سەنبى, 23 قاراشا 2024
قازاقتىڭ ءتىلى 4796 0 پىكىر 25 تامىز, 2015 ساعات 10:27

«ورىس ءتىلدى قازاقتارعا!» ۇندەۋگە ءۇن قوسايىق!


«وبراششايۋس ك رۋسسكويازىچنىم گورودسكيم كازاحسكيم پاتريوتام!

تو، چتو ۆى پوكا رۋسسكويازىچنىە، نە كومپلەكسۋيتە. شىنىمەن نيەتتەرىڭ بولسا، ۇيرەنەسىندەر، مەن سياقتى! انا ءتىلىمىز قانىمىزدا بار! دۆا ميلليونا الجيرتسەۆ پوگيبلي ۆ ۆوينە س فرانتسيەي زا نەزاۆيسيموست الجيرا 1954-1962 گگ، گوۆوريا مەجدۋ سوبوي نا فرانتسۋزسكوم يازىكە. يلي، ناپريمەر، سەيچاس ۆ ۋكراينە يدەت ۆوينا زا نەزاۆيسيموست، منوگيە بويتسى سكلادىۆايۋت گولوۆى زا نەزالەجنۋ سوبورنۋ كراينۋ، گوۆوريا مەجدۋ سوبوي پو-رۋسسكي. يمان - جۇرەگىمىزدە! جۇرەكتەرىڭ قازاق بولسا، انا تىلىنە، دىلىنە ورالاسىڭدار، اماندىق بولسا!». بەلگىلى ەكونوميست، ۇلت جاناشىرى مۇحتار تايجاننىڭ وسىلاي دەپ جازعان «وبراششايتەس ي ترەبۋيتە وبسلۋجيۆانيا نا كازاحسكوم يازىكە!» اتتى ۇندەۋىن Abai.kz پورتالى جاريالاعان بولاتىن. بۇل ءوز كەزەگىندە الەۋمەتتىك جەلىلەردە 2000 رەت ءبولىسىلىپ،  پورتالدىڭ وزىندە 5500 وقىلىم جينادى.

«ي زاكون نا ناشەي ستورونە. ەست زاكون و يازىكاح، ي ەست زاكون و پراۆاح پوترەبيتەليا. پو ەتيم زاكونام مى، گراجدانە رەسپۋبليكي كازاحستان، يمەەم پراۆو پولۋچات وبسلۋجيۆانيە نا يازىكە وبراششەنيا. وبراششايتەس ي ترەبۋيتە وبسلۋجيۆانيا نا كازاحسكوم يازىكە! پلەۆات، چتو ۆى پوكا سامي گوۆوريتە نا نەم س اكتسەنتوم. پول امەريكي گوۆوريت نا انگليسكوم س اكتسەنتوم. نو ەتو ۆاش يازىك، يازىك ۆاشيح وتتسوۆ، ۆاشيح پرەدكوۆ! مى وبيازانى ەگو زاششيششات»، - دەگەن مۇحتار بولاتحانۇلىنىڭ جانايعايى تالايدىڭ ۇياتىن وياتىپ، نامىسىنا شوق باسقانى انىق. مىنەكي كۇز دە كەلىپ، تىرشىلىك جاڭا ارناسىنا، قاربالاستىققا تۇسپەك. ستۋدەنتتەر قالاعا اعىلىپ، دەپۋتاتتار دا جۇمساق كرەسلوسىنا كەلىپ سىقىرلاتا جايعاسپاق. ء«تىل زاڭىنىڭ» قابىلدانعانىنا دا مىنە 26 جىلعا اياق باستى. بىراق، ماسەلە سول مايلى، داۋلى ماسەلە كۇيىنشە جالعاسىپ كەلە جاتىر. جاڭا ماۋسىمدا دەپۋتاتتار تۇك بىتىرمەيتىنى انىق. ال، ستۋدەنتتەر ولار جاستار. ولار ماعجان سەنگەن ايباتتىلار، قايراتتىلار. سوندىقتان دا مۇحتار تايجان ولارعا ۇندەۋ جاساپ وتىر. تايجاننىڭ باستاماسىن قالاي قولدايمىز؟ Abai.kz ەل الدىندا جۇرگەن جاستار وكىلدەرىنىڭ پىكىرىن سۇراعان ەدى:

ماكسيم روجين، قازاق ءتىلدى جۋرناليست:


تىلدىك احۋالعا، ەڭ بولماسا ازاماتتىق پارىزىم دەپ ەسەپتەيتىن ەلىمىزدىڭ ءاربىر ازاماتتىڭ قولداۋىنا يە بولاتىن ۇسىنىس دەپ ەسەپتەيمىن. ءوزىم دە كوپ جاعدايدا قوعامدىق ورىنداردا قازاق تىلىندە قارىم-قاتىناس جاساۋعا تىرىسامىن، وتكەنى ءوز مەملەكەتىمىزدەن باسقا قازاق ءتىلى ەشكىمگە دە قاجەتى جوق. سوندىقتان ورىس بولسىن، كارىس بولسىن، كىم بولسىن ءوز ەلىنىڭ باستى قۇندىلىقتاردىڭ ءبىرى - ءتىلدىڭ جاقسارۋىنا، ورتاق تىلىمىزگە اينالعانشا ەڭبەك ەتكەنىمىز ابزال. مۇقتاجدىق بولماي، ورتا قالىپتاسپايدى. ورتانى قالىپتاستىرۋ ءبىزدىڭ مويىنىمىزدا!

داۋرەن بابامۇراتوۆ، «بولاشاق» جاستار قوزعالىسىنىڭ جەتەكشىسى:


سوڭعى 15 جىلدا تالاي قوعام قايراتكەرى، اقىن جانە جازۋشى وسى ۇسىنىستى ءتۇرلى تاسىلمەن ايتۋىنداي-اق ايتتى. ياعني جۇرگەن جەردە، اسىرەسە قوعامدىق ورىنداردا، xالىققا قىزمەت كورسەتۋ سالاسىندا جاپپاي قازاق ءتىلىن تالاپ ەتۋ تۋراسىندا. قاتەلەسپەسەم ءتىپتى الماتى ارناسىندا وسىنداي باعدارلامادا بولعان. قالالىق تىلدەر باسقارماسى دا وسى باعىتتا "ازامات پىكىر سايىس كلۋبىنىڭ" جاستارىن تارتىپ بىرلەسىپ اكتسيا ۇيىمداستىرعان. سول سەبەپتى ۇسىنىس تىڭ دەي المايمىن. دەسە دە ورىستىڭ جاقسى ماقالى بار"ۆسە نوۆوە ەتو xوروشو زابىتوە ستاروە" دەگەن. سوندىقتان جاڭا لەپپەن شىعىپ وتىرعان بۇل باستامانى ەكى قولدى كوتەرىپ قولدايمىز! ءوزىمىز سوڭعى 10 جىلدا جۇرگەن جەرىمىزدىڭ بارىندە قازاق ءتىلىن تالاپ ەتىپ ءجۇرمىز. الدىڭعى جىلى ونشاقتى بانكتەردى ارالاپ ونداعى تولتىرۋ بلانكتەرىن قازاقشالاۋعا ىقپال ەتكەنىمىز بار. انا ءتىلىمىزدى تالاپ ەتۋدە ەندى ورىس ءتىلدى قالا تۇرعىندارى اتسالىسىپ كىرىسسە ناتيجە مولىراق بولارى ءسوزسىز. سوندىقتان تەك قانا العا! ءوز باسىم قولدايمىن!


ال، ءسىز قولدايسىز با؟ قۇرمەتتى وقىرمان! قولداساڭىز ىسىڭىزبەن دالەلدەڭىز!

 

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1466
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3241
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5385