ەلىمىزدە سوڭعى كەزدە وقۋشىلاردىڭ كەزەكپەن وقۋ جاعدايىن وزگەرتۋ ءۇشىن «100 مەكتەپ»، «100 بالا باقشا» باعدارلامالارى قولعا الىنىپ، ماسەلەنىڭ بىرتىندەپ شەشىلىپ كەلە جاتقانى اقيقات. سوعان ساي پەداگوگ ماماندىعىنا سۇرانىستىڭ ارتۋى تابيعي. وڭىرلەردەگى مەكتەپتەردە مۇعالىم تاپشىلىعى بار ما، بار بولسا قانداي دەڭگەيدە؟ بۇل سۇراقتارعا وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگى جاۋاپ بەردى.

ولاردىڭ رەسمي مالىمەتى مىنانداي:

«2025 جىلعى 1 اقپانداعى جاعداي بويىنشا مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا 2 مىڭنان استام بوس ورىن بار. اتاپ ايتساق، ماتەماتيكا، فيزيكا پاندەرى جانە باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمدەرى بويىنشا بوس ورىندار تىركەلگەن. قالىپتاسقان بوس ورىندارعا ۋاقىتىلى كونكۋرس جاريالانادى، ونىڭ ءتارتىبى ءتيىستى قاعيدالارمەن ايقىندالعان. كونكۋرس ناتيجەسى شىققانعا دەيىن وقۋ جۇكتەمەسى ءپان مۇعالىمدەرى اراسىندا بولىنەدى. پەداگوگيكالىق كادرلارعا قاجەتتىلىك جوق. بوس جۇمىس ورىندارىنىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى - تۇرعىلىقتى جەرىن اۋىستىرۋ، باسقا جۇمىسقا اۋىسۋ، زەينەتكەرلىك جاسقا جەتۋ، دەكرەتتىك دەمالىسقا شىعۋ، مەرزىمدى اسكەري قىزمەت، وقۋ جانە شەتەلدىك تاعىلىمدامالار، ماگيستراتۋرا مەن دوكتارانتۋراعا وقۋعا ءتۇسۋ، جاڭا مەكتەپتەردىڭ اشىلۋى»،- دەلىنگەن مينيسترلىكتىڭ بەرگەن جاۋابىندا.

سوڭعى بەس جىلدا پەداگوگيكالىق باعىتتار بويىنشا جوعارى جانە جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى تۇلەكتەرىنىڭ سانى جىل سايىن شامامەن 50 مىڭ ادام بولىپ وتىر. ەڭبەك نارىعىندا پەداگوگيكالىق ماماندار جەتكىلىكتى ۇسىنىلعان. سونىمەن قاتار، پەداگوگيكالىق ماماندىقتار بويىنشا گرانتتار سانى جىلدان-جىلعا ارتىپ كەلەدى. ماسەلەن، 2022 جىلى — 15 273 گرانت، 2023 جىلى — 15 923, ال 2024 جىلى 15 973 گرانت بولىنگەن.

مۇنىمەن قوسا، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار تاراپىنان پەداگوگ مامانداردى دايارلاۋعا ارنالعان ءبىلىم بەرۋ گرانتتارى جىل سايىن ارتىپ كەلەدى.

«قازىرگى كەزدە دارىندى جاستار اراسىنان پەداگوگيكالىق ماماندىقتارعا تۇسەتىندەردىڭ سانى ارتىپ كەلەدى. 2023 جىلى «التىن بەلگى» توسبەلگىسىنىڭ يەگەرلەرىنە 1 528 گرانت، 2024 جىلى 1 797 گرانت بەرىلدى. سونىمەن قاتار، پەداگوگيكالىق ءبىلىمى جوق ادامدار ءۇشىن جوعارى وقۋ ورىندارىندا پەداگوگيكالىق قايتا دايارلاۋدان كۋرستار ءوتىپ، ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنا جۇمىسقا ورنالاسادى. جاس مۇعالىمدەردى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنا جۇمىسقا تارتۋ ءۇشىن «ديپلوممەن اۋىلعا» ارنايى باعدارلاماسى جۇزەگە اسىرىلىپ وتىر. 2021 جىلدان باستاپ مۇعالىمدەردى جۇمىسقا قابىلداۋ كونكۋرستىق نەگىزدە جۇزەگە اسىرىلادى»، - دەپ تولىقتىردى جاۋاپتى باسقارما وكىلدەرى.

مۇعالىمنىڭ مارتەبەسى مەن جاۋاپكەرشىلىگى تۋرالى بۇرىنعى وقۋ-اعارتۋ ءمينيسترى، دەپۋتات اسحات ايماعامبەتوۆ: «مۇعالىمنىڭ نەگىزگى مىندەتى – ءبىلىم بەرۋ جانە تاربيەلەۋ. بىراق مۇنى تەك پەداگوگتىڭ جاۋاپكەرشىلىگىنە ارتىپ قويۋعا بولمايدى. ەگەر ءبارىن ۇستازدارعا ىسىرىپ تاستاساق، مۇعالىمسىز قالۋىمىز مۇمكىن.

قازاق «ۇيادا نە كورسەڭ، ۇشقاندا سونى ىلەسىڭ» دەيدى. بالا ەڭ الدىمەن اتا-اناسىنىڭ ءتالىمىن الادى. سوندىقتان تاربيە ماسەلەدە تەك مەكتەپتى كىنالاۋ دۇرىس ەمەس. سونىمەن قاتار، الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ دە اسەرى زور. ياعني، بۋللينگتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن كەشەندى جۇمىس قاجەت» دەسە، تاعى ءبىر اماناتتىق دەپۋتات جاناربەك ءاشىمجان بالا قۇقىن قورعاۋ تۋرالى زاڭداردىڭ اتا-اناعا عانا ەمەس مۇعالىمدەرگە دە كەرى اسەرى بارىنا نازار اۋدارعان. ول «ايەلدەردىڭ قۇقىقتارى مەن بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى زاڭ اكتىلەرىنە تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ جايى ءسوز بولعاندا:

«ءبىر كەزدەرى ءبىز مۇعالىمنەن قورقۋشى ەدىك، قازىر مۇعالىمدەر بالالاردان قورقادى. وتە ەرتەدە مەكتەپكە اپارعان كەزدە اتالارىمىز ۇستازدارىنا «ەتى سەنىكى، سۇيەگى مەنىكى» دەپ بەرەتىن. ءتيىستى دەڭگەيدە ۇلتتىق ۇستانىم مەن تاربيە بار. قۇقىقتاردىڭ ءبارىن بالاعا بەرىپ، جالاڭاشتانىپ جاتقان جوقپىز با؟» دەپ وزەكتى سۇراق قويدى.

جاساندى يتەلەكتىنڭ كەڭ جالپىلاسۋىنا بايلانىستى بولاشاقتا مۇعالىم ماماندىعى قىسقارۋى مۇمكىن بە؟ بۇل ماسەلەگە توڭىرەگىندە ءماجىلىس دەپۋتاتى ەكاتەرينا سمىشلياەۆا: «بارلىق وپەراتسيالىق ماماندىقتار – Call-ورتالىق وپەراتورلارى، كۋرەرلەر (پوشتا قىزمەتكەرلەرى – اۆت.), سونداي-اق مازمۇندىق دەڭگەيدە ەمەس، تەك كەلىسىمشارتتار مەن ماتىندەردى تالداۋ دەڭگەيىندە جۇمىس ىستەيتىن زاڭگەرلىك قىزمەتتەر جاساندى ينتەللەكتىنىڭ ىقپالىنا ۇشىراۋى مۇمكىن. ال الەۋمەتتىك سالالارعا كەلەتىن بولساق، مۇندا ايتارلىقتاي وزگەرىستەر بولا قويمايدى. مۇعالىمدەر مەن دارىگەرلەر كەز كەلگەن جاعدايدا ترەندتە قالا بەرەدى. سونىمەن قاتار، بۋحگالتەرلەردىڭ جۇمىسى دا ءىشىنارا اۆتوماتتاندىرىلعانىمەن، تولىقتاي الماستىرۋ ەكىتالاي», - دەدى.

Abai.kz