڭ ۇلى عالىمى شوقان ءۋاليحانوۆ كوپتەگەن كەرەمەت پەيزاجدار مەن پورترەتتەر سالعانىن بىلەمىز. سوندا شوقان سۋرەتشىلىكتى ارنايى وقىعان با؟ ايگۇل بەرەنقىزى، اقتوبە قالاسى
قازاقتىڭ ۇلى عالىمى، اعارتۋشى، شىعىستانۋشى، تاريحشى، ەتنولوگ، گەوگراف، فولكلورتانۋشىسى ءۋاليحانوۆ شوقان (مۇحامەدحانافيا) شىڭعىسۇلى (1835-1865) جاقسى سۋرەتشى دە بولعان.
عالىمنىڭ باي مۇرالارىنىڭ ءبىر بولىگىن بەينەلەۋ ونەرى سالاسىنداعى ەڭبەكتەرى قۇرايدى. ول نەگىزىنەن پورترەت، پەيزاج جانە حالىقتىڭ تۇرمىس-سالتىن بەينەلەۋ جانرىمەن اينالىسقان. ءوز ەڭبەكتەرىن سۋرەتپەن تولىقتىرىپ وتىرعان ول كوبىنەسە اكۆارەل، مايلى بوياۋمەن، ال كەيدە تۋش، قالام، سيامەن جۇمىس ىستەگەن. سۋرەتشىلىك ونەردى ەشقايدان ارنايى ۇيرەنبەسە دە، ونىڭ سۋرەتتەرىندە كاسىبي شەبەرلەرگە ءتان قولتاڭبا بايقالادى. بۇل شوقاننىڭ تابيعي دارىنىنىڭ ەرەكشە ءبىر قىرىن بايقاتادى. قازىرگى ۋاقىتتا شوقاننان بىزگە مۇرا بوپ قالعان 150-گە تارتا سۋرەت بار. ونىڭ قولىنان شىققان سۋرەتتەردىڭ ءبىرازى ءحىح عاسىردىڭ 60-شى جىلدارى «ۆسەميرنايا يلليۋستراتسيا»، «يسكرا»، «رۋسسكي حۋدوجەستۆەننىي ليست» سەكىلدى بەدەلدى باسىلىمداردا جاريالانعان. شوقان ءوزىنىڭ كۇندەلىكتەرىن، جولجازبالارىن سۋرەتپەن كوركەمدەپ، كورنەكى ماتەريالمەن تولىقتىرىپ وتىرعان. ول سونداي-اق تاستاعى جازۋلاردى، ونداعى كونە زاماننىڭ سۋرەتتەرىن قاعازعا اينىتپاي ءتۇسىرۋ ارقىلى كەيىنگى ۇرپاقتىڭ سول جازۋلاردى وقۋىنا جاعداي جاساعان.
«الاش ايناسى» گازەتى 20 مامىر 2009 جىل
ۇلتىمىزدىڭ ۇلى عالىمى شوقان ءۋاليحانوۆ كوپتەگەن كەرەمەت پەيزاجدار مەن پورترەتتەر سالعانىن بىلەمىز. سوندا شوقان سۋرەتشىلىكتى ارنايى وقىعان با؟ ايگۇل بەرەنقىزى، اقتوبە قالاسى
قازاقتىڭ ۇلى عالىمى، اعارتۋشى، شىعىستانۋشى، تاريحشى، ەتنولوگ، گەوگراف، فولكلورتانۋشىسى ءۋاليحانوۆ شوقان (مۇحامەدحانافيا) شىڭعىسۇلى (1835-1865) جاقسى سۋرەتشى دە بولعان.
عالىمنىڭ باي مۇرالارىنىڭ ءبىر بولىگىن بەينەلەۋ ونەرى سالاسىنداعى ەڭبەكتەرى قۇرايدى. ول نەگىزىنەن پورترەت، پەيزاج جانە حالىقتىڭ تۇرمىس-سالتىن بەينەلەۋ جانرىمەن اينالىسقان. ءوز ەڭبەكتەرىن سۋرەتپەن تولىقتىرىپ وتىرعان ول كوبىنەسە اكۆارەل، مايلى بوياۋمەن، ال كەيدە تۋش، قالام، سيامەن جۇمىس ىستەگەن. سۋرەتشىلىك ونەردى ەشقايدان ارنايى ۇيرەنبەسە دە، ونىڭ سۋرەتتەرىندە كاسىبي شەبەرلەرگە ءتان قولتاڭبا بايقالادى. بۇل شوقاننىڭ تابيعي دارىنىنىڭ ەرەكشە ءبىر قىرىن بايقاتادى. قازىرگى ۋاقىتتا شوقاننان بىزگە مۇرا بوپ قالعان 150-گە تارتا سۋرەت بار. ونىڭ قولىنان شىققان سۋرەتتەردىڭ ءبىرازى ءحىح عاسىردىڭ 60-شى جىلدارى «ۆسەميرنايا يلليۋستراتسيا»، «يسكرا»، «رۋسسكي حۋدوجەستۆەننىي ليست» سەكىلدى بەدەلدى باسىلىمداردا جاريالانعان. شوقان ءوزىنىڭ كۇندەلىكتەرىن، جولجازبالارىن سۋرەتپەن كوركەمدەپ، كورنەكى ماتەريالمەن تولىقتىرىپ وتىرعان. ول سونداي-اق تاستاعى جازۋلاردى، ونداعى كونە زاماننىڭ سۋرەتتەرىن قاعازعا اينىتپاي ءتۇسىرۋ ارقىلى كەيىنگى ۇرپاقتىڭ سول جازۋلاردى وقۋىنا جاعداي جاساعان.
«الاش ايناسى» گازەتى 20 مامىر 2009 جىل
