ارتۋر مانۋكيان: نە بۇك، نە شىك
بۇگىن قاراعاندى دا قار ارالاس جاڭبىر جاۋىپ، قالانىڭ تاڭىرسىق تىرشىلىگى تاڭ قىلاۋىنان ءبىر جاماندىقتىڭ سەزگەنىن بايقادى. تاعى دا «داۋدىڭ باسى دايرابايدىڭ كوك سيىرى دەگەندەي»، ارقا جۇرتىنىڭ جولاقى مەن اۆتوپارق قىزمەتكەرلەرىنىڭ بازىنالى نازى ءالى باسىلا قويمادى. بيىل كەندى ولكە كومىرلى شاھارىمىزدىڭ سەكسەن جىلدىق مەرەيتويى قارسساڭىندا جول اقىسا دا سەكسەن تەڭگەگە وسكەن بولاتىن. وسى تاريف جۇيەسىن ەنگىزگەن قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ مەرەيتويعا تارتقان ۇلكەن تابارىگى وسى بولدى. الايدا، حالىقتىڭ ايعاي شۋى تىنىشتالىپ، ۇنسىزدىك ورناعان بولاتىن. بىراق، بۇل ۇنسىزدىكتىڭ كەلەسى يەگەرلەرى تابىلدى. ولار كۇندەلىكتى كۇيبەڭ تىرشىلىكتى تاڭعى بەستەردەن كەشكى 12-لەردە ۇيلەرىنە قايتىپ ورالاتىن اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىلەرى مەن كوندۋكتورلارىنىڭ ەرەۋىلى. حالىقتىڭ شارۋاسىن تىندىرعان مەكەمە باسشىلارى اۆتوپارك قىزمەتكەرلەرىن بازىنالى نازىن قالاي شەشىپ بەرەر ەكەن. ارتۋر مانۋكيان باسشى: نە بۇك، نە شىك!
وقيعا سەبەپكەر ەرەۋىل قالاداعى №3 اۆتوبۋس پاركىنىڭ عيماراتىندا ورىن الدى. ەرەۋىلگە 118, 43, 53, 56, 1, 40 جانە دە تاعى باسقا باعىت بويىنشا قاتىنايتىن اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىلەرى مەن كوندۋكتورلارى شىعىپ، باس اياعى 130-عا تارتا ادام جينالعان. ولاردىڭ باستى تالابى كۇندەلىكتى مىندەتتەلگەن جوسپار تومەندەتىلسىن دەپ وتىر.
اۆتوپارك باسشىلىعى تاراپى جۇرگىزۋشىلەرمەن كەلىسسوز جۇرگىزۋدى ۇسىندى. بىراق، №3 اۆتوپارك باسشىلارى جۇرگىزۋشىلەر مەن كوندكۋتلورلاردىڭ مازالاعان ماسەلەسىمەن باياعىدان حاباردار بولىپ شىققان. ءتىپتى وتكەن جۇما كۇنى تالاپ ارىزدارىن مەكەمە باسشىلارى ايتىپ، كىرىپ شىققان. ناتيجە بولماعان، سوڭ ەڭ ماڭىزدى باعىتتاردىڭ جۇرگىزۋشىلەرى مەن كوندۋكتورلارى جۇمىسقا شىقپادى. بىراق قاراسارىسقان مانكۋيان قىزمەتكەرلەردىڭ تالابىن ورىندايتىن ءتۇرى جوق. ءتىپتى ول قىزمەتكەرلەرىنىڭ بۇل ارەكەتتەرىن مادەنيەتسىزدىك دەپ سانادى. «تاڭەرتەڭ ولار جينالىپ، داۋىس كوتەرە باستادى. مەن ولارعا: ماشينالارىڭدى قويىپ، جولعا شىعىڭدار دەدىم. بۇل مەنىڭ سوزدەرىم. ءتاريفتى كوتەرگەنمەن، قىزمەت كورسەتۋ مادەنيەتى وزگەرگەن جوق. زاڭبۇزۋشىلىقتاردى ءبىز اكتىگە تىركەپ، جازالايمىز. ءتارتىپ بار!»، - دەپ مالىمدەدى №3 اۆتوپاركتىڭ باس ديرەكتورى ارۋتيۋن مانۋكيان.
وقيعا بارىسىن تارقاتىپ ايتار بولساق، قالامىزدا جولاقى 80 تەڭگەگە قىمباتاعالى ءتورت ايدىڭ ءجۇزى بولدى. جاڭا تاريف بويىنشا №3 اۆتوپارك كوندۋكتورلارى كۇنىنە 70 مىڭ كولەمىندە اقشا تاپسىرۋعا مىندەتتى. جوسپار ورىنداماعان كوندۋكتورلار مەن جۇرگىزۋشىلەردىڭ ايلىق جالاقىسى بىرگە قيىلادى. بۇل ماسقارالىققا شىداي الماعان اۆتوپارك قىزمەتكەرلەرى ەرىكسىزدەن ەرەۋىلگە شىعۋعا تۋرا كەلگەن. ءتىپتى اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىلەرىنە دە كۇندەلىكتى جوسپار رەتىندە جانارماي دا تاپشى بەرىلەدى ەكەن. ونى دا ءوز قالتالارىنان تولەگەن كەيىپكەرلەردىڭ ءبىرازىن بايقادىق. كۇندەلىكتى جۇمىس رەجيمىندە كەشىگەتىن بولسا دا، جۇمىس ايلىعىن قىسقارتۋ، جۇمىستان دا بوساتىپ جىبەرەدى ەكەن. تەكسەرۋشى كونتروللەرلەردە اۆتوبۋس كوندۋكتورلارىنا بەيتاراپسىز ەسكەرتۋ ايتىپ، سولاردىڭ ەسكەرتۋىنىڭ ارقاسىندا جالاقىدان تاعى دا ءبىراز اقشا قيىلىپ، زار ەڭىرەپ ايلىق جالاقىمىز 20 مىڭ تەڭگە بولعان كۇندەرىمىزدە بولعان دەدى. بازىنالى جۇرتتىڭ نازىن تىڭداعان بىزدەر، اۆتوپارك باسشىلارىنىڭ سوراقى قىلىقتارىن كورىپ، تاڭىرقاستىق!
نۇرلان يماشەۆ اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىسى:
«اۆتوبۋستىڭ ءبىر جەرى بۇزىلسا، مەنىڭ جالاقىمنان اقشا قيىلادى. ءوزىم كۇندەلىكتى دەمالماي، ۇيقى كورمەي جۇمىسقا شىعىپ، تابار اقشامنىڭ تەڭ جارتىسى بۇزىلعان اۆتوبۋس ءۇشىن كەتسە قالاي قينالمايسىن. قازىر كوپ اۆتوبۋستار جاڭارىپ جاتىر. بىراق ولاردىڭ دا ساپاسى ناشار. سوندىقتان دا شىدامنىڭ دا شەگى بار. بۇگىن مەن دە ارىپتەستەرىمدى قولداپ ەرەۋىلگە شىقتىم».
اقىلبەك شىڭعىس اۆتوپارك كوندۋكتورى:
«جولاقى قىمباتتاعاننان بەرى، ءبىزدىڭ كۇندەلىكتى جوسپار مىندەتتى دە ءوستى. قازىر بىزگە مەكەمە باسشىلىعى 70000 تەڭگە جوسپار قويىپ وتىر. ءبىز العاشقى ايلاردا جوسپاردى ورىنداعان بولاتىنبىز. الايدا، ستۋدەنتتىك جانە دە جالپى قوعامدىق جولاقى بيلەتتەرى شىققاننان بەرى بىزگە جوسپار قيىندادى. بىزدە جولاقى 50 تەڭگە بولعاندا جولاۋشىلاردىڭ قارىم قاتىناسى جاقسى بولاتىن، قازىر جولاقىسى 80 تەڭگەگە قىمباتتاعاننان بەرى، ولار ءبىزدى تۇسىنبەيدى. رەنىشتەرىن بىزگە ايتادى. بىراق جولاۋشى ءتۇسىنۋى كەرەك، بۇل تاريفتى ءبىز ەمەس، مەكەمە باسشىلىعى قويىپ وتىرعان. ءبىزدىڭ جاعداي، جولاۋشىلاردىڭ جاعدايىمەن پارا پار».
ەرەۋىل ورىن العان جەرگە قالا بيلىگى دە شاقىرىلدى. ولار: «باستاماشى توپ قۇرىڭىزدار. تالاپتارىڭىزدى رەسمي تۇردە قاعازعا جازىپ، اكىمدىككە جولداڭىزدار. ءبىر تاۋلىك ىشىندە قاراستىرىپ، جاۋابىن بەرەمىز»، - دەدى اۆتوپاركتىڭ كوتەرىلگەن جۇمىسشىلارىنا قاراتا ايتقان سوزىندە قاراعاندى اكىمىنىڭ ورىنباسارى قايرات بەگىموۆ. جۇرگىزۋشىلەر سوڭىنا دەيىن ءوز تالاپتارىنىڭ ورىندالۋىن كۇتەتىنىن مالىمدەدى. «جالعاستىرامىز. جوسپار تومەندەتىلمەگەنشە جولعا شىقپايمىز»، - دەدى جۇرگىزۋشىلەر ۇجىمىنىڭ اتىنان الديار دەپ ءوزىن تانىستارعان ازامات.
P.S.
جول اقىنى سەكسەن تەڭگە گە كوتەرىپ الىپ، قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتتارى الدىندا ۋادەنى ءۇيىپ توككەن اۆتوپارك باسشىلىعى ءبىراز ناتيجەلى ءىس اتقاردى دەيىك. بىراق ءبىرلى-جارىم اۆتوبۋستارىن جاڭارتىپ، كوشەنىڭ ءبىر ەكى تۇسىنا بەينە كونترول قويىپ، ءبىر اۆتوبۋسقا ينتەرنەت جەلىسىن قوسقان مەكەمە تاراپىنىڭ اتقارعان كەلەلى ءىسى وسى عانا بولدى. نە سوندا كوز الداۋ بولدى ما؟ شاعىن عانا مايشاباق مونوپوليستەر كوز بوياۋشىلىققا بەلشەسىنەن باتسا، ۇلكەن اكۋلا مەكەمەلەر جارىتىپ نە تىندىردى دەيسىز. ارا دا ءتورت اي ۋاقىت وتسە دە اۆتوبۋستاردى جاڭارتۋ مەن قىزمەت كورسەتۋ اياسى جاقسارمادى. جاڭا مارشرۋتتىق باعىتتار ەنگىزىلمەدى. اۆتوبۋستاردىڭ تۇنگە دەيىن قاتىناۋ ماسەلەسى مۇلدەم اياقسىز قالدى. جۇرگىزۋشىلەر مەن كوندۋكتورلاردىڭ ەكى اۋسىمدىق جۇمىس كەستەسى جايىندا قالدى. سوندا باعا نە ءۇشىن قىمباتتادى. بالكىم ميلليونەر مانۋكياننىڭ قالتاسىن قامبايتۋ ءۇشىن. اقيقاتىن ءبىز بىلمەدىك…
التىنبەك قۇمىرزاقۇلى
Abai.kz