ماۋسىمنىڭ 24-ءى كۇنى استانادا ءدىنتانۋ ساراپتاماسى ماسەلەلەرىن تالقىلاعان وتىرىس بولدى. ايتىلعان ويلاردىڭ وزىعى دا توزىعى دا كەزدەستى. بۇگىنگى ءدىنتانۋ مەن كەشەگى ءدىنتانۋ اراسىندا جەر مەن كوكتەي ايىرماشىلىق پەن تالاپ، مىندەتتەر بولعانىمەن، بۇرىننان جاتتالىپ كەلە جاتقان تەوريالار سوتسيولوگتار اۋزىنان سول قالپى بەرىلىپ جاتتى. بىزدە سوتسيولوگتار ءدىن قۇبىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى مەن مانىنە جەتە ۇڭىلمەيتىن سياقتى كورىندى. ءدىندى سوتسيولوگيانىڭ شابلوندارىمەن جىلىكتەپ، تالداۋ قيانات بولادى. سەبەبى ءدىننىڭ ءوز سوتسيولوگياسى بار. قوعامنىڭ كەز كەلگەن سالاسىنا جالپى سوتسيولوگيالىق تالداۋلاردى زورلاپ تىعا بەرۋگە بولمايدى. قوعامداعى تانىمداردىڭ وزىنە ءتان سوتسيولوگياسى نەمەسە قوعامدىق قاباتتارى بولادى. سول سياقتى ءدىننىڭ دە قوعامداعى ءرولى مەن ورنى، ونىڭ الەۋمەتتەنۋ تابيعاتى بار. ونىڭ نەگىزى ءدىني تانىمدا جاتىر.

سوسىن زايىرلىلىق ۇستانىم رەتىندە يسلامنىڭ مانىندە بار شىندىق. يسلامنىڭ تابيعي، اقلي ، اقيقات ءدىن ەكەندىگىنە وسى تۇستا دا كوز جەتكىزۋگە بولادى. قۇراندا مەملەكەتتى باسقارۋ، ساياسي دەتەرمينيزم جوق. سۋننادا دا مەملەكەتتى كيەلى اۋلەت ديناستياسى باسقارادى دەگەن يما نە يشارات تا جوق. بولسا، پايعامبارىمىز قايتىس بولعان سوڭ حز. ءالي تاق مۇراگەرى بولىپ شىعا كەلەر ەدى.
ءدىن – ءدۇنيا مەن اقىرەت اراسىن سوتسيوپسيحيكالىق، ونتولوگيالىق نەگىز بولىپ تابىلاتىن يمان ارقىلى رەتتەپ، ادامدى اقىل شەڭبەرىندە تۇلعالىلىق دارەجەسىنە، جاۋاپكەرشىلىك سەزىمىن بەرەتىن قۇدايلىق ينستيتۋت. سوندىقتان ءدىن قۇبىلىسىنىڭ تەك قوعامداعى كورىنىستەرى ەمەس، ونىڭ ادام ەركى، جاۋاپكەرشىلىگى، ارى، نامىسى، ءدىلى، مورالدىق نەگىزى، دىندارلىعى مەن امالى، دۇعاسى مەن قۇلشىلىعىن بىرگە ساراپتاۋ قاجەت. سەبەبى بۇلار قوعامداعى ادامدى اللامەن بايلانىستىرىپ جاتقان قاباتتار. وسى قاباتتار مەن قوعامداعى ادامدى وقشاۋلاماي، ۇركىتپەي، ءبىرتۇتاس تۇلعا دەپ باعالاۋدى ءدىنتانۋ ساراپتاماسى نەگىزگە السا عانا پايدالى ناتيجەلى بولادى. سوندا ءدىني ادەبيەتتەر جەكە ءبىر ءماتىن، ودان ءدىندار ادام ول دا جەكە ءبىر ءماتىن بولسا، وسى ەكى ءماتىن قوعامداعى ءدىني احۋال مەن ءدىني ينستيتۋتتاردىڭ باعىتى مەن سيپاتىن انىقتايدى.
جالپى ءدىنتانۋ شىعۋ تەگى بويىنشا ادامدى ساكرالدىلىقتان وقشاۋلاۋدى نەگىز رەتىندە الادى. بۇگىنگى ءدىنتانۋ ساراپتاماسى مەتودولوگيالىق پلاتفورماسىنا ءدىننىڭ رەالدى قۇبىلىس ەكەندىگىن ەسكەرىپ قانا دۇرىس بولجام جاساي الادى.
سوندىقتان مەنىڭ ۇسىنىسىم، عىلىمي تەوريالىق پلاتفورما رەتىندە ءدىني سەنىم مەن ءدىني سانا اراسىن بىرگە، ءدىني تانىم مەن ءدىني تاجىريبە اراسىن تاريحيلىق نەگىزدە بىرگە قاراستىرىپ، ءبىرتۇتاس كوممەنتاري جاساۋعا بولادى. بۇل ۇستانىم ءارى مەملەكەتتىڭ دە، جەكە ءدىنداردىڭ دا كەز كەلگەن ارەنادا قۇقىقتىق ابىرويىن ساقتاۋعا نەگىز بولادى دەپ ەسەپتەيمىن.

Abai.kz