حاليفاتتىڭ كارتاسىنداعى قازاقستان: قاۋىپ قايدان؟
سيريا مەن يراك جەرىندە حاليفات قۇرعاندارىن جاريالاعان تەرروريستىك توپتىڭ قازاقستاندى دا وزدەرىنىڭ قۇرامىنا كىرگىزۋ جوسپارى بار سياقتى. ۇلىبريتانيالىق "دەيلي مەيلي" باسىلىمى جاريالاعان ماقالادا ولاردىڭ كارتاسى مەن الداعى 5 جىلدا قازاقستان جەرىن تۇگەلدەي وزدەرىنە قوسىپ الۋدى كوزدەگەنى ايتىلعان. قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاننىڭ رەسمي ورگاندارى بۇعان قاتىستى ءۇنسىز جاتقانىمەن، ساياساتتانۋشىلار قاۋىپتىڭ بەتىن قايتارۋ تۋرالى ويلارىن ورتاعا سالدى.
جاڭا مەملەكەت ومىرگە كەلدى دەپ جار سالعان حاليفاتشىلار وزدەرىنىڭ كوشباسشىلارىن دا سايلاپ العان. ەكسترەميستەردىڭ كوسەمى ابۋ باكر ال-باعدادي دۇنيە ءجۇزى مۇسىلماندارى حاليفكە ادالدىعىن ءبىلدىرسىن جانە قولداسىن دەگەن ۇران تاستاپتى. يسلام اتىن جامىلىپ قارۋلى كۇشپەن ويران سالىپ جۇرگەن جيھادشىلاردىڭ كارتاسىنا قازاقستاننىڭ تۇگەلدەي كىرىپ كەتۋى ەلدەگى ءدىني احۋالدان دا حابار بەرەتىندەي. جاقىندا عانا وزبەكستان، قىرعىزستان، اۋعانستاننان باستاپ، ءدىني احۋالدى زەرتتەپ اقش-قا دەيىن بارىپ كەلگەن ەرلان قارين ماسەلەگە وتە نازىك قاراۋ كەرەك دەيدى.
ەرلان قارين، ساياساتتانۋشى:
- ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىنە تىكەلەي قارۋلى تۇردە كىرۋ مۇمكىندىگى جوق. ونداي ىقتيمالدىلىعى تومەن. دەگەنمەن بۇل ۇيىمنىڭ، بۇل توپتاردىڭ جۇمىسىنا جايباراقات قاراۋعا بولمايدى. مۇنداعى نەگىزگى قاۋىپ – ءبىزدىڭ ەلدىڭ ازاماتتارى قازىردىڭ وزىندە يراك پەن سيرياداعى ۇرىستارعا قاتىسۋى.
سيريادا سوعىس جۇرگىزىپ جاتقان تەرروريستەر ماۋسىم ايىنىڭ باسىندا يراكتىڭ باتىسى مەن سولتۇستىگىن جاۋلاپ العان. بىرنەشە قالا مەن ەلدىمەكەندەردى باسىپ الىپ، 500-600 ميلليون دوللارداي قارجىنى قالتاعا باسقان حاليفاتشىلار، راسىمەن، الەمگە قاۋىپ ءتوندىرىپ تۇر دەيدى ساراپشىلار. ولاردىڭ پىكىرىنشە، قارجىنىڭ كومەگىمەن جۇزەگە اساتىن لاڭكەستىك ارەكەتتەرگە جول بەرمەۋ ءۇشىن، جيھادشىلاردى قازىرگى مەكەندەرىندە تۇنشىقتىرۋ قاجەت.
ايدوس سارىم، ساياساتتانۋشى:
- بىردەن ءبىر وسىعان جاۋاپتى ۇيىم ول - ءدىني باسقارما. ياعني ءبىز ءوزىمىزدىڭ ءدىنىمىزدى دۇرىس ءتۇسىندىرىپ، جەتكىزىپ جاتقان جوقپىز. ولارعا سىرتتان كەلىپ جاتقان، ينتەرنەت ارقىلى، باسقا ارقىلى، ميسسيونەرلەر ارقىلى كەلىپ جاتقان اقپاراتتار الدەقايدا سەنىمدى، نانىمدى، دالەلدى بولدى دەگەن ءسوز عوي بۇل.
جاراس نيازبەك،ء تىلشى:
قازاقستاننان جيھادقا اتتانعان ءدىنشىل وتانداستارىمىز تۋرالى، ولاردىڭ قازىرگى جاي-كۇيى جايىندا رەسمي ورىندار مەن ارنايى مەكەمەلەر جاق اشپاي وتىر. عالامدىق جەلىگە جاريا بولعان حاليفات كارتاسى جاي عانا ۇگىت-ناسيحات قۇرالى دەگەن كۇننىڭ وزىندە، تاياۋ شىعىسقا اتتانعان قانداستار قايتا كەلىپ، ەلىمىزگە قاۋىپ توندىرمەسىنە كىم كەپىل.
دەرەككوزى: 31-ارنا