ءباس تIگەمIن دەپ بارىڭنان ايرىلىپ قالما
ەلiمiزدە «وليمپ» بۋكمەكەرلiك كەڭسەسiنiڭ 180-نەن استام نۇكتەسi بار بولسا، شىمكەنتتiڭ وزiندە ونىڭ سانى 60-تان اسىپ جىعىلادى. «زەنيت»، «ينبەت»، «پروفيت»، «گول+پاس»، «بەت سيتي»، «Tەننيس»، «Mەگابەت» دەپ اتالاتىن بۋكمەكەرلiك ورتالىقتاردىڭ اتىنان ات ۇركەدi. ءباس تiگۋ ويىندارى قۇمارپازداردىڭ وتانى – فرانتسيادان باستالىپ، رەسەي ارقىلى بiزگە دە كەلiپ جەتتi. «كەلiپ جەتتi» دەگەن بەر جاعى، وڭاي ولجا كوزدەپ، اقشانىڭ ارباۋىنا تۇسكەن جۇمىسسىز جانداردى وزiنە بiردەن باۋراپ الدى. وكiنiشتiسi, قولدا بارىن قۇمارعا تiگiپ، تاقىرعا وتىراتىن سول ازاماتتاردىڭ كوپشiلiگi كەلە-كەلە قىلمىس جاساۋدان يمەنبەيتiن بولىپ شىعادى.
ونى قۇرتقان «وليمپ»...
ايدىڭ-كۇننiڭ امانىندا بiر ءۇيدiڭ باس يەسi اسىلىپ ءولدi. ارىستاي ازامات نەگە وزiنە-ءوزi قول جۇمسادى؟ جاس جiگiتتiڭ ومiردەن باز كەشۋiنە نە سەبەپ؟ بۇل ساۋالدار سiزدi دە بەيمازا كۇيگە تۇسiرەرi انىق. بۇل قايعىلى وقيعا وسىدان بiراز iلگەرi سوزاق وڭiرiندە ورىن العان. ءيا، بالەنiڭ باسى ءباس تiگۋدەن باستالعان. كۇزگi جيىن-تەرiم بiتiپ، قولى بوساعان جۇرت ەرمەك iزدەپ، بۋكمەكەرلiك كەڭسەلەردi جاعالاي باستاعان. ءوزiنiڭ جاز بويى تiرنەكتەپ جيناعان اقشاسىن ەسەلەپ، جەڭiل اۆتوكولiك ساتىپ الۋدى ويلاعان ۇسەن (ەسiمi وزگەرتiلiپ الىندى. اۆتور) سوندا بەتتەيدi. ءاۋ باستا ازداپ ۇتىس كورiپ، وڭاي ولجانىڭ ءدامiن سەزiنگەن ول كەزەكتi فۋتبول ويىنىنا بار اقشاسىنىڭ جارتىسىن تiگەدi. قاس قىلعانداي، «ستاۆكاسى» شىقپاي قالادى. ەندi نە iستەۋ كەرەك؟ «دانiككەننەن قۇنىققان جامان». «قالعان قارجىمەن كەتكەن ەسەنi قايتارۋ كەرەك» دەگەن ول قولدا بار قورىن «وليمپكە» تۇگەل تiگەدi. از اقشا ەمەس، تۇپ-تۋرا – 500 مىڭ تەڭگە. رەسەيلiك بۋكمەكەرلiك كەڭسە ويىندارىنا بولجام جاسايتىن سايتتارىن اقتارىپ، ۇتىس ىقتيمالدىعى جوعارى دەگەن ەكi ويىنعا ءباس تiككەن. الايدا، باعىتىنان جاڭىلعان قۇمارپاز جiگiتكە تەگiن ولجا جولداس بولماپتى. اقىرىندا بۋكمەكەرلiك كەڭسە جاعالاعان «ارiپتەستەرiنەن» قارىز الىپ، ونى باسكە تiگiپ، تاعى سورلاعان. تىعىرىققا تiرەلiپ، قارىزعا بەلشەسiنەن باتقان. الاشاعىن سۇراپ كەلگەن جۇرتتان قاشىپ، ۇيiندە وزiنە-ءوزi قول جۇمساعان. انىعى، اسىلىپ قالعان...
تەپسە تەمiر ۇزەتiن اتپالداي ازاماتتى اجال قۇشۋعا اسىقتىرعان بۋكمەكەرلiك ورتالىقتىڭ الەگi مۇنىمەن شەكتەلiپ قالماپتى. «شىمكەنت ستۋدەنتتەر اليانسى» كورپوراتيۆتiك قورىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى ماعجان يساحوۆتىڭ ايتۋىنشا، بۋكمەكەرلiك كەڭسەلەر اۋدان-قالالاردى بىلاي قويعاندا، اۋىلداردا دا كورiگi قىزىپ تۇرعان بيزنەس تۇرiنە اينالىپ ۇلگەرiپتi. سونىڭ سالدارىنان وتكەن جىلى سوزاق وڭiرiندە قۇمار ويىن تۇرiنە قۇنىققان تاعى ەكi ازامات ومiرمەن قوشتاسقان. ول از دەسەڭiز، ارىس قالاسىنىڭ بiر تۇرعىنى اكەسiنiڭ جىلدىق اسىنا اناسى ازىق-تۇلiك الىپ كەلۋگە بەرگەن 100 مىڭ تەڭگەسiن «وليمپتiڭ» قورجىنىنا سالىپ، كەڭسە زالىندا وكiرiپ جىلاعانىن كورگەندەر دە بار.
Olimp.kz بۋكمەكەرلiك كەڭسەنiڭ يەسi رەتiندە رەسمي قۇجاتتاردا "بۋكمەكەرسكايا كونتورا "Olimp.kz" جشس-i كورسەتiلگەن. بۇل جشس-نiڭ قۇرىلتايشىلارى – جاۋىروۆتار وتباسى: اناربەك وراقۇلى، جانiبەك وراقۇلى جانە عاليا ابدiنازارقىزى. بۇل كiسiلەردi كiمدەر دەيسiز عوي، ايتايىق، وراق جاۋىروۆ – د.نۇرپەيiسوۆا اتىنداعى اتىراۋ وبلىستىق اكادەميالىق حالىق اسپاپتار وركەسترiنiڭ ديريجەرi, قر ەڭبەك سiڭiرگەن قايراتكەرi. بۇل كونتوردىڭ الماتىدا – 116, استانادا – 101, شىمكەنتتە 56 «نۇكتەسi» بار. ەلiمiزدەگi ەڭ كوپ تارالعان بۋكمەكەرلiك كەڭسە قىزمەتi. كەڭسە قىزمەتiن ولەگ گريگوراش باسقارادى. «وليمپ كونتوراسىنىڭ» ينتەرنەتتەگi جۇمىسىنا چەرنوگوريادا ورنالاسقان E-Gambling Montenegro d.o.o تاراپىنان ليتسەنزيا بەرiلگەن.
رەسمي ورگانداردىڭ اقپارىنا سايكەس، بۇگiندە قازاقستاندا جۇمىسىن جۇرگiزiپ وتىرعان بۋكمەكەرلiك كەڭسەلەردiڭ جىلدىق ەڭ تومەنگi اقشا اينالىمى 30 ملرد. تەڭگە شاماسىندا. تازا تابىستارى 10-15 پايىزدى قۇرايدى. 2007 جىلدان 2013 جىلعا دەيiن بۋكمەكەرلiك كەڭسەلەردەن ەل بيۋدجەتiنە 3,2 ملرد. تەڭگە سالىق تۇسكەن (مىسالى، 2004 جىلى 43,8 ملن. تەڭگە سالىق ءتۇسiمiن اۋدارسا، 2013 جىلى بۇل كورسەتكiش 1,5 ملرد. تەڭگەگە وسكەن). سالىستىرا قارايتىن بولساق، وسى نارىقتاعى جالپى اقشا اينالىمىنىڭ قورى – 650 ملرد. اقش دوللارىنا تەڭ. ونىڭ 240 ملرد. اقش دوللارى اقش-قا تيەسiلi بولسا، رەسەيدiڭ ەنشiسiندە – 500 ملن. اقش دوللارى بار.
يت جارىسقا ءباس قىزىپ تۇر
شىمكەنت قالاسى، تاۋكە حان داڭعىلى بويىندا ءار ايالداما سايىن بiر-بiر بۋكمەكەرلiك كەڭسە. تاۋلiك بويى شىراعى سونبەيتiن وسى عيماراتتاردان ادام اياعى ۇزiلگەن ەمەس. وقىرماننىڭ رەداكتسيامىزعا كەلiپ تۇسكەن «جاستاردى بۋكمەكەرلiك كەڭسەلەردەن اراشالاپ الساق» دەگەن حاتىنا جاۋاپ iزدەپ بiز دە وسى «كەڭ سارايعا» يمەنە باس سۇقتىق. كليەنتتەرiنiڭ كوبiسi – قاراكوزدەر. كوك جاشiككە تەلمiرiپ، تەمەكi تۇتiنiنە تۇنشىققان بiر توپ جاس الدەنەگە ءباس تiگiپ الەك. «قارا يتكە تiك!»، «№5 يتكە 5 مىڭ تەڭگە تiكشi»، «قاپ، قادالىپ قالعانىمدى قاراشى» دەگەن جارگون سوزدەر ءباس تiگۋ بولمەسiنەن جارقىن-جارقىن ەستiلەدi. وسىنشاما دەلەبە قوزدىرىپ، سابىرىن سارىققانداعىسى ەكراندا اۆتوماتتى تۇردە ەنگiزiلگەن ۆيرتۋالدى يت جارىس ەكەن. و زاماندا بۇ زامان، ات پەن اتان جارىستىرىپ كەلگەن قازاقتىڭ يت جارىسقا نەگە سونشا قۇمارلىعىن بiلمەككە ۇيىسقان جۇرتقا جاقىنداي ءتۇستiم.
– باۋىرىم، باعىڭدى سىناپ كورمەيسiڭ بە؟
– قالاي؟
جۇزiمە بادىرايا قاراعان قابا ساقالدى:
– اناۋ 9 توبەتتiڭ قايسىسى مارەگە بiرiنشi جەتەتiندiگiنە ءباس تiگەسiڭ،– دەپ ىنتى-شىنتىسىمەن ءتۇسiندiرiپ جاتىر. كوز الدىمدا 2 مىڭ تەڭگەسiنەن ايىرىلعان جiگiت اعاسى كiجiنiپ تۇرىپ، بەلگiسiز يتتەردiڭ بiرەۋiن شەشەدەن سىباپ الدى. ستاۆكا قابىلداپ وتىرعان قىزدىڭ دا بوعاۋىز سوزدەردi ەستي-ەستي قۇلاعى جاۋىر بولىپ كەتكەن-اۋ، سەلت ەتەر ەمەس.
ۆيرتۋالدى يتتەردiڭ بايگەسiن قىزىقتاپ تۇرعاندا بۋكمەكەرلiك كەڭسەنiڭ VIP بولمەسiنەن ادامداردىڭ داۋرىققان ءۇنi ەستiلدi. جاقىنداي تۇستiك. قابا ساقالدى، تەگi كاۆكازدىقتارعا كەلiڭكiرەيتiن بiرەۋ قازاقستان مەن ءۇندiستان اراسىنداعى ۆولەيبول ويىنىنا ءباس تiككەن. الايدا، بiزدiڭ ۆولەيبولشىلار 0:3 ەسەبiمەن ۇتىلىپ قالىپتى. قۇمارعا سالعان اقشاسىنا كۇيiنگەن كليەنت ەلiمiزدiڭ ۇلتتىق قۇراماسىن جەر-جەبiرiنە جەتە بالاعاتتادى. ءباس تiگiپ وتىرعان بiرنەشە جiگiتتiڭ ەسكەرتپەسiنە قۇلاق اسپاي، وزدەرiنiڭ جاعاسىنا جارماسقان. كۇزەت قىزمەتi دەر كەزiندە جەتiپ، كليەنتكە باسۋ ايتىپ، قاقپايلاپ شىعارىپ سالدى. دەگەنمەن، قۇمارعا بولا قاسيەتتi مەملەكەتتi بالاعاتتاعان ازاماتتىڭ جاۋاپسىز كەتە بەرگەنiنە تاڭداندىم...
كۇرiشتiڭ ارقاسىندا «كۇرمەك» سۋ iشكەن
ەلدەگi كازينولار مەن ويىن اۆتوماتتارى رەسمي تۇردە جابىلعاننان كەيiن قالعان قىزىق بۋكمەكەرلiك كەڭسەلەرگە اۋدى. قازاقستان بۋكمەكەرلەرi جانە توتاليزاتورلار قاۋىمداستىعىنىڭ باعالاۋىنشا، رەسپۋبليكادا بۇل سالانىڭ جىلدىق قارجى اينالىمى 100-150 ملن. دوللاردى قۇرايدى ەكەن. بيزنەستiڭ تيiمدiلiگi – بۋكمەكەرلەردiڭ ءوز ەسەبiنشە 5-7 پايىز. ياعني بارلىق كەڭسەلەردiڭ جىلدىق تابىسى 5-10 ملن. دوللاردىڭ توڭiرەگiندە. ال، وسى كاسiپتiڭ قۇلاعىن ۇستاعاندار ءۇشiن ءوز كلۋبى نەمەسە ۇتىس قابىلداۋ ورنىن ۇستاۋ ءۇشiن بiر جىلدا ورتاشا ەسەپپەن 10-20 مىڭ دوللار قاراجات جۇمسالادى ەكەن. ەندi ءارi قاراي ەسەپتەي بەرiڭiز. وكiنiشتiسi, تۇرعىنى كوپ وڭتۇستiك بۇل بيزنەس ءتۇرiنiڭ يلەۋiنە اينالىپ بارا جاتقانداي. وبلىستىق سالىق دەپارتامەنتiنiڭ جاۋاپتى قىزمەتكەرلەرi بريفينگتە 2013 جىلى قۇمار ويىن بيزنەسiنiڭ ماڭىندا سالىق تولەمدەرiنەن وبلىس قورجىنىنا قوماقتى قارجى تۇسiرگەنiن جاريا ەتتi. سالىقشىلار، سونداي-اق، بيىل سالىق تولەۋدەن جالتارعان كاسiپكەرلەردiڭ تiزiمiن جاساپتى. تەڭگە تولەۋدەن تايقىعاندار از ەمەس. بۇگiندە ءتۇرلi كوممەرتسيالىق ساۋدامەن زاڭسىز اينالىسقان 105 ادام تiزiمدە تۇرسا، 364 بيزنەسمەن شوۋ-بيزنەستەن ناپاقا تاۋىپ ءجۇر. ال، 54 كاسiپكەر ىرزىعىن بۋكمەكەرلiك كەڭسەلەردەن تاۋىپتى.
اتا-انالار سپورتتىق ويىنداردى سىلتاۋ ەتiپ، سول توڭiرەكتە ءجۇرiپ جاتقان باسەكەگە ءباس تiگەمiن دەپ قۇماردىڭ قۇز قۇلاماسىنا ءتۇسiپ جاتقان ۇرپاقتارى ءۇشiن قان جىلاۋدا. ايتۋلارىنشا، بۋكمەكەرلەر سپورتتى جەلەۋ ەتiپ، بالالارىمىزدى قۇمار ويىندارىنا باۋراي تۇسۋدە دەيدi. تiپتi, بۇل جانايقاي قوس پالاتالى پارلامەنت قابىرعاسىنا دەيiن جەتكەن. بۇل تۋرالى قر پارلامەنتi ءماجiلiسiنiڭ دەپۋتاتى تۇرسىنبەك ومiرزاقوۆ «ماعان ويىنقۇمارلاردىڭ اتا-انالارى مەن جاقىندارى بۋكمەكەرلiك كەڭسەلەردi جابۋ تۋرالى ماسەلە كوتەرۋiمدi سۇراپ، بiرنەشە مارتە حابارلاستى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، بۋكمەكەرلiك كەڭسەنiڭ «تۇتقىنىنا» اينالعان بالالارى قالتاسىنداعى بارلىق اقشالاردى ۇرلاپ، قىمبات اشەكەيلەرi مەن ءۇي-iشiندەگi مۇلكiن ساتاتىن كورiنەدi. ۇتىلعان سوڭ قايتارىپ الامىن دەگەن ويمەن قايتادان بارىپ اقشا تiگەدi ەكەن. دەمەك، بۇل قۇمار ويىن ەمەي نەمەنە؟! ولاردىڭ جۇمىس ۋاقىتىن شەكتەۋ، تۇنگi ۋاقىتتا جۇمىس iستەۋگە تىيىم سالۋ، بۋكمەكەرلiك كەڭسەلەردi بiلiم بەرۋ ۇيىمدارى مەن ستۋدەنتتiك جاتاقحانالارعا تاياۋ ماڭعا ورنالاستىرۋعا تىيىم سالۋ، مۇنداي مەكەمەلەرگە ليتسەنزيا بەرۋ تالابىن كۇشەيتۋ سەكiلدi ۇسىنىستارىمىز ورىندالسا دۇرىس بولار ەدi» دەگەن ويىن ايتادى.
جۇرتشىلىقتىڭ تالاپ-تiلەگiنە وراي جۋىق ارادا ەلiمiزدە ويىن بيزنەسi سالاسىنا سالىناتىن سالىق مولشەرi ارتا تۇسەدi. اتاپ ايتقاندا، بۋكمەكەرلiك كەڭسە جانە توتاليزاتور كاسسالارىنان الىناتىن سالىق 75 ايلىق ەسەپتiك كورسەتكiشتەن (138 900 تەڭگە) 150 ايلىق ەسەپتiك كورسەتكiشكە دەيiن (277 800 تەڭگە) ۇلعاياتىن بولادى. ال، بۋكمەكەر كەڭسەسi مەن توتاليزاتوردىڭ ەلەكتروندىق كاسساسىنا سالىناتىن سالىق 2000 ايلىق ەسەپتiك كورسەتكiشكە دەيiن (3 ملن. 704 مىڭ تەڭگە) ارتادى. بۇل رەتتە ەلەكتروندىق كاسساعا سالىقتى ارتتىرۋ نەگiزiنەن ونى پايدالانۋشىلاردىڭ كوپتiگiنە بايلانىستى ورىن الىپ وتىر. ماسەلەن، ورتا ەسەپپەن العاندا، ينتەرنەت-رەسۋرس ارقىلى ءباس تiگۋگە تiركەلگەن قاتىسۋشىلاردىڭ سانى 200 مىڭ ادامعا جەتەدi ءارi ولاردىڭ 50 پايىزى تۇراقتى قاتىسۋشىلار بولىپ تابىلادى. بۇدان بولەك، ويىن مەكەمەلەرiن، بۋكمەكەر كەڭسەسi كاسسالارىن جانە توتاليزاتورلاردى تۇرعىن ءۇي عيماراتتارىنا ورنالاستىرۋعا تىيىم سالىنادى. ءماجiلiس ماقۇلدانعان زاڭ جوباسى پارلامەنت سەناتىنا جولداندى.
P.S. اراعا ايلار سالىپ، سول بۋكمەكەرلiك كەڭسەگە تاعى باردىم. كەڭسە iشiندە وزگەرiس كوپ ەكەن. كاسسا سانى كوبەيگەن. ەسكiلەۋ كرەسلولار مەن كومپيۋتەرلەر سۋ جاڭاسىنا اۋىستىرىلعان. قوسىمشا VIP بولمەلەر كوبەيiپ، اۋماعى كەڭەيە ءتۇسiپتi. انىعى، تابىسى قوماقتى سەكiلدi... ال، كليەنتتەرi وزگەرمەگەن. شەتiنەن ىزاقور، كۇيگەلەك، وڭاي ولجا تابۋدى عانا كوزدەگەن ماڭدايى جiبiمەستەر وڭشەڭ...
نۇرشات توكەن
"وڭتۇستىك قازاقستان" گازەتى