الماتى اكىمى رەسەيشىل مە؟
ءسوز قىسقا.
الماتىداعى اباي داڭعىلى مەن وتەگەن باتىر كوشەسىنىڭ قيىلىسىندا سالىنىپ جاتقان مەترو ايالداماسىنىڭ اتى – ماسكەۋ – موسكۆا. تاپسىرىس بەرۋشى – الماتى اكىمدىگى.
"ماسكەۋ" بەكەتى اتالۋىنىڭ سىرى مىنادا ەكەن: زاۋىتبەك تۇرىسبەكوۆ رەسەيدە ەلشى بولىپ تۇرعاندا، 2011 جىلى ماسكەۋ وكىمەتىمەن ەكىجاقتى كەلىسىم جاساعان. ول كەلىسىم بويىنشا، ماسكەۋ وكىمەتى ءبىر مەترو ايالداماسىنىڭ اتىن "الما-اتا" دەپ اتاعان. ءوز كەزەگىندە الماتىداعى ءبىز ءسوز قىلىپ وتىرعان مەترو ايالداماسى "ماسكەۋ" بولىپ شىعا كەلگەن. وسى جەردەن توقتاي قالىڭىز، ويتكەنى، جەر بەتىندە "الما-اتا" دەگەن قالا جوق! "الما-اتا"- سوۆەت وكىمەتىمەن بىرگە كەلمەسكە كەتكەن. وشكەن. كەيدە ءبىزدىڭ بيلىكتەگى سەيدۋمانوۆ سەكىلدى ءالى دە كوممۋنيستىك يدەيادان ايىعا الماي جۇرگەن ادامدار "الما-اتا"-نى اڭسايتىنى بولماسا... دەمەك، ماسكەۋدەگى "الما-اتا" مەترو ايالداماسىنىڭ تاۋەلسىزدىك بەسىگى - الماتىعا مۇلدەم قاتىسى جوق. ول - تۇرىسبەكوۆتىڭ "الما-اتاسى".
ال، كەلەسى كوشە، ياعني، اباي داڭعىلى مەن التىنسارين كوشەسىنىڭ قيىلىسقان تۇسىنان ورىن تەۋىپ جاتقان ساۋدا ورتالىعى دا موسكۆا دەپ اتالادى.
بۇ نە نەعىلعان قاپتاعان موسكۆا؟! الدە الماتى اكىمدىگى ماسكەۋگە دەگەن «ماحابباتتارىن» وسىلاي پاش ەتپەك پە؟
جەكە ادامنىڭ رەسەيدى جاقسى كورۋىنە تۇسىنىستىكپەن قاراۋعا بولار. ال، رەسپۋبليكاداعى ەڭ ۇلكەن ءارى ماڭىزدى قالادا ءبىر ەمەس، بىرنەشە موسكۆانىڭ بوي كوتەرىپ جاتقانى تۇسىنىستىكتىڭ اياسىنا سىيمايدى.
قالا اكىمى جانە اكىمشىلىكتەگى كىشكەنتاي شەنەۋنىكتەر ءبىر كوشەنىڭ بويىنداعى ەكى بىردەي نىسانعا موسكۆا اتاۋىن قانداي نەگىزگە سۇيەنىپ بەرىپ وتىر؟ ەگەر مەملەكەتارالىق دوستىققا يەك ارتسا، وندا قازاقستان رەسەيمەن عانا ەمەس، الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىمەن دوستىق قارىم-قاتىناستا، ساياسي-ەكونوميكالىق بايلانىستا. وزگە ات تابىلماي، قايتكەندە بوتەن ەلدىڭ استاناسىنىڭ اتاۋىن بەرۋ قاجەت بولسا، ەندەشە، بىشكەك، انكارا، تاشكەنت، باكۋ سياقتى تۇركى تەكتەس باۋىرلاس ەلدەردىڭ استانالارى بار. الدە قالا اكىمى مەن قارماعىنداعى قىزمەتكەرلەر استاناعا ەمەس، ماسكەۋگە تاۋەلدى مە؟
كەرەك دەسەڭىز، ءدال قازىرگى ۋاقىتتا موسكۆا دەگەن ات باسقىنشىلىقتىڭ، كورشى مەملەكەتتەردىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعىنا قول سۇعىپ، تاۋەلسىزدىگىنە قاۋىپ ءتوندىرىپ، حالىقارالىق قۇقىق نورمالارىن اياقاستى ەتىپ، الەم الدىندا جەككورىنىشتى حالگە تۇسكەن رەسەي بيلىگىنىڭ بالاماسى رەتىندە قابىلدانادى.
كۇنى كەشە عانا پرەزيدەنت ن.نازارباەۆ الماتىعا ارنايى ساپارمەن كەلىپ، قالانىڭ تاۋەلسىزدىك تاريحىنداعى ەرەكشە ورنى مەن رەسپۋبليكا ومىرىندەگى ماڭىزدىلىعىن ءسوز ۇعاتىن ادامعا تاپتىشتەپ تۇرىپ ءتۇسىندىرىپ، ايتتى. ەلباسىنىڭ ءوزى باعاسىن اسىرعان قالانىڭ اكىمشىلىگى بولسا، رەسەيشىل پيعىلدارىن پاش ەتىپ، ماسكەۋ اتىن ايالداماعا دا، ساۋدا ۇيىنە دە بەرىپ الەك. وسىلايشا، قالا اكىمى «تاۋەلسىزدىكتىڭ التىن بەسىگى – الماتىنى» (پرەزيدەنتتىڭ ءسوزى) ماسكەۋگە تاۋەلدىلىككە جەتەلەپ قانا قويماي، ونىڭ ايقىن كورىنىس كورسەتىپ وتىر.
Abai.kz