قازىر قازاقستاننىڭ بيزنەس كەڭىستىگىندە ەرەكشە ءبىر «مايدان» ءجۇرىپ جاتىر. باستى كەيىپكەرلەردىڭ قاتارىندا ەRG-ءدىڭ باسشىسى – شۋحرات يبراگيموۆتىڭ، ەRG-ءدىڭ يەلىگىندەگى قازاقستاننىڭ تابيعي رەسۋرستارىنان تۇسكەن قىرۋار قاراجاتقا وتىز جىل بويى ارمانسىز شالقىپ-تاسىپ، شەكارانىڭ شەتىندە شىكىرەيىپ-شىرەنىپ ءومىر ءسۇرىپ كەلگەن ەسكى بيلىكتىڭ ەگدە تارتقان دوكەيلەرى – الەكساندر ماشكەۆيچ پەن پاتوح شوديەۆتەردىڭ اتتارى اتالادى.

سۋرەت: kaztag.kz سايتىنان الىندى.

قازاقتىڭ قازبا بايلىعى – ماشكەۆيچتەردىڭ مەنشىگى مە؟

سوڭعى اپتالاردا ورىس ءتىلدى اقپارات كوزدەرى: «ەۋرازيالىق ۇشتىك ىشتەن ىدىراي باستادى ما؟» (ۆ «ەۆرازيسكوي ترويكە» راسكول؟) دەپ سۇراۋ سالىپ، ماشكەۆيچ، شوديەۆ پەن يبراگيموۆ اراسى الشاقتاي باستاعانىن ءسوز ەتەدى. بۇعان سەبەپ – ەۋرازيالىق بانك اكتسيونەرلەرى – ماشكەۆيچ پەن شوديەۆ وزدەرىندەگى اكتيۆتەردەن ەدەل-جەدەل قۇتىلۋ ءۇشىن، وزگەلەرگە ساتىپ كەتپەك بولادى. ال ەRG ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى شۋحرات يبراگيموۆ بۇعان ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسى بولىپ، بيزنەس يمپەريانى ساقتاپ قالۋعا، ساقتاپ قويماي، قازاقستانعا ينۆەستيتسيا سالىپ، ءوندىرىستى قازاقستاندا جۇرگىزۋدى تالاپ ەتەدى. «داۋدىڭ باسى – دايرابايدىڭ كوك سىيىرى» دەگەنىڭىز وسى بولىپ تۇر...

«ەسكى قازاقستان» وليگارحتارى قازاقستانداعى دۇنيەسىن «رەسەيلىكتەرگە» ساتپاق پا؟

تۇسىنىكتەمە: ءبىر قاراعاندا بۇل تەرەڭ قالتالى وليگارحتاردىڭ ءوزارا داۋى سەكىلدى كورىنۋى مۇمكىن. بىراق، شىن مانىندە – بۇل جەردە قازاقستاننىڭ تابيعي رەسۋرستارى مەن بيزنەس مۇددەسى «ءباس ساۋداعا» ءتۇسىپ وتىر. كەرەك دەسەڭىز، قازاقستاننىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەسى تۋرالى اڭگىمە جۇرۋدە. سوندىقتان، قازاق قوعامى، قازاقستان قوعامى بۇل ماسەلەگە مۇقيات قاراپ، ساقتىق تانىتۋى كەرەك-اق!

وسى رەتتە ءبىز: «ماشكەۆيچ پەن شوديەۆ كىم؟»، «ولار ءوز اكتيۆتەرىن كىمگە ساتپاقشى؟»، «يبراگيموۆ نەگە قارسى؟»، «نازارباەۆ ءداۋىرىنىڭ ءداۋ وليگارحتارى قازاقستانعا قانشا قارىز؟»، «تۋرلوۆتىڭ بۇل داۋعا قانداي قاتىسى بار؟»، «يبراگيموۆ تۋرلوۆپەن سوتتاستى ما؟» وسى جانە وزگە دە ساۋالدارعا جاۋاپ ىزدەپ كوردىك...

ەRG-دەگى ەسكى قازاقستان مەن جاڭا قازاقستاننىڭ ايقاسى

ايدىك ماشكەۆيچ پەن شوديەۆ 2013 جىلى اليدجان يبراگيموۆپەن بىرگە وسى توپتى قۇردى. سودان بەرى حولدينگ قازاقستانداعى مينەرالدار مەن پايدالى قازبالاردى ءوندىرۋ بويىنشا ستراتەگيالىق ماڭىزدى كەشەندەردى يگەرۋشى وندىرىستىك كومپانياعا اينالدى.

ERG قۇرامىنا: «ترانسۇلتتىق كومپانيا «قازحروم»، «اليۋميني قازاقستان» اق، «قازاقستان ەلەكتروليز زاۋىتى» اق (قەز), «ەۋرازيالىق ەنەرگەتيكالىق كورپوراتسيا» اق (ەەك), «شۇباركول كومىر» اق جانە ونەركاسىپتىڭ ءارتۇرلى سالالارىنداعى باسقا دا كاسىپورىندار كىردى.

بۇل ءوندىرىس وشاقتارىن ۇزاق جىلدار بويى ن.نازارباەۆتىڭ بۇلجىماس بيزنەس‑ارىپتەسى، فرۋنزە (بىشكەك) قالاسىنىڭ تۋماسى، قازاقستان وليگارحى، يزرايل مەملەكەتىنىڭ ازاماتى ا.ماشكەەۆيچ باسقارىپ كەلدى. ال، 2013 جىلى دوستارى پ.شوديەۆپەن جانە ا.يبراگيموۆپەن اتالعان حولدينگكە بىرىكتى. ۋاقىت ءوتىپ جاتتى، جاس تا ۇلعايدى. ەندى حولدينگتىڭ ديرەكتورلار كەڭەسى تولىق جاڭارتىلدى. اليدجان يبراگيموۆ قايتىس بولىپ، ونىڭ ورنىن ۇلى شۋحرات يبراگيموۆ باسقان. ال ماشكەۆيچ پەن شوديەۆ ءوز ورىندارىنا ءوز مۇراگەرلەرىن وتىرعىزدى. شۋحرات يبراگيموۆ قازىر – ەRG ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى.

شۋحرات يبراگيموۆتىڭ سۇحباتى. ەگەمەن قازاقستان سكرينى.

شۋحرات يبراگيموۆ ەسكى وليگارحتارعا نەگە جاقپاي قالدى؟

شۋحرات يبراگيموۆ ەRG باسشىلىعىنا كەلە سالىسىمەن، حولدينگ ساياساتىن وزگەرتۋگە شەشىم قابىلدادى. «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنە كولەمدى سۇحبات بەرىپ: «ۇلتتىق ەكونوميكاعا ينۆەستيتسيا سالۋدى باستى باسىمدىققا اينالدىرامىن»، - دەدى. «حولدينگتىڭ تاپقان تابىسى قازاقستان ەكونوميكاسىنا جۇمىس جاسالۋى ءتيىس» دەگەن شەشىمگە كەلەدى. وسى ماقساتتا: قازاقستانداعى ءوندىرىستى مودەرنيزاتسيالاۋ، ينۆەستيتسيا سالۋ جانە حولدينگ باسشىلىعىنىڭ الىپ وتىرعان ديۆيدەنتتەرىن قىسقارتۋ تۋرالى شەشىمدەر قابىلدادى.

البەتتە، قازاقستاننان ديۆيدەنتتى جىل سايىن كۇرەكتەپ الۋدى ادەتكە اينالدىرعان، وزدەرىنە قاراستى كومپانيالار مەن ءوندىرىستى مودەرنيزاتسيالاۋدى، قازاقستاندا ءوندىرىستى دامىتۋدى تەك ءسوز جۇزىندە ايتىپ، ءىس جۇزىندە جىلدىق تابىستى، ياعني، ديۆيدەنتتى وفشورلىق جانە باسقا شەتەلدىك ەسەشوتتارىنا اۋدارۋمەن – ءوز تابىستارىن ەسەلەپ وتىرعان وليگارحتارعا بۇق جاقپادى. سودان بۇلقان-تالقان بولدى. بۇل شوديەۆ پەن ماشكەۆيچتەردىڭ ءوز اكتيۆتەرىن ساتىپ كەتۋ تۋرالى شەشىمىنىڭ ءبىر سەبەبى بولسا، ەكىنشىسى – ءتىپتى كۇردەلىلەك.

سول كەزدەگى اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمى ەرالى توعجانوۆتىڭ جەلكەسىنەن قىسا ۇستاپ، بىرگە كەتىپ بالا جاتقان ءساتى. arbatmedia.kz.

ماشكەۆيچ پەن شوديەۆتەر «نازارباەۆ كەزەڭىنە» قايتا الماي ءجۇر مە؟

قازاقستاندى وتىز جىلدان استام ۋاقىت باسقارعان نازارباەۆ بيلىكتەن كەتكەن سوڭ، ەلدە جاڭا ساياسي رەفورمالار جاسالا باستادى. تۇڭعىش پرەزيدەنت كەزىندە قازاقتىڭ قازبا بايلىقتارىنا كۇماندى جولمەن قول جەتكىزىپ، قوڭ جيناعان ماشكەۆيچ پەن شوديەۆتىڭ دە بۇرىنعىداي داۋرەنى ءجۇرىپ تۇرماعانى بەسەنەدەن بەلگىلى. جاستارى 70-تەن اسقان ەكەۋ بۇرىنعىداي اقوردانىڭ ماڭايىنا ەمىن-ەركىن جولاي المايتىن بولعان.  بۇرىندارى قازاقستاندىق باق-تا بۇل ەكى وليگارحتىڭ قازاقستاننىڭ بىلدەي وبلىس اكىمدەرىن جەلكەلەپ جۇرگەنى جايلى كوپ جازىلدى. ەندى سول داۋرەن كوزدەن بۇلبۇل ۇشىپ بارادى...

ا.ماشكەەۆيچ قازاقستاندا زور تابىسقا جەتكەن سوڭ، ءۇن‑تۇنسىز يزرايل مەملەكەتىنىڭ ازاماتتىعىن الىپ الدى. ال، شوديەۆ پاتوح ەۋروپاداعى ەڭ ءبىر «تىنىش ەل» بەلگيا ازاماتتىعىنا قول جەتكىزدى. سايكەسىنشە، بۇرىنعى ىقپال، بۇرىنعى بەدەل، بۇرىنعى قاھار جوعالىپ بارادى. سوندىقتان دا، بۇل ەكەۋى ەندى اكتيۆتەرىن ەدەل-جەدەل ساتۋعا اسىققان سەكىلدى...

ال ەRG-ءدىڭ تىزگىنىن ۇستاعان شۋحرات يبراگيموۆ جاڭا رەاليزمگە ەركىن بەيىمدەلىپ، پرەزيدەنتتىڭ ءوندىرىستىڭ بارلىق ساتىسىن ءوز ەلىمىزدە جۇزەگە اسىرۋ تۋرالى تاپسىرماسىنا يكەمدەلىپ جۇمىس ىستەۋگە قۇلىق تانىتۋدا.

باق-تاعى بايبالام قايدان شىقتى؟

ەندى اڭگىمەنىڭ اۋەلگى باسىنا ورالايىق... «Bloomberg» جازدى دەگەن اقپاراتتى ورىس ءتىلدى بىرنەشە اقپارات قۇرالدارى جارىسا جازىپ: «ەۆرازيا ۇشتىگى ءوزارا قىرقىسۋدا. ەۆرازيا باسشىلىعى ءبىر-بىرىمەن سوتتاسۋدا» دەپ، الاقايلاپ سۇيىنشىلەۋدە. شىنىمەن سولاي ما؟ باق ماتەريالدارىنا ەگجەي-تەگجەيلى شولۋ جاسايىق...

Bes.media. ماقالا سكرينى.

«ERG ءوزارا قىرقىسىپ جاتىر» دەگەن اقپاراتتى ورىس ءتىلدى سەگمەنتتە: «Bes.media»، «Finratings.kz»، «Kz.kursiv.media»، «Inbusiness.kz» ت.ب. ينتەرنەت پورتالدار جازدى. اتالعان باسىلىمداردىڭ بارلىعى دەرلىك «Bloomberg-كە» سىلتەمە جاسايدى. مىسالى: «Bes.media»: «Freedom» «Eurasian Financial Co.-نى» ساتىپ العىسى كەلەدى. بۇل ERG مۇراگەرلەرىنىڭ ءوزارا داۋلاسۋىنا سەبەپ بولدى»، - دەپ جازادى.

«Eurasian Resources Group-قا يەلىك ەتەتىن وتباسىلار قارجىلىق اكتيۆتەردى ساتۋ تۋرالى كەلىسىمگە كەلە الماي جاتىر. ERG باس ديرەكتورى شۋحرات يبراگيموۆ كەلىسىمگە توسقاۋىل قويۋ ءۇشىن سوتقا شاعىم ءتۇسىردى. جاقىندا تيمۋر تۋرلوۆتىڭ قازاقستاندىق كومپانياسى – «Freedom Holding» كورپوراتسياسى بۇل اكتيۆتەردى 1 ميللياردقا ساتىپ الۋدى ۇسىنعان دەگەن بولجام بار. بىراق ERG نەگىزىن قالاۋشى مارقۇم ءالىدجان يبراگيموۆتىڭ ۇلى شۋحرات يبراگيموۆ بۇعان قارسى. ول مامىلەنى توقتاتۋ تۋرالى الماتى سوتىنا ارىزدانعان»، - دەپ جازادى.

ءارى قاراي باسىلىم: «ول سونداي-اق مامىلە ماقۇلدانباۋى ءۇشىن اكتسيونەرلەر جينالىسىن وتكىزۋگە تىيىم سالۋدى تالاپ ەتەدى. اقپان ايىندا سوتتىڭ كەسىرىنەن اكتسيونەرلەردىڭ جينالىسى وتپەدى، بىراق كومپانيا جاڭا جينالىستى 26 ناۋرىزعا بەلگىلەدى. دەرەككوزدەردىڭ ايتۋىنشا، ولار ءالى دە تاتۋ كەلىسىمگە كەلە الادى، بىراق جاعداي ءالى دە شيەلەنىسىپ جاتىر»، - دەپ جازادى.

جالپى جوعارىدا اتالعان اقپارات قۇرالدارىنىڭ بارلىعىنىڭ ماتەريالىنىڭ مازمۇنى وسى اۋاندا.

Bloomberg. ماقالا سكرينى.

«BLOOMBERG-تەگى» ماقالا ءھام سوتتاسۋدىڭ شىن سەبەبى نە؟

مۇنداي داۋلى ماسەلەنى شىنىمەن دە «Bloomberg» جازدى. 14 ناۋرىز 2025 جىلى «Bloomberg» باسىلىمىندا ناريمان گيزيدينوۆ (Nariman Gizitdinov) اۆتورلىعىمەن: «ورتالىق ازيالىق تاۋ-كەن يمپەرياسىنىڭ مۇراگەرلەرى اكتيۆتەردى ساتۋ بويىنشا جانجالداسىپ قالدى» دەگەن اتپەن ماقالا جاريالانعان.

ال «رۋچنايا ەكونوميكا» تەلەگرام ارناسى: «ەۋرازيالىق ۇشتىك ىدىراي ما؟» دەگەن اتپەن ماقالا جاريالاپتى. وندا: «ەۋرازيا حولدينگىن ساتۋ تۋرالى اڭگىمەلەر وتكەن جىلدىڭ كۇزىندە باستالدى. ول كەزدە بولجاممەن «فورتە» بانكيرلەرى «ەۋرازيالىق بانككە» كوز سالعان. سودان كەيىن ەۋرازيالىقتار تيمۋر تۋرلوۆتىڭ كومانداسىمەن جانە ونىڭ بانكىمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى.  ەۋرازيالىق بانكتىڭ كوررەسپوندەنتتىك شوتى قاجەت بولعان. تۋرلوۆ 1 ملرد دوللار ۇسىنعان. شۋحرات يبراگيموۆ بانكتى ساتۋدى جوسپارلاپ وتىرعان جوق، ال ماشكەۆيچ پەن شوديەۆ ونى ءارى قاراي يەلەنۋگە ەشقانداي ءۋاج كورىپ وتىرعان جوق. بالكىم، بۇل رەتتە اكتسيونەرلەردىڭ 2016 جىلدان بەرى ديۆيدەند الماۋى دا سەبەپ بولسا كەرەك، ويتكەنى الدىمەن بانك مەملەكەتكە بەرگەن 150 ميلليارد تەڭگەنى قايتارۋى كەرەك»، - دەپ جازادى.

Nege.kz پاراقشاسى. Instagram سكرينى.

ماشكەۆيچ-شوديەۆ قۇيتىرقىلىعى ءھام مەملەكەت الدىنداعى 150 ملرد قارىز

رەپليكا: سوتتىڭ بولعانى راس. ارىز بەرۋشى – شۋحرات يبراگيموۆ. بىزدەگى بار ينسايدەرلىك دەرەكتەرگە سۇيەنسەك: شۋحرات يبراگيموۆ – ماشكەۆيچ-شوديەۆ تاندەمىمەن ساتۋ تۋرالى سوتتاسپاعان. ەۋرازيا توبىنداعى ماشكەۆيچ پەن شوديەۆتىڭ اكتسيالىق ۇلەستەرى 33 پايىزدان. سوعىس قاراماستان ماشكەۆيچ پەن شوديەۆ ديرەكتورلار كەڭەسىنە تاعى ءبىر وكىلدەرىن قوسۋعا تىرىسادى. بۇل جاعدايدا ماشكەۆيچ-شوديەۆ تاندەمى ارتىق داۋىسقا يە بولىپ، بانك پەن ساقتاندىرۋ كومپانياسىن ساتۋ تۋرالى شەشىمدى وڭاي قابىلداۋعا مۇمكىندىك الۋشى ەدى. ال پوتەنتسيالدى ساتىپ الۋشى – تيمۋر تۋرلوۆ جانە «Freedom».

شۋحرات يبراگيموۆ سول ءۇشىن دە سوتقا ارىز بەرىپ، ۇشەۋىندە تەڭ اكتسيا ەكەنىن، ديرەكتورلار كەڭەسىنە تاعى ءبىر ادام قوسۋ – ءبىر داۋىسقا ارتىقشىلىق مۇمكىندىگىن تۋدىراتىنىن ايتىپ، اقىرى جەڭىپ شىققان.

ال «ەۋرازيالىق بانك» اق مەملەكەتكە 150 ميلليارد تەڭگە قارىز. بۇل تۋرالى شۋحرات يبراگيموۆتىڭ ءوزى دە «ەگەمەن قازاقستانعا» بەرگەن سۇحباتىندا: «ءيا، ءبىز كومپانيانىڭ الدىڭعى ونجىلدىقتاعى دامۋ باعدارلاماسىن الماستىراتىن جاڭا قۇندىلىق، جاڭا ستراتەگيامەن جۇمىس ىستەيمىز. بۇل ستراتەگيانى «يندۋستريالدى مودەرنيزمنىڭ» ءبىر سيپاتى دەسەم بولادى، ياعني بايىرعى ءوندىرىس ورىندارىن قايتا جاراقتاندىرۋ جانە ءبىزدىڭ كومپانيادا بار باسەكەلى ارتىقشىلىقتى كۇشەيتەتىن جاڭا جوبالاردى قۇرۋ. بۇل ءوز كەزەگىندە كومپانيانى قوردالانعان قارىز جۇكتەمەسىنەن قۇتقارۋ مىندەتىمەن دە بايلانىستى. سول سەبەپتى، ستراتەگيا تەزىرەك قارىزدى جابۋ، كاسىپورىندار دامۋىنا ينۆەستيتسيا قۇيۋ ماقساتىندا رەسۋرستاردى بوساتۋعا ىڭعايلانادى. سونىڭ ناتيجەسىندە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ايتقان «ەكونوميكانىڭ ونەركاسىپتىك نەگىزىن» قالىپتاستىرامىز.

قازاقستان ازاماتى رەتىندە ءوز ەلىمە، ۇلتتىق ەكونوميكاعا ينۆەستيتسيا سالۋعا باسىمدىق بەرەمىن. ءبىزدىڭ كاسىپورىنداردىڭ كوبى جانە باسىم قۋاتتىلىق قازاقستاندا ورنالاسقان. سوندىقتان بوگدە نىساندار ۇلەسىن تومەندەتە وتىرىپ وتاندىق ءوندىرىستى دامىتۋ جانە جاڭعىرتۋ – بىرەگەي تاڭداۋىمىز»، - دەيدى.

«ەۋرازيالىق بانك» 2017 جىلى مەملەكەت تاراپىنان بانكتەرگە قولداۋ رەتىندە قۇرىلعان «قارجىلىق تۇراقتىلىقتى ارتتىرۋ» باعدارلاماسىنا قاتىسىپ، 150 ميلليارد تەڭگەگە سۋبورديناتسيالانعان وبليگاتسيا شىعارعان. باعدارلاما بويىنشا بانك وسى اقشانى 15 جىلدان كەيىن، ياعني 2032 جىلى قايتارۋى ءتيىس. قازىرگە دەيىن 42 ميلليارد تەڭگە سىياقى مەملەكەتكە اۋدارىلعان. ال قارىزدىڭ نەگىزگى سوماسى – 150 ميلليارد تەڭگە ءالى كۇنگە دەيىن قارىز كۇيىندە قالىپ وتىر.

ءدال قازىر «ەۋرازيالىق بانكتە» بۇدان قۇتىلاتىن مۇمكىندىك بار. ال اكتسيونەرلەردە نيەت بار ما؟ شۋحرات يبراگيموۆ بۇل قارىزدان قۇتىلۋ نيەتىن اشىق مالىمدەدى. يبراگيموۆ الدىمەن وسى قارىزدان قۇتىلۋدىڭ ماڭىزدى ەكەنىن ايتىپ، اكتسيونەرلەردىڭ جىلدىق ديۆيدەنتتەرىن دە قىسقارتقان. ال جوعارىداعى باق-تىڭ: «اكتسيونەرلەر 2016 جىلدان بەرى ديۆيدەنت المادى» دەۋى قيسىق اقپارات. اشىق دەرەكتەردەگى مالىمەتتەرگە كوز جۇگىرتسەك: ERG 2022 جىل ءۇشىن اكتسيونەرلەرگە 500 ملن دوللار ديۆيدەند تولەگەنى ايتىلادى.

شۋحرات يبراگيموۆتىڭ ءوزى: «2023 جىلى مەملەكەتكە 200 ملن دوللار ديۆيدەند تولەدىك، بۇل – 40 پايىزدىق ۇلەس. اكتسيونەرلەرگە ديۆيدەند تولەمەۋ تۋرالى شەشىمگە كەلسەك، ول كومپانيانىڭ جاڭا ستراتەگياسىنان تۋىنداپ وتىر. ديۆيدەند تولەۋدىڭ ورنىنا ءوندىرىستى جاڭعىرتىپ، وزىندىك قۇن مەن جۇمىس ۇدەرىسىن كۇشەيتۋدى قولاي كورىپ وتىرمىز. بۇل – وقىستان تۋعان شەشىم ەمەس، الدىڭعى تاجىريبەلەر نەگىزىندە قالىپتاسقان تۇجىرىم. ويتكەنى شۇعىل جاعدايدا اقشا ىزدەيتىن احۋال باسىمىزدان ءبىر ەمەس، ءۇش رەت ءوتتى. وندايدا بىرەۋدىڭ اقشاسىن پايدالانا تۇرۋ تىم قىمباتقا تۇسەدى. سول سەبەپتى، ارقاشان ارتىڭدا قور تۇرعانى ابزال»، - دەيدى.

سۋرەت: stan.kz سايتىنان الىندى.

تيمۋر تۋرلوۆ كىم؟

جوعارىداعى «ەۋرازيا» ۇشتىگىنىڭ داۋىندا تيمۋر تۋرلوۆتىڭ اتى كوپ اتالدى. ول ماشكەۆيچ پەن شوديەۆتىڭ پوتەنتسيالدى ساتىپ الۋشىسى دەپ سيپاتتالدى. وسىعان دەيىن باق-تا جانە الەۋمەتتىك جەلىلەردە قازاقستاننىڭ، قازاقتىڭ قازبا-بايلىعىنىنڭ ەسەبىنەن ارمانسىز بايىعان، بۇگىندە جاستارى جەتپىستەن اسقان ەكەۋدىڭ – ماشكەۆيچ پەن شوديەۆتىڭ شۋحرات يبراگيموۆ باسشىلىعىنا نارازى ەكەنى، جىل سايىن ۇزىلمەي قۇيىلاتىن «مايشەلپەك ديۆيدەنتتەن» اجىراعانى، ەندى ول ەكەۋدىڭ «قازاقستاندىق ەكونوميكاعا» «باس اۋىرتپايتىنى» ايتىلىپ، جازىلىپ كەلدى.

«ماشكەۆيچ-شوديەۆ تاندەمى وزدەرىنىڭ بۇرىنعى رەسەيلىك ەسكى تانىستارى ارقىلى قازاقستانداعى اكتيۆتەرىن رەسەيگە ساتۋدى دا جوسپارلاي باستاعان سىڭايلى. ارينە، بۇل قازاقستاندى وزدەرىنىڭ ەكونوميكالىق جانە باسقاداي ىقپالىنداعى ەل سانايتىن رەسەي وليگارحتارى ءۇشىن تاپتىرماس ولجا – ولار دا وسىعان وتە ىنتالى...»، - دەگەن الىپ-قاشپا اڭگىمە تاراعان.

كوپ ۇزاماي ماشكەۆيچ پەن شوديەۆتىڭ پوتەنتسيالدى ساتىپ الۋشىسى – تيمۋر تۋرلوۆ ەكەنى بەلگىلى بولىپ وتىر.

قازاقستان ازاماتتىعى ءھام سانكتسيا

تيمۋر تۋرلوۆ – رەسەيدە تۋعان (ماسكەۋ), رەسەيدە بيزنەس تۇلعا بولىپ قالىپتاسقان ادام. رەسەيدە ءبىلىم الىپ، بيزنەسىن رەسەيدە قۇرعان.

ال قازاقستاننىڭ كوك پاسپورتىن 2022 جىلى (35 جاسىندا) عانا العان. سول كەزدە ساراپشىلار: رەسەيلىك ميللياردەردىڭ بۇل شەشىمىن الەمدەگى گەوساياسي جاعدايمەن بايلانىستىرعان. انىعىندا – تۋرلوۆتىڭ قازاقستان ازاماتتىعىن الۋىنا رەسەي مەن ۋكراينا اراسىنداعى شيەلەنىس سەبەپ بولعانى ايتىلعان.

رەسەيدىڭ اسكەري-ساياسي بيلىگىنىڭ ۋكرايناعا سوعىس اشۋى – رەسەيدى، رەسەيدىڭ كوپتەگەن بيزنەس وكىلدەرىن سانكتسيالار قۇرساۋىندا ءتۇسىردى. تۋرلوۆتىڭ رەسەي ازاماتتىعىنان باس تارتۋىنا دا وسى فاكتورلار اسەر ەتۋى مۇمكىن ەكەنى جاسىرىن ەمەس.

تۋرلوۆ قازاقستانعا قالىپتاسقان كاسىپكەر بولىپ، كاپيتال جيناپ كەلدى. بۇل دا فاكت. ونىڭ جاسى قازىر 37-دە. 2022 جىلعا دەيىن رەسەي ازاماتى بولدى. ياعني، 22 جىل پرەزيدەنت ءپۋتيننىڭ باسقارۋىنداعى ەلدە ءومىر ءسۇرىپ، بيزنەسپەن شۇعىلداندى.

وسى رەتتە ساياساتتىڭ ەڭ قاراپايىم تۇسىنىگىن تىلگە تيەك ەتپەكپىز: ول – رەسەي سەكىلدى ءابسوليۋتتى ديكتاتورلىق ءھام ميليتاريستىك باسقارۋ جۇيەسىندە ءجۇرىپ، ەركىن، تاۋەلسىز بيزنەس قالىپتاستىرۋ مۇمكىن ەمەس نارسە. قايتكەن كۇندە دە بيلىكتىڭ ءتىلىن تاۋىپ، ىقپالداسىپ، ىمىرالاسىپ قانا ارەكەت ەتۋگە تۋرالى كەلەدى. وسى تۇرعىدان، تۋرلوۆ پۋتين كومانداسىنىڭ، رەسەيدىڭ كۇشتىك قۇرىلىمدارىنىڭ، سونىڭ ىشىندە فەدەرالدى قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنىڭ ءتىلىن تابا بىلگەن ادام. ول ءوزى تۋىپ-وسكەن رەسەيمەن ات قۇيرىعىن ءبىرجولا كەسىستى دەۋ دە كۇمان تۋدىراتىنى دا جاسىرىن ەمەس. بۇعان تۋرلوۆ مىرزانىڭ ءوزى سەنسە دە، سەرگەك سانالى قازاق قوعامى ءبارىبىر كۇمانمەن قارايتىن بولادى.

ءتۇيىن: ازىرگە ايتپاعىمىز وسى. بۇل جاريا «سوعىستان» «ەسكى قازاقستاننىڭ» وليگارحتارى مەن «جاڭا قازاقستاننىڭ» بيزنەس وكىلدەرىنىڭ ۇلكەن ايقاسى باستالىپ كەتكەنىن اڭعارۋعا بولادى. قايتكەن كۇندە دە، قازاقستاننىڭ بارلىق رەسۋرسى قازاقستان مەملەكەتىنىڭ جانە ونىڭ ەگەسى قازاقستان حالقىنىڭ ماقسات‑مۇددەسىنە قىزمەت ەتۋى ءتيىس! ول ماشكەۆيچ پەن شوديەۆتەر ءوز بەتىنشە قالاعان ادامىنا ساتىپ كەتەتىن – سۇراۋسىز باتپانقۇيرىق ەمەس! بۇل انىق!

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz