1930 جىل جۇماباي اۋلەتىنە قاھارىن توگىپ، اتا قونىسىنان اجىراتىپ، قاڭعىرتىپ جىبەردى. ال 1937 جىلعى قۋعىن-سۇرگىن ودان دا اسىپ ءتۇستى، ۇرپاقتىڭ تۇبىرىنە بالتا شاپتى. اباقتىعا جاۋىپ، اتتى، قۇربان قىلدى ءتىرىسىن. ماعجاننىڭ تۋىستارى "حالىق جاۋىنىڭ تۇقىمى", "الاشورداشىلار" دەپ ايىپتالىپ، مۇلدەم كوشەدە دە جۇرۋگە بولماي قالدى.

مەن ول تۇستا 13 جاستاعى بالامىن. كوشەدە كەلە جاتساڭ كەيبىرەۋلەر: "انە، قاسقىردىڭ بولتىرىگى، حالىق جاۋىنىڭ ءىنىسى", – دەپ كوزگە شۇقىعانداي قولىمەن كورسەتىپ، كىجىنەتىن. ولاردى كورمەگەندەي بولىپ تەز باسىپ جۇگىرىپ كەتەتىنمىن.

1941 جىلى سوعىس باستالىسىمەن مەن مايدانعا ءوزىم سۇرانىپ كەتتىم. جوعارىداعىداي جەكسۇرىن اتاقتان ارىلار ما ەكەنمىن دەپ. مايدانعا ورلوۆ – كۋرسك جاعىنا اپارىپ سالدى.

سوعىس بىتكەنگە دەيىن مايداندا بولىپ، ەكى رەت جارالانىپ، تەك 1946 جىلى ەلگە قايتتىم. قايتىپ كەلگەننەن سوڭ، "حالىق جاۋىنىڭ تۇقىمى" دەگەن قاڭقۋ سوزدەن قۇتىلعانداي بولدىم. بىراق كوڭىلدە سەنىمسىزدىك بولدى، بىرەۋ بولماسا بىرەۋ ايىپ قىلا ما دەگەن. سوندىقتان ناعاشى جۇرتىما كوشۋدى ءجون كورىپ، شەشەمدى كوكشەتاۋ وبلىسىنا قاراستى بۋراباي ستانتسياسىندا تۇراتىن بايعوجا ناعاشىما اپارىپ، ءوزىم الماتىعا وقۋعا كەتتىم. پەداگوگيكالىق ينستيتۋتقا ءتۇسىپ، ونى 1952 جىلى ءبىتىرىپ شىقتىم دا، سول كوكشەتاۋ وبلىسىندا مۇعالىمدىكتە قالدىم.

الايدا مەنىڭ تۋعان جەرىمە دەگەن قۇمارلىعىمدا شەك جوق، قايدا جۇرسەم دە قىزىلجاردى اڭساپ، ساعىنىشىم ارتا بەرەتىن. ونىڭ كوشەسىندە اعام ماعجاننىڭ تابانىنىڭ ءىزى جاتقانداي بولاتىن. اقىرى 1954 جىلى قىزىلجاردىڭ قازاق ورتا مەكتەبىنە وقۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ باردىم.

قىزمەت بابىندا ءبارى جاقسى، ء"سىز-ءبىز" – دەپ تۇرادى. بىراق وقۋ جىلى اياقتالىپ، ەمتيحان باستالاردا مەنى قالالىق وقۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى شاقىرىپ الىپ اڭگىمەلەستى. ءسوز سوڭىندا: ء"سىزدىڭ ۇجىمنان ارىز ءتۇستى، ءسىزدى "حالىق جاۋىنىڭ بالاسى، اعاسى الاشورداشىل اقىن بولعان" دەيدى، وسى راس پا؟" – دەپ سۇراعاندا نە دەرىمدى بىلمەي قالعانىم بار.

جاسىرماي تۇگەل اعىمنان جارىلىپ ايتىپ بەرگەنىمدە ول: "وسەكتىڭ ءبارىن ءوزىڭىزدىڭ جولداستارىڭىز جەتكىزىپ وتىر. مەنىڭ اقىلىمدى الساڭىز، قىزمەت ورنىڭىزدى وزگەرتۋگە تۋرا كەلەدى", – دەگەندى ايتتى. مەن قارسىلاسپاي، قايتادان كوكشەتاۋ جاققا اۋىسىپ كەتتىم. مەنىڭ سىرتىمنان كگب باقىلاۋ جۇرگىزىپ جۇرگەنىن دە سەزدىم.

ماعجان جۇماباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى عادىلشا قاھارمانوۆتىڭ ەستەلىگىنەن

Abai.kz