جاقسى ءومىر ءۇشىن قالامىمەن كۇرەسىپ، جاڭا دا ءورشىل سەزىمدى جىرلاعان، جاسامپاز يدەياعا يلانىپ ەڭبەك ەتكەن جاڭا ادامدار بەينەسىن جاساعان، «مەنىڭ باقىتىم، قۋانىشىم بۇكىل ەلدىك بولادى، مەن جاساعان جاڭا ءومىر جايناپ وسەد، جانادى»  دەپ سەنگەن جيىرما ءۇش جاسار  اقىن، جازۋشى ساتتار ەرۋباەۆ ارتىنا اياقتالماعان، بىراق  ءبارىبىر ولمەيتىن جالعىز دا دارا، ەرەك رومانىن، الدەنەشە سەزىمشىل ولەڭ،  باللادالارىن، اڭگىمەلەرىن، فانتاستيكالىق تۋىندىسىن قالدىرىپ، 1937 جىلعى 2 ماۋسىمدا دۇنيەدەن ءوتتى.

وسى كۇنى – 1994 جىلعى ماۋسىمنىڭ 2-سىندە، تۋعانىنا سەكسەن جىل تولاتىن جىلدا، الماتىداعى قالالىق زيراتتىڭ كىرەبەرىسىنە تاقاۋ جەرگە ساتتارعا ەسكەرتكىش-قۇلپىتاس ورناتىلدى. ەسكەرتكىشتى س. ەرۋباەۆ اتىنداعى «ساتتار» ادەبيەتشىلەر قاۋىمداستىعى قويعان-تىن.  قاۋىمداستىقتىڭ پرەزيدەنتى – وسى جولدار اۆتورى، ال باس ديرەكتورى كورنەكتى اقىن قاسىمحان بەگمانوۆ بولاتىن.

قاسىمحان سول زامانعى ىسكەر جاستاردىڭ ءبىرى ءام بىرەگەيى رەتىندە، سۇيىكتى قالامگەرىمىزدىڭ رۋحىن ارداقتاۋ ءۇشىن، تەك ەسكەرتكىش قويۋمەن شەكتەلمەي، ساتتاردىڭ سەكسەن جىلدىعىن اتاپ ءوتۋ شارالارىن قارجىلاندىردى،  كەزىندە ارحيۆتەردەن جيناپ، تولىق شىعارمالار جيناعىن قۇراستىرعان ۇلكەن ادەبيەت زەرتتەۋشىسى تۇرسىنبەك كاكىشەۆ اعامىزدىڭ جيناقتى قايتا قاراپ، مەرەيتوي قۇرمەتىنە جارىققا تاعى دا شىعارۋىنا مۇرىندىق بولدى.

ءبىزدىڭ ۇرپاق ساتتاردىڭ ايگىلى رومانىن دا، تاماشا پوەزياسى مەن الدەنەشە جانردا قالام تەربەۋلەرىن دە نەگىزىنەن تۇرسەكەڭ قۇراستىرىپ 50-ءشى جىلدارى شىعارعان جيناق ارقىلى تانىعان-تىن. ال «مەنىڭ قۇرداستارىم» تۇڭعىش رەت ساتتار قازاسىنا ەكى جىل بولعاندا، 1939 جىلى لاتىنشالانعان الىپبيمەن باسىلىپ شىققان ەدى. ءيا، جازۋشى ومىردەن وتكەننەن ەكى جىل كەيىن. سول زاماندا باسپاسوزدە، جازۋشىلار وداعىندا جاۋاپتى قىزمەتتەر اتقارعان  اقىن ديحان ءابىلوۆ: «قولجازبا بىزگە قاراعاندىدان پوشتامەن كەلىپ تۇسكەن-ءدى»، – دەپ ەسكە العان بولاتىن...

60-شى جىلدارى ساتتاردىڭ ءومىر جولى مەن شىعارماشىلىعىن ارقاۋ ەتكەن عىلىمي ديسسەرتاتسيا قورعالدى، 70-ءشى جىلدارى جاڭا زەرتتەۋلەر، ەستەلىكتەر كوپتەپ جارىق كوردى. وسى جولدار اۆتورىنىڭ سول جىلداردان باستالعان ءتۇرلى جازبالارى ساتتار شىعارماشىلىعىن ءسۇيىپ وسكەن قالام قايراتكەرلەرىنىڭ ءبىرى بالجان حابدينامەن بىرلەسىپ، جاستاردىڭ سۇيىكتى جازۋشىسىنىڭ 100 جىلدىعى قۇرمەتىنە  شىعارعان «ساتتار ەرۋباەۆ. شىعارمالارى» كىتابىنا ەندى...

ساتتار ەرۋباەۆتىڭ شىعارماشىلىعىن ۇلجالعاس ەسىموۆا سىندى  جەكەلەگەن ىزدەنىمپاز، جاڭاشىل پەداگوگتار وقۋ ۇدەرىسىندە، وقۋ-تاربيە جۇمىستارىندا پايدالانىپ ءجۇر. ساتتاردىڭ نەمەرە قارىنداسى ۇلجالعاس اشىمقىزىنىڭ كوپ جىلدار بويى شىمكەنت قالاسىنداعى № 24 ساتتار ەرۋباەۆ اتىنداعى مەكتەپ-ليتسەي ديرەكتورى قىزمەتىن اتقارعان شاعىندا كورسەتكەن ءىس-تاجىريبەسى رەسپۋبليكا بويىنشا مەكتەپتەرگە  كەڭىنەن تاراتىلدى. بۇگىندە شىمكەنتتىك مۇعاليما گاۋھار التەكوۆا مەكتەپ ۇستازدارى اراسىنداعى ساتتارتانۋشىلىق ىستەردى العا اپارۋدا.

الماتى قالالىق قابىرستاننىڭ ساتتار ەرۋباەۆ قۇلپىتاسى جانىنان وتەتىن جول ۇلتىمىزدىڭ سوندا، ورتالىق زيراتتا تىنشىعان  ءبىرتۋار ۇل-قىزدارى جاتقان ورىندارعا باستايدى.

وندا جاھاندىق سوعىس مايدانگەرلەرى مەن تىل ارداگەرلەرى، سونداي-اق ايگىلى ءانشى كۇلاش بايسەيىتوۆا، اسا كورنەكتى كومپوزيتور، قوعام قايراتكەرى مۇقان تولەباەۆ، ۇلى جازۋشى، عۇلاما عالىم مۇحتار اۋەزوۆ، مينەرالوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، اكادەميك قانىش ساتباەۆ، اقىن، ءانشى-كومپوزيتور، دومبىراشى يسا بايزاقوۆ، ايگىلى اكتەر، رەجيسسەر، كسرو حالىق ءارتىسى شاكەن ايمانوۆ، اكتەر، ۇلتتىق كاسىبي تەاتر ونەرىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى، كسرو حالىق ءارتىسى قالىبەك قۋانىشباەۆ، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى جۇماباي شاياحمەتوۆ، قازاق مۋزىكاسىن زەرتتەۋشى كورنەكتى عالىم، ايگىلى كومپوزيتور، ديريجەر احمەت جۇبانوۆ، رەۆوليۋتسيونەر ءالىبي جانكەلدين، ايگىلى ءانشى امىرە قاشاۋباەۆ، اتاقتى كۇيشى دينا نۇرپەيىسوۆا جانە باسقا دا قازاقستانعا ەڭبەگى سىڭگەن تۇلعالار، جاقىندا عانا قوعام قايراتكەرى، مادەنيەتتانۋشى مۇرات  مۇحتارۇلى اۋەزوۆ  جەرلەنگەن.

سولاردى نۇسقاپ، بارشاسى حاقىندا قىسقا اقپارات بەرەتىن جول نۇسقاعىش جاساۋ قاجەت-اق. ءبىر كەزدە بۇل ءىستى وسى ۋاقىتقا دەيىن ەسكەرىلمەي جۇرگەن الاش ارىستارى مۇراسىن جارىققا شىعارۋدى باتىل قولعا الىپ، كوپشىلىكتى سۇيسىنتكەن جاقسى ىستەرىمەن كوزگە ءتۇسىپ جۇرگەن «قىر بالاسى» قورىنىڭ جاس زەرتتەۋشىلەرى قولعا العانىن ەستىپ قۋانعان ەدىك. الايدا ءىس ازىرگە  تياناقتالماي تۇر. دەگەنمەن ءۇمىت ۇزبەيمىز، ويتكەنى ونداي ءىستىڭ تانىمدىق، تاربيەلىك ءمانى زور.

ساتتار بەينەسى، ساتتاردىڭ شىعارماشىلىعى، ونىڭ ماڭگى ولمەس «مەنىڭ قۇرداستارىمى» جاس ۇرپاققا ارقاشان شامشىراق ىسپەتتى قىزمەت كورسەتە بەرەرى اقيقات.

بەيبىت قويشىباەۆ

Abai.kz