تايمىر تۇبەگىندەگى نوريلسكىدە جۇمىس ىستەپ جۇرگەندە ميلي ەزەرسكيدىڭ ۇلى ريم يمپەرياسىنىڭ تاريحى تۋرالى جازىلعان «بيلىك پەن حالىق» اتتى («ۆلاست ي نارود») تريلوگياسىن وقىدىم...

  تۇيگەنىم – ادامزات تاريحىنداعى بارلىق قاندى قىرعىندار مەن ازاماتتىق سوعىستار تاق تالاسى مەن تاپ كۇرەسىنەن شىعىپتى. جەڭىلگەن – حالىق، جەڭگەن – ۇستەم تاپ. ءاردايىم سولاي بولعان!..

  جارايدى، بۇل بۇرىن دەلىك!.. ال بۇگىن شە؟ وزگەرىس بار ما؟! ايتا المايمىن...

  الايدا، ادامزات قوعامىن العا جىلجىتقان قوزعاۋشى كۇش تە وسى – بار مەن جوقتىڭ، اش پەن توقتىڭ، اق پەن قارانىڭ، جاقسىلىق پەن جاماندىقتىڭ ماڭگىلىك كۇرەسى. قازاق بۇنى «بىرەۋ تويىپ، بىرەۋ توڭىپ سەكىرەدى» دەيدى...

  ماركسشە ايتساق – «جوعارىداعىلار بۇرىنعىداي باسقارا الماسا، تومەندەگىلەر بۇگىنگىدەي ءومىر سۇرە المايدى»...

  الىسقا بارماي-اق كۇنى كەشە كوزىمىز كورگەن كەڭەس ۇكىمەتىن الايىق... تۇبىنە نە جەتتى؟!

  مەنىڭشە، ەكەۋى دە بار!.. دەگەنمەن، قازاق ماقالى دالىرەك سياقتى...

  ساتقىندىق، تويىمسىزدىق، ناداندىق!..

  تاۋەلسىزدىك الدىق، ەگەمەندى ەل اتاندىق... اق تۇيەنىڭ قارنى جارىلدى!.. وشكەن سەنىم جانىپ، ولگەن ءۇمىت قايتا تۇتاندى. جامان تۇماعىمىزدى اسپانعا اتىپ، جارىلا قۋاندىق!.. جيىرما ءۇش جىل بولدى. نە وزگەردى؟! كەشە قانداي ەدىك، بۇگىن قاندايمىز؟!

  رەسمي مالىمەتتەرگە سەنسەك، تاعى ءبىر سەكىرسەك ايىڭ نە، كۇنگە جەتەمىز!.. باي دا – ءبىز، باعىلان دا – ءبىز. ارىس تا، بارىس تا – ءبىز!..

  ال، بار مەن جوقتىڭ، اش پەن توقتىڭ اراسى قانداي؟! باي قايدا، بايعۇس قايدا؟! بيلىك قايدا، حالىق قايدا؟! وتىرىك قايدا، شىندىق قايدا؟!

  قۇداي، ايتەۋىر، اقىرىن بەرسىن!..

  ارىگە بارماي-اق جەلتوقسان ايىنداعى «جاڭالىقتاردى» ەسكە الىڭىزشى!..

  پرەزيدەنتىمىزدىڭ «نۇرلى جول» - بولاشاققا باستار جول» جولداۋىنداعى مۇقتاج ادامدارعا ارنالعان جاڭا «تۇرعىن ءۇي» باعدارلاماسى تۋرالى جاعىمدى حاباردى ەستىپ، قۋانىپ تا ۇلگەرمەستەن مارتەبەلى ۇكىمەتىمىز «تۇرعىن ءۇي قاتىناستارى تۋرالى» زاڭعا وزگەرىس ەنگىزدى. ناتيجەسىندە، «التىن القا» يەگەرلەرى مەن ۇشەم تۋعان انالاردى باسپانامەن قامتۋ ماسەلەسى جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرىنىڭ موينىنا جۇكتەلدى. «بيۋدجەتتىك ۇيىم» ۇعىمى قايتا قارالىپ، كوممۋنالدىق كاسىپورىنداردا ىستەيتىن قىزمەتكەرلەر مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي باعدارلاماسىنان شەت قالدى.

  ارتىنشا، جاڭا جىلدان باستاپ كۇشىنە ەنەتىن «اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى» كودەكستىڭ جاڭا نۇسقاسى جايىندا داۋ-داماي كوتەرىلدى. جاڭا زاڭ تالابى بويىنشا قازاق ەلىنىڭ ءاربىر ازاماتى 2015 جىلدىڭ قاڭتار ايىنان باستاپ تەك ءوزىنىڭ رەسمي تىركەلگەن مەكەن-جايىندا عانا تۇرۋعا مىندەتتى. ايتپەسە، ايىپپۇل تولەيدى!..

  «ارقادا قىس جىلى بولسا، ارقار اۋىپ نەسى بار؟!»... «ەكى قولعا ءبىر كۇرەك ىزدەپ»، بالا-شاعامدى قالاي اسىرايمىن دەپ «قاڭعىپ جۇرگەن كۆارتيرانتتاردىڭ» ءبارىن ەرتەڭ قاسقىر تيگەن قويداي قىپ قالادان قۋسا، 29 مىڭ پاتەر مەن (جولداۋدا ايتىلعان...), ەكسپو – 2017 كورمە كەشەنىن كىم سالادى؟ قاردى كىم كۇرەپ، قوقىستى كىم تازارتادى؟!

  ەندى بۇعان «بىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىنىڭ» جەلگە ۇشقان 100 ميلليارد تەڭگەسىن قوسىڭىز!..

  سوندا، بۇل – كىمدى الداۋ؟ ەلدى مە، ەلباسىن با؟!

  سۇراق كوپ، جاۋاپ جوق!..

تۇرماعانبەت كەنجەباي،

 اقىن، قازاقستان جازۋشىلار جانە جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى.

اباي.kz