ەلىمىز اعىمداعى جىلى بىرىڭعاي UTC +5:00 (دۇنيەجۇزىلىك ۇيلەستىرىلگەن ۋاقىت) ۋاقىت بەلدەۋىنە ءوتتى.  بىراق تا، قوعامدا وسى شەشىمگە قاتىستى ەكىجاقتى پىكىرلەر تولاستار ەمەس. وسى ورايدا، بىرىڭعاي ۋاقىت بەلدەۋىنىڭ تيىمدىلىگى  جونىندە ءوز پىكىرىمدى بىلدىرگىم كەلەدى:

1. تابيعي جارىقتى ءتيىمدى پايدالانۋعا جانە ەلەكتر ەنەرگياسىن ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ياعني، بىرىڭعاي UTC +5:00 ۋاقىت بەلدەۋىنە وتكەن 12 وبلىس پەن 3 مەگاپوليس تۇرعىندارىنىڭ (16,9 ملن حالىق) تابيعي كۇن ۋاقىتىن ءتيىمدى پايدالانۋىنا جانە وڭتۇستىكتەگى ەنەرگيا تاپشىلىعىن ودان ءارى شيەلەنىستىرمەۋگە جول اشادى;

2. بيولوگيالىق ىرعاق پەن ادام دەنساۋلىعىنا وڭ اسەرى. جاڭا ۋاقىت بەلدەۋىنە كوشكەن، ياعني قازاقستان رەسپۋبليكاسى حالقىنىڭ 80%-تەن استامى بۇرىنعىداي تاڭ قاراڭعىسىندا جۇمىسقا نەمەسە ساباققا اسىعىپ، سترەسسكە ءتۇسىپ، نەرۆ جۇيەسىنىڭ جۇمىسىنا سالماق سالمايدى. بۇل اسىرەسە قىس كەزىندە قيىندىق تۋدىراتىن ەدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ ماماندارى ەندى ۋاقىتىمەن ۇيىقتاۋعا، تاۋلىكتىك ىرعاقتىڭ نەگىزگى رەتتەۋشىسى – مەلاتونين گورمونى جۇمىسىنىڭ جاقساراتىنىنا سەنىمدى... سوندىقتان، ۋاقىتتى تابيعي ۋاقىتقا جاقىن پايدالانۋ ورىندى جانە ەڭ الدىمەن جاس ۇرپاقتىڭ دەنساۋلىعى ءۇشىن قاجەت.

3. الەمدىك تاجىريبە. الەم ەلدەرىندە قولدانىلاتىن ساعات پەن ۋاقىتتى رەتتەۋ ستاندارتى نەگىزىندە ساعاتتىق بەلدەۋلەر كارتاسى جاسالعان (1-سۋرەت).

سۋرەت 1 - الەمنىڭ ۋاقىت بەلدەۋلەرى

كارتادان كورىپ وتىرعانىمىزداي تەرريتورياسى ۇلكەن كوپتەگەن ەلدەر (قىتاي، ءۇندىستان، يران، تۇركيا، ەندىك باعىتتا ورنالاسقان ەۋروپانىڭ بىرنەشە ەلى: فرانتسيا، گەرمانيا، پولشا ت.ت.) ءبىر ۋاقىت بەلدەۋىن قولدانادى. وسىنىڭ ىشىندە قىتايدىڭ تاجىريبەسىنە ەرەكشە نازار اۋدارۋعا بولادى: جەرىنىڭ اۋماعى بىزدەن الدەقايدا ۇلكەن، الەم بويىنشا 3-ورىندا جانە قازاقستان سياقتى ەندىك باعىتتا ورنالاسقان. شىعىس پەن باتىس ارالىعىنداعى ساعات ايىرماشىلىعىنا، جەردىڭ شالعايلىعىنا قاراماستان قىتايدا (گونكونگ پەن ماكاونى قوسا العاندا) ءبىر عانا UTC +8:00 ساعاتتىق بەلدەۋى قولدانىلادى. بۇل ەكونوميكانى اۋماقتىق ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋ جانە كولىك قاتىناستارىن باسقارۋدى جەڭىلدەتۋ ءۇشىن جاسالعان ءىس-شارالار رەتىندە قابىلداندى. سوندىقتان، ەلىمىز جاعدايىندا ءبىر ۋاقىتتىق بەلدەۋگە كوشۋدەن ءمىن ىزدەۋدىڭ قاجەتتىلىگى جوق. تەك، شىعىس قازاقستاننىڭ كەيبىر وڭىرلەرىندە ۋاقىتقا بەيىمدەلۋ ماسەلەلەر تۋىنداتۋى مۇمكىن (وبلىس حالقىنىڭ رەسپۋبليكاداعى ۇلەسى – 3,5%). بىراق، بۇل ماسەلەنى شيەلەنىستىرەدى دەپ ويلامايمىن. سوندىقتان، قازاقستان حالقىنىڭ 96,5%-نە ءتيىمدى شەشىمدى قابىلداۋ قاجەت دەپ سانايمىن.

دۋمان توقتارۇلى الياسكاروۆ،

اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى، PhD

Abai.kz