قازاقستاندا جىل سايىن جۇزدەگەن زەينەتكەر زەينەتاقىسىز قالىپ جاتادى. تولەمدەر بانك شوتىندا اقشا قوزعالىسى بولماعاندىقتان توقتاتىلادى. كەيىن ءبارى بىردەي تولەمدى قايتا الا المايدى. ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ اقپاراتىنا سايكەس، مۇنداي جاعدايلار سانى مىڭداپ تىركەلەدى. بۇل رەتتە ماسەلە جىلدان-جىلعا قايتالانىپ وتىر.

تولەمدەر نەگە توقتاتىلادى؟

قولدانىستاعى الەۋمەتتىك كودەكسكە سايكەس، زەينەتكەردىڭ بانك شوتىندا ءۇش اي نەمەسە ودان دا كوپ ۋاقىت بويى ەشقانداي شىعىس وپەراتسياسى بولماعان جاعدايدا، وندا زەينەتاقى تولەمدەرى مەن مەملەكەتتىك بازالىق زەينەتاقى اۆتوماتتى تۇردە توقتاتىلادى. بۇل نورما بۇرىننان بار. ول 2023 جىلدىڭ 20 ساۋىرىندەگى جاڭا زاڭنامادا ساقتالدى.

"مەملەكەتتىك بازالىق زەينەتاقى تولەمى مەن جاسىنا بايلانىستى تولەنەتىن زەينەتاقى تولەمدەرى، ەگەر الۋشىنىڭ بانك شوتىندا ءۇش جانە ودان دا كوپ اي بويى شىعىس وپەراتسيالارى بولماسا، اقپاراتتىق جۇيەلەردەن مالىمەت تۇسكەننەن كەيىنگى كەلەسى ايدىڭ ءبىرىنشى كۇنىنەن باستاپ توقتاتىلادى", – دەپ ءتۇسىندىردى مينيسترلىك.

قاراپايىم تىلمەن ايتقاندا، زەينەتكەر ءۇش ايدان استام ۋاقىت بويى شوتىنان اقشا شەشىپ الماسا نەمەسە كارتا ارقىلى تولەم جاساماسا، بانك بۇل تۋرالى مەملەكەتكە حابارلاپ، زەينەتاقى اۆتوماتتى تۇردە "توقتاتىلادى". زەينەتكەر ءوتىنىش بەرگەننەن كەيىن عانا تولەمدەرى قايتا قالپىنا كەلەدى.

"شىعىس وپەراتسيالارىنىڭ جوقتىعى تۋرالى مالىمەتتەر تۇسكەن سوڭ، مەملەكەتتىك كورپوراتسيا قىزمەتكەرلەرى پوشتا ارقىلى تولەمنىڭ توقتاتىلعانى جونىندە حابارلاما جىبەرەدى", – دەپ حابارلادى ەڭبەك مينيسترلىگى.

زەينەتكەر نە ىستەۋى ءتيىس؟

زەينەتاقى تولەمى توقتاعان جاعدايدا، ونى قايتا قالپىنا كەلتىرۋگە بولادى. ول ءۇشىن زەينەتكەر ءوتىنىش بەرۋى ءتيىس. 2023 جىلعى 22 ماۋسىمدا بەكىتىلگەن زەينەتاقىنى تاعايىنداۋ جانە قايتا ەسەپتەۋ قاعيدالارىنا سايكەس، ۋاكىلەتتى ورگان ءوتىنىشتى بەس جۇمىس كۇنى ىشىندە قاراۋعا مىندەتتى. ەڭ اۋەلى زەينەتكەر زەينەتاقىسى توقتاتىلعانىنا كوز جەتكىزىپ، كەيىن قۇجاتتاردى جيناپ، ءوتىنىش بەرۋى قاجەت.

داۋ تۋدىراتىن جاعدايلاردىڭ بار بولعانىنا قاراماستان، ەڭبەك مينيسترلىگى زاڭناماعا وزگەرىس ەنگىزۋ ماسەلەسىن قاراستىرىپ جاتقان جوق.

"قولدانىستاعى كودەكس نورمالارى وزەكتى ءارى بەلگىلەنگەن قۇقىقتىق، الەۋمەتتىك تالاپتارعا سايكەس كەلەدى دەپ تانىلادى. زاڭناماعا وزگەرىس ەنگىزۋ ماسەلەسى قاراستىرىلىپ وتىرعان جوق", – دەلىنگەن رەسمي جاۋاپتا.

ءبىر قاراعاندا شوتتا اقشا قوزعالىسى بولماسا، بالكىم ادام شەتەلگە كەتكەن نەمەسە ومىردەن وزعان شىعار، زەينەتاقى شوتتا قالىپ قويادى. الايدا كەيدە باسقا جاعدايلار دا بولىپ جاتادى. كەيبىر زەينەتكەرلەر اقشاسىن ۋاقىتشا پايدالانباۋى، جيناۋى نەمەسە تەك قولما-قول اقشا پايدالانعاندى ءجون كورۋى مۇمكىن. ناتيجەسىندە ءالسىز توپتار زارداپ شەگىپ جاتادى. قۇقىق قورعاۋشىلار مۇنداي تاجىريبە قارت ادامداردىڭ ۋاقىتىلى قامتاماسىز ەتۋ قۇقىعىن بۇزۋى مۇمكىن دەپ بىرنەشە رەت ايتقان بولاتىن.