«حان سۇلتان. التىن وردا» وپەرالىق سپەكتاكلى كورەرمەنگە جول تارتتى
اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق وپەرا جانە بالەت تەاترى 2024 جىلدىڭ 29-30 قاراشا جانە 1 جەلتوقسانىندا ونەر سۇيەر قاۋىمعا التىن وردانىڭ نەگىزىن قالاعان جوشى حاننىڭ ەسىمىن ۇلىقتاۋ جانە جوشى ۇلىسىنىڭ ىرگەسى قالانعانىنا – 800 جىل تولۋىنا وراي «حان سۇلتان. التىن وردا» وپەرالىق سپەكتاكلىن ۇسىنادى.
ەكى بولىمنەن تۇراتىن تاريحي درامانىڭ كومپوزيتورى –حاميت شاڭعاليەۆ. تانىمال جاس قالامگەر الماس ءنۇسىپتىڭ «حان سۇلتان. التىن وردا» درامالىق شىعارماسىنىڭ جەلىسىمەن جازىلعان ليبرەتتونىڭ اۆتورى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، قر پرەزيدەنتىنىڭ مەملەكەتتىك ستيپەندياتى مارالتاي ىبىراەۆ.
«حان سۇلتان. التىن وردا» وپەرالىق سپەكتاكلىنىڭ جازىلۋىنا تاريحي تۇرعىدان كەڭەسشى قىزمەتىن اتقارعان عالىمدار: ورتاعاسىرلىق قازاقستان تاريحىنا ارنالعان 4 مونوگرافيالىق زەرتتەۋدىڭ جانە 170-تەن استام عىلىمي جانە عىلىمي-پوپۋليارلىق ەڭبەكتىڭ اۆتورى (ونىڭ ىشىندە جوشى ۇلىسى (التىن وردا) تاريحى بويىنشا ەڭبەكتەرى دە بار) تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، پروفەسسور - نۇرلان اتىعاەۆ، التىن وردا تاريحى بويىنشا 5 كىتاپتىڭ جانە 170-تەن استام عىلىمي ماقالانىڭ اۆتورى، التىن وردا جانە تاتار حاندارىن زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى، «التىن وردا شولۋى» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى - يلنۋر ميرگالەەۆ جانە «مارمارا» ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، التىن وردا جانە التىن وردادان كەيىنگى حاندىقتاردىڭ تاريحىنا نەگىزدەلگەن ەڭبەكتەر مەن قىرىقتان استام جەكە اۆتورلىق جانە اۋدارما كىتاپتاردىڭ اۆتورى، تۇركيالىق تاريحشى - ءىلياس كەمالوعلۋ.
«حان سۇلتان. التىن وردا» وپەراسىنىڭ قويۋشى رەجيسسەرى يتالياندىق- Davide Livermore. ول يتاليا جۇلدىزى وردەنىنىڭ وفيتسەرى جانە Luciano Pavarotti, Plácido Domingo, José Carreras, Mirella Freni جانە Zubin Mehta سياقتى ايگىلى ورىنداۋشىلارمەن، سونداي-اق Luca Ronconi, اندرەي تاركوۆسكي جانە Zhāng Yìmóu سياقتى تانىمال رەجيسسەرلەرمەن دە جۇمىس ىستەگەن. يتاليانىڭ ەڭ ءىرى ساحنالارىندا، ولاردىڭ ىشىندە ميلانداعى - La Scala, ريم وپەرا، تۋريندەگى - Teatro Regio, گەنۋياداعى - Carlo Felice تەاترىندا سپەكتاكلدەر قويعان تاجىريبەلى مامان.
وپەرانىڭ باس كەيىپكەرى حان سۇلتان – ۇلىستىڭ نەگىزىن قالاۋشى جوشى حاننىڭ ءۇشىنشى ايەلى، التىن وردانىڭ ۇلى بيلەۋشىلەرىنىڭ ءبىرى- بەركە حاننىڭ اناسى. حورەزم شاح الا-اد-دين مۇحامەد ءىى-ءنىڭ ۇلكەن قىزى. ايگىلى جالەل-ءاد-ءديننىڭ تۋعان قارىنداسى. تاريحتا حان سۇلتان تۋرالى قالعان ازداعان دەرەكتىڭ ءوزى بۇگىنگى زەرتتەۋشىلەر مەن كوركەم شىعارماشىلىق وكىلدەرى ءۇشىن باعا جەتپەس قازىنا. حان سۇلتان بەينەسى – ءوزىنىڭ ەرەكشە تاعدىرىمەن دە قىمبات تۇلعا. وپەرا شىڭعىس حاننىڭ مۇسىلمان الەمىنىڭ ۇلكەن مادەنيەت وشاعى، تۇركىلەردىڭ قۇرعان ۇلكەن ساياسي بىرلەستىگى حورەزمشاح مەملەكەتىن جاۋلاۋ كەزەڭىنەن باستالىپ، التىن وردانىڭ العاش قالىپتاسا باستاعان كەزىمەن اياقتالادى. حان سۇلتان ءوزىنىڭ اقىلىمەن، مىنەزىمەن جانە ساياساتتا بىلىكتىلىگىمەن ءوزىن دە، ۇلدارىن دا التىن وردانىڭ بەلدى قايراتكەرىنە اينالدىرعان تۇلعا.
جاڭا تۋىندى كلاسسيكالىق وپەرا بولعانىمەن، زاماناۋي تەحنيكالىق مۇمكىندىكتەردىڭ وزىق ۇلگىلەرىن پايدالانادى. سوندىقتان، تەحنولوگيا زىمىراعان زاماندا ۆيدەوكونتەنتتى دە ۇتىمدى قولدانۋ قاراستىرىلعان. ومىر وزەگىنىڭ سيمۆولى رەتىندە الىنعان توراڭعىل اعاشىنىڭ دا ساحنادا وزىندىك قولدانۋ ادىستەرى كورەرمەنگە اسەر قالدىراتىنىنا سەنىمدىمىز.
جاڭا وپەرانىڭ ستسەنوگرافى - ەلەونورا پەرونەتتي. La Scala جانە فرانتسيا تەاترلارىنىڭ ساحناسىن كوركەمدەگەن بەلگىلى مامان. جارىق ديرەكتورى ستابيلە دي كاتانيا تەاترىنىڭ جارىق جونىندە سۋرەتشىسى، دۇنيە جۇزىندە رەجيسسۋرا الەمىنە ايگىلى گاەتانو لا مەلا. قويۋشى حورەوگرافى تانىمال بالەتمەيستەر الدىبەكوۆا اسەم. كونتەنت – D-Wok.
ۇلتتىق تۋىندىنىڭ كوستيۋمدەرىنىڭ باس سۋرەتشىسى – PRIMO STUDIO اتەلەسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىسى ءارى ارت ديرەكتورى ەرىمبەتوۆا اينۇر. ەكىنشى سۋرەتشى التىن سەرىكباەۆا. تاريحي قويىلىمنىڭ كيىم ۇلگىلەرىنە كەلەتىن بولساق كلاسسيكالىق ستيل مەن زاماناۋي كوزقاراستى ەتەنە ۇيلەستىرىپ، ارنايى تۇستەر تاڭدالعان. «حان سۇلتان.التىن وردا» وپەراسىنا ارنايى 173 كيىم ساحنالىق تىگىلدى. سونىمەن قاتار، سوليستەر، وركەستر، حور، بالەت توپتارى ت.ب قاتىسۋشىلاردى قوسقاندا 300-گە جۋىق ونەرپازدار ساحنادا باس قوسادى.
«وسى وپەرانى قويۋدى العاش رەجيسسەرعا ۇسىنعاندا، تاريحىن تەرەڭنەن تارتقان جوشىنىڭ ۇلىسىن، باي سالت-ءداستۇرىمىزدى، حالقىمىزعا ءتان قاسيەتتەردى، ادامي قۇندىلىقتاردى، وتباسى تاربيەسى، ايەلدىڭ قوعامداعى ءرولى ت.ب. باسا كورسەتۋدى ۇسىندىم. مىسالى، حان سۇلتان سوناۋ شىڭعىس حان بيلەپ-توستەگەن زاماندا ۇلى دالا قىزىنا ءتان باتىلدىعىمەن، ەركىندىگىمەن، رەسەي كنيازدەرىمەن ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس جۇرگىزگەن قابىلەتىمەن تاريحتا قالعان. وسىنداي تۇركى الەمىنىڭ انالارىن بۇگىنگى ۇرپاققا ناسيحاتتاۋ ءۇشىن، ءبىر جاعى ولارعا ءادىل باعا بەرۋ ءۇشىن، ءبىز ۇلى دالانىڭ قايسار قىزدارىن ساحنالاۋدى جالعاستىرا بەرۋىمىز كەرەك دەپ ويلايمىن، - دەدى وسى قويىلىمنىڭ يدەيا اۆتورى جانە اباي اتىنداعى قازاقتىڭ ۇلتتىق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ ديرەكتورى كوپباساروۆا اينۇر.
تۇركى الەمىنىڭ ءتۇپ تامىرى – التىن وردانىڭ ساياسي ساحناسىندا ماڭىزدى ءرول اتقارعان حان سۇلتاننىڭ بەينەسى وسىلايشا حالىققا جول تارتادى.
جاقىندا اسىعا كۇتكەن وقيعا ورىن الماق. حاميت شانعاليەۆتىڭ «حان سۇلتان. التىن وردا» وپەراسىنىڭ پرەمەراسى. بۇل تۋىندى ءتۇرلى ەلدەردىڭ شىعارماشىلىق تۇلعالارىن بىرىكتىردى.
سىزدەردى 29, 30 قاراشا جانە 1 جەلتوقسان كۇندەرى كۇتەمىز!
كەلىڭىزدەر! اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق وپەرا جانە بالەت تەاترى تاريحىنىڭ ءبىر بولىگىنە اينالىڭىزدار!
بيلەتتەر اباي ات. قازۇوب كاسساسىندا ساعات 10.00-دەن 18.00-گە دەيىن ساتىلادى.
تەل. +7 (727) 272-79-34; انىقتاما تەلەفوندارى: 272-44-91, 272-79-63, 272-20-42
ونلاين بيلەتتەر: www.ticketon.kz
Instagram / Facebook / VKontakte / Telegram / Twitter: @abay.kaz.ntob
Abai.kz