س.احمەتوۆ ءىسى: تەرگەۋشى كۋاگەردى تاسىپ ءجۇر
سەرىك احمەتوۆ پەن باۋىرجان ابدىشەۆ ىسىندەگى «ستال تسينك» ەپيزوتى بويىنشا سوڭعى توم قاراستىرىلۋدا. سوت توراعاسى يسلامحان ەسەنباەۆ ەكىنشى ەپيزوتتى قاراپ بولعان سوڭ، كەلەسى ەپيزوتقا مەملەكەتتىك ايىپتاۋشىلار مەن ادۆوكاتتار تىڭعىلىقتى دايىندالۋى ءۇشىن كەلەر اپتاعا دەيىن ءۇزىلىس جاساۋ تۋرالى ۇسىنىس جاساعان بولاتىن. بىراق، سوتتالۋشىلاردىڭ ءبىرازى بۇل ۇسىنىستى قابىلداۋدان باس تارتىپ، سوتتىڭ ءۇزىلىسسىز جالعاسقانىن قالاپ وتىر.
قاراعاندى قالاسى جەر قاتىناستار ءبولىمىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى ەرلان دارىبەكوۆ، سۋدياعا سوت وتىرىسىن ءۇزىلىسسىز جالعاستىرا بەرۋ كەرەكتىگىن ايتىپ ءوتىنىش ءبىلدىردى. نەگە دەيسىز عوي؟ سەبەبى ول: ء"بىر اپتالىق ءۇزىلىس اراسىندا قارجى پوليتسياسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى كۋاگەرلەردى قىسپاققا الىپ، ءوز پايدالارىنا كۋالىك ەتۋگە ماجبۇرلەۋى مۇمكىن", - دەدى. بۇل سوتتالۋشىلار مەن قورعاۋشىلاردىڭ ءبىرىنشى كۇدىگى ەمەس كورىنەدى. وسىعان دەيىن دە بىرنەشە رەت كۋاگەرلەر قارجى پوليتسياسى قىزمەتكەرلەرى تاراپىنان «وڭدەۋگە» ۇشىراپتى. بىراق، قولمەن ۇستاپ كوزبەن كورمەگەن سوڭ ەشتەڭەنى دالەدەۋ مۇمكىن ەمەس. ال سوتتا دالەل-دايەكسىز ەشنارسە قابىلدانبايدى.
ەرلان دارىبەكوۆتىڭ سوت وتىرىسىن ءۇزىلىسسىز جالعاستىرۋ تۋرالى ءوتىنىشىن زالدا وتىرعانداردىڭ كوپشىلىگى ءارتۇرلى قابىلدادى. ءبىرازى جاقتاسىپ، جالعاستىرا بەرۋ قاجەتتىگىن ايتسا، ەندى ءبىرى دەمالۋلارى كەرەك ەكەنىن العا تارتتى. سوڭىندا سۋديا سوتتالۋشىنىڭ ءوتىنىشىن الدا تاعى قاراستىراتىندىعىن ايتىپ اشىق قالدىردى.
بۇل وقيعا كەشە تاڭەرتەگى وتىرىستا بولعان ەدى. تۇسكى ۇزىلىستەن كەيىن سوتتالۋشىلاردىڭ كۇدىگىن راسقا شىعارعان ءبىر وقيعا ورىن الدى. ول - وسى ءىس بويىنشا ماڭىزدى كۋاگەر ءلاززات توقسامباەۆانىڭ (باس ساراپشى) سوتقا تەرگەۋشى الەكسەي شەۆچەنكومەن بىرگە، ءبىر ماشينامەن كەلۋى. مۇنى سوتتالۋشىلاردىڭ ءبىرى ايدار تەلگارين بايقاپ قالىپتى. سوت بارىسىندا ول كۋاگەردەن:
- ءسىز نەمەن كەلدىڭىز؟ – دەپ سۇراق قويدى. وعان كۋاگەر:
- ماشينامەن، - دەپ جاۋاپ بەردى.
- ال ماشينادا كىممەن بىرگە كەلدىڭىز؟ – دەپ سۇرادى ا.تەلگارين.
- ونىڭ ماڭىزى بار ما؟ مەنى شەۆچەنكو اكەلىپ تاستادى، - دەپ جاۋاپ بەردى كۋاگەر.
لاززات توقسامباەۆانىڭ بۇل جاۋابى زالدا وتىرعان جۇرتتى ءدۇر سىلكىندىردى. سوتتا جاۋاپ بەرەتىن ماڭىزدى كۋاگەر تەرگەۋشىمەن بىرگە ءبىر ماشينادا نە قىلىپ ءجۇر؟
"كۋاگەرلەردىڭ وتىرىسقا قاتىسۋىن سوت قامتاماسىز ەتەدى دەپ كەلىسىلگەن ەدى عوي. بۇل جەردە تەرگەۋشى شەۆچەنكونىڭ نە قاتىسى بار؟" – دەپ، نارازىلىق تانىتتى سەرىك احمەتوۆ. وعان كۋاگەر جاۋىن باستالىپ كەتكەنىن، جانە «كەزدەيسوق» شەۆچەنكومەن كەزدەسىپ قالعانىن، ول سوتقا دەيىن اكەلىپ تاستاۋعا ۇسىنىس بىلدىرگەنىن ايتتى. كۋاگەر ۇسىنىستان باس تارتپاي كولىككە وتىرعان-مىس.
بالكىم راسىمەن دە سولاي بولعان شىعار. بىراق، وسىعان دەيىن بۇل كۋاگەر سوت الدىنا جۇما كۇنگى وتىرىستا شاقىرىلعان بولاتىن. بىراق قورعاۋشىلار تاراپىنان قويىلعان سۇراقتارعا ماردىمدى جاۋاپ بەرە الماي، «ۇمىتىپ قالدىم» مەن شەكتەلگەن سوڭ، سوت توراعاسى وعان قوسىمشا قۇجاتتاردى الىپ، دايىندالىپ كەلۋگە مۇمكىندىك بەرگەن ەدى. ال، ونىڭ دەمالىستا «دايىندالىپ» كەلگەن ءتۇرى الگىندەي بولدى.
نۇرلىحان قالقامان
Abai.kz