بۇل جولعى ولەڭ...  اۋەلگى كەزەك وسى ولەڭدىكى ەدى. ورايى بۇگىنگە كەلىپتى. اۆتورى – وتەگەن ورالبايۇلى. ولەڭنىڭ اتى – ءالھامدۋليللا، مۇسىلمانمىن. وقىپ كورەلىك.

ءالھامدۋليللا، مۇسىلمانمىن،

جانىمدى جاراتقانعا ۇسىنعانمىن.

اللانىڭ قۇلىمىن مەن،

لا-يل-اللا،

ازانمەن اق تىلەكتى ۇشىرعانمىن.

ءيا، مەن مۇسىلمانمىن،

مۇسىلمانمىن.

بۇرىن مۇنى ايتا الماي قىسىلعانمىن.

عىلىمي كوممۋنيزم ەلەسىنە،

ەلىگىپ، اتەيست بوپ، «ىسىلعانمىن».

مۇنى ايتپاي ايار بولىپ كەرگيىم بە،

سەنىمىم شىعادى ەندى تەر كۇيىندە.

جايناماز جاتتى ۇيىمدە جاسىرىنىپ،

قۇران دا «قۇرىپتاۋلى» تورگى ۇيىمدە.

قيالمەن تالاي جەردەن اساتىنبىز،

اتتاۋدان الا جىپتەن قاشاتىنبىز.

اكەمىز ناماز وقىپ تۇرعان كەزدە،

اياقتى ۇشىنان ءبىز باساتىنبىز.

كۇن جىلجىپ،

ۋاقىت ءوتىپ، جىراقتار كۇن،

سول كۇنگە ولەڭىممەن سىر اقتاردىم.

«عىلىمي كوممۋنيزم» سىناعىندا،

«قۇدايعا سەنەمىن» دەپ، قۇلاپ قالدىم.

تۇرمايتىن وسى پانگە كوڭىل سەنىپ،

جىر بولىپ جىراقتاتتى جەبىر-جەرىك.

«سەن بۇلاي كوممۋنيزمگە

جەتە المايسىڭ»،

دەپ ەدى ءشارىپۇلى ومىرسەرىك.

شىنىمەن جەتە المادىم بۇل ەلەسكە،

جەتە الماۋ سول كەزدەگى مۇڭ ەمەس پە؟

اۋىلى كوممۋنيزمنىڭ الىس تارتتى،

وقىستا قۇلاعانىم تۇسەدى ەسكە.

سول ەلەس تاريح شاڭىن جامىلىپتى،

جاراتقان جالپ ەتكىزدى تاعىلىقتى.

جۇگەنىن سىلدىراتتىم بۇل ۋاقىتتىڭ،

قۇر اتقا مىنگەندەيمىن جالى مىقتى.

 «جانىمدى جاراتقانعا ۇسىنعانمىن». بۇل – يمان. جانىن جاراتقانعا ۇسىنعان جاندا ەرىك بولمايدى. ول – پەندەلىكتەن دە پاك. پەندە – ادام. ادام – جاننىڭ قوجايىنى. الايدا ادامعا ءتان نارسەنىڭ ءبارىن بەرۋشى – جان. ءبىز مۇسىلمان دەپ سونى تۇيسىنگەن جانداردى ايتامىز. ونسىز ەش عيباداتتان قايىر بولمايدى. وكىنىشكە قاراي «اللا سەندەردىڭ كيىمدەرىڭە ەمەس، جۇرەكتەرىڭە قارايدى» دەلىنەتىن حاديس پايعامبار سۇننەتىنە، ياعني سالدە-شاپانعا قارسى قويىلىپ كەلدى دە، ءحاديستىڭ شىنايى ءمانى اشىلماعان كۇيىندە قالىپ قويدى. شىنتۋايتىنا كەلگەندە، كيىم – ءتان دە، جۇرەك – جان. سوندىقتان ءتانىن مۇسىلمان كورىنىسىمەن ادەپتەگەن جاننىڭ مۇسىلماندىق كيىم ۇلگىسىمەن كيىندىرىلگەن قۋىرشاقتان ەش ايىرماشىلىعى جوق. وكىنىشكە قاراي قازىر الەمدىك دەڭگەيدە سونداي «قۋىرشاق مۇسىلماندار» الدىڭعى لەككە شىقتى.

 ۇعىنىقتىلىق ءۇشىن ايتايىق. ءدىن عۇلامالارى مۇسىلمانداردى ءۇش توپقا ءبولىپ قاراستىرادى. ءبىرىنشى – جانى مۇسىلماندار، ەكىنشى – ءتانى مۇسىلماندار، ءۇشىنشى – جانى دا، ءتانى دە مۇسىلماندار. ءبىرىنشى توپقا «جانىن جاراتقانعا ۇسىنعانداردى» جاتقىزۋعا بولادى. ەكىنشى توپتاعىلار، سىرتقى كورىنىسىنە عانا ءمان بەرەتىن «قۋىرشاقتار». ءۇشىنشى توپ... ءۇشىنشى توپ جىل وتكەن سايىن قۋسىرىلىپ كەلەدى. وزگە ۇلىستاردا تام-تۇمداپ قانا بوي كورسەتەدى. ازىرگە تۇتاستىعىن ساقتاپ تۇرعان تەك قازاقتار. ءيا، ءۇشىنشى توپتىڭ يەسى – قازاقتار. ءبىر قاراعاندا ءبىزدىڭ بۇگىنگى زاماناۋيلانىڭقىراپ كەتكەن كەيپىمىز مۇسىلماندىق اۋىلدان الشاققا قونعانداي اسەر قالدىرادى. الايدا ونىڭ وزىندىك سەبەپتەرى بار.

 جان – ءبىزدىڭ اللادان العان اماناتىمىز. ءتان – اماناتتى ساقتاۋشى ورىن. ادام – سول اماناتتى يەلەنۋشى. ەگەر الگى امانات بولماسا ادام وزدىگىنەن كىرپىگىن دە قيمىلداتا المايدى. جارايدى. بار ءومىرىڭ عيباداتپەن-اق ءوتسىن. بىراق ودان قايىر جوق. سەبەبى، كۇناھارسىڭ. اماناتتى ءوزىم دەپ بىلەسىڭ. ول، ياعني، امانات، ساعان، ياعني «مەنگە» اينالدى. مەننىڭ شىن اتى – پەندە.

 ەندى مىنا ءبىر جايتقا ءمان بەرەيىك. ءبىر جاقتا بار ءومىرىن عيباداتپەن وتكىزگەن سەن تۇرسىڭ. «سەندى» ءدىني ۇستانىمى بىزدەن جوعارى سياقتى كورىنەتىن بارلىق مۇسىلمان ەلدەرى دەپ تە قابىلداۋعا بولادى. ال ەكىنشى جاقتا «جانىن جاراتقانعا ۇسىنعان» قازاقتار تۇر. قازاق – ولمەي تۇرىپ-اق اماناتتى يەسىنە قايتارعان جالعىز ەل. بايىبىنا بارساق، يەسىنە قايتارىلعان جاننىڭ ەندىگى يەسى – اللا. سوندا ءبىرىنشى جاق كىممەن تەكەتىرەسىپ تۇرعانىن بىلە مە؟! بىلمەيدى. وكىنىشكە قاراي ونى ءبىز دە تولىقتاي ۇعىنا قويمايمىز. ازىرگە ءبىزدى ساقتاپ تۇرعان نارسە – قۋىرشاق مۇسىلمانعا اينالىپ كەتپەيمىن بە دەگەن قورقىنىش.

ء الى ءبىر جول ولەڭنىڭ سوڭىندا ءجۇرمىز. ءبىر جول ولەڭ – اقىننىڭ مۇسىلمانعا بەرگەن انىقتاماسى. وسى ءبىر جول ولەڭ وزدەرىن مۇسىلماندىق ولشەم دەڭگەيىنە كوتەرگەن قانشاما ەلدەردىڭ ءدىني ۇستانىمىنان بيىك تۇر. «الا ءجىپتى اتتاۋدان قاشۋ»، «اكەمىز ناماز وقىپ تۇرعان كەزدە اياقتىڭ ۇشىمەن باسۋ» - بارشا قازاققا ءتان مىنەز. ال ول – يماننىڭ كورىنىسى. ونداي «كورىنىستەر» ولەڭنىڭ ءون بويىندا تۇنىپ تۇر.

 «قۇدايعا سەنەمىن» دەپ «عىلىمي كوممۋنيزم سىنىنان قۇلاپ قالعان» اقىنعا ۇستازى «سەن بۇلاي كوممۋنيزمگە جەتە المايسىڭ» دەپ ناليدى. بۇل جەردە دە يمان مەن يمانسىزدىق تەكەتىرەسى كورىنىس بەرەدى. كوممۋنيزم  جانە اللا. سونشاما اسپەتتەلگەن كوممۋنيزمگە قادام باستىرماي تۇرعان قۋات – اللاعا دەگەن سەنىم. سول سەنىم ءبىزدى كوممۋنيزم تابالدىرىعىنان اتتاتپادى. ال دىنسىزدەر... ءيا،  ولار كوممۋنيزم شۋاعىن سەزىندى. ءتىپتى جان دۇنيەسىمەن سونىڭ ىشىندە شومىپ ءومىر سۇرگەندەر دە بولدى. ولار بيلىك باسىنداعىلار، نە ۇرى-قارىلار ەمەس، تازا تاقىر كەدەيلەر. ءوز يدەياسىنا يمانداي سەنگەن ناعىز كوممۋنيستەر ەدى. باعىمىزعا قاراي سول ء«لاززاتتى» سەزىنبەۋ تەك يماندىلارعا عانا ءناسىپ بولدى. راس، يماندىلاردا دا سەزىم بولدى. ول سەزىم كوممۋنيزمنىڭ شىنايى بولمىسى ەدى. يماندىلار اقيقاتتى، ياعني كوممۋنيزمنەن جانناتتى كورە ءبىلدى. ونى ۇعىنۋ ءۇشىن «جانىڭدى جاراتقانعا ۇسىنساڭ» جەتىپ جاتىر. مەنىڭ وتەگەن اعام سولاي دەيدى.

          «جالى مىقتى قۇر اتىڭىز» ءسىزدى تابىس بيىگىنە كوتەرسىن، اعا! 

قۇديار ءبىلال

Abai.kz