ەلىمىزدىگى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ جاعدايى تۋرالى ايتا-ايتا ءوزىمىزدى دە، وزگەنى دە جالىقتىرىپ العاندايمىز. ءتىپتى ءتىل تۋرالى اڭگىمە قوزعاعان ادامنىڭ ءوزى ۇيالا، قىمسىنا سويلەيتىن جاعدايعا جەتتىك. بيلىك «قوعام دايىن ەمەس» دەسە، قوعام «بيلىكتىڭ ىقىلاسى جوق» دەۋمەن كەلەمىز. وسى ورايدا ءوزىمىزدىڭ كورشىمىز تاجىكستانداعى تىلدىك جاعدايعا، ونداعى بيلىكتىڭ بىرىزدىلىگىنە، ساياسي جىگەرىنە قاراپ قايران قالاسىڭ.

وسىدان بىرەر اي بۇرىن تاجىكستان پرەزيدەنتى ەمومالي راحمون تەلەديداردا ءسوز سويلەپ، بىزدەرمەن قاتار 1989 جىلى قابىلدانعان «تىلدەر تۋرالى» زاڭدى رەفورمالاۋ جونىندە مالىمدەمە جاساعان بولاتىن. ونىڭ پىكىرىنشە، تىلدەر تۋرالى زاڭنامانى زامانا تالابىنا ساي وزگەرۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن ورىس ءتىلىن ونىڭ «ۇلتارالىق قاتىناس ءتىلى ستاتۋسىنان» ايىرىپ، بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردى تەك قانا مەملەكەتتىك، ياعني تاجىك تىلىندە سويلەتۋ قاجەت. بۇل شارالار ءوز كەزەگىندە تاجىكستاننىڭ شىنايى تاۋەلسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە، «ۇلتتىڭ سانا-سەزىمىنىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتەدى» دەگەن بولاتىن راحمون مىرزا.

ەلىمىزدىگى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ جاعدايى تۋرالى ايتا-ايتا ءوزىمىزدى دە، وزگەنى دە جالىقتىرىپ العاندايمىز. ءتىپتى ءتىل تۋرالى اڭگىمە قوزعاعان ادامنىڭ ءوزى ۇيالا، قىمسىنا سويلەيتىن جاعدايعا جەتتىك. بيلىك «قوعام دايىن ەمەس» دەسە، قوعام «بيلىكتىڭ ىقىلاسى جوق» دەۋمەن كەلەمىز. وسى ورايدا ءوزىمىزدىڭ كورشىمىز تاجىكستانداعى تىلدىك جاعدايعا، ونداعى بيلىكتىڭ بىرىزدىلىگىنە، ساياسي جىگەرىنە قاراپ قايران قالاسىڭ.

وسىدان بىرەر اي بۇرىن تاجىكستان پرەزيدەنتى ەمومالي راحمون تەلەديداردا ءسوز سويلەپ، بىزدەرمەن قاتار 1989 جىلى قابىلدانعان «تىلدەر تۋرالى» زاڭدى رەفورمالاۋ جونىندە مالىمدەمە جاساعان بولاتىن. ونىڭ پىكىرىنشە، تىلدەر تۋرالى زاڭنامانى زامانا تالابىنا ساي وزگەرۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن ورىس ءتىلىن ونىڭ «ۇلتارالىق قاتىناس ءتىلى ستاتۋسىنان» ايىرىپ، بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردى تەك قانا مەملەكەتتىك، ياعني تاجىك تىلىندە سويلەتۋ قاجەت. بۇل شارالار ءوز كەزەگىندە تاجىكستاننىڭ شىنايى تاۋەلسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە، «ۇلتتىڭ سانا-سەزىمىنىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتەدى» دەگەن بولاتىن راحمون مىرزا.

ايتا كەتۋ كەرەك، بۇل قادامعا بارۋ ءۇشىن تاجىك بيلىگى بىرنەشە ماڭىزدى شارالاردى اتقارىپ تاستاعان بولاتىن. وزگەرىستەردى وزىمنەن باستايىن دەگەن راحمونوۆ 2007 جىلى ءوز اتىن «راحمونعا» اۋىستىرىپ، كوپ ۇزاماي ەلدىڭ بارلىق احاج قىزمەتتەرىنە -وۆ پەن -ەۆ دەگەن ادام اتتارىن تىركەۋگە رەسمي تيىم سالادى. ارينە تاجىكستاننىڭ بۇنداي باتىل قادامدارى رەسەيدىڭ قاتتى نارازىلىعىن تۋدىردى، وسى ەلدىڭ كەيبىر دەپۋتاتتارى مەن لاۋازىمدى تۇلعالارى بۇلقىنىپ، توبە شاشىن جۇلۋعا دەيىن باردى...

مىنە، اراعا ءتورت اي سالىپ كەشە تاجىكستان پارلامەنتى رەسپۋبليكا ۇكىمەتى ۇسىنعان «مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى» زاڭ جوباسىن بەكىتتى. بۇل زاڭ كۇشىنە ەنگەن كۇننەن باستاپ ورىس ءتىلى ءوزىنىڭ «ارنايى ستاتۋسىنان ايرىلىپ»، بالىق ازاماتتار مەملەكەتتىك ورگاندارمەن حات جازىسىپ، حات الىسقاندا تەك قانا تاجىك ءتىدىن پايدالانۋعا ءماجبۇر بولادى! جاڭا زاڭ بويىنشا مەملەكەتتىك ءتىلدى ءبىلۋ ەلدىڭ ءار ازاماتىنىڭ مىندەتىنە اينالدى!

ءبىز تاجىك باۋىرلارىمىزدى وتارلىق سانا مەن رۋحاني بوداندىقتان قۇتىلۋ باعىتىندا جاساعان قادامدارىمەن قۇتتىقتايمىز! بارەكەلدى، تاجىكستان!

قازاق ۇكىمەتى مەن دەپۋتاتتارىنىڭ قۇلاعىنا التىن سىرعا! جاقىن ارادا قازاقستاندا دا وسىنداي زاڭداردىڭ قابىلدانۋىنا جەتكىزسىن! وسىنداي وزەكتى وزگەرىستەردىڭ ۋاقىتى كەلدى!

«اباي-اقپارات»