توزعان قۇبىردان قۇتىلعىڭىز كەلسە... نەيسەگە جۇگىنىڭىز
توزىعى جەتكەن قۇبىردان ورىنسىز اقققان سۋدىڭ اقىسىن تولەۋدەن قۇتىلعىڭىز كەلە مە؟ وندا «سۋ رەسۋرستارى-ماركەتينگ» سەرىكتەستىگى ۇسىنىپ وتىرعان نەسيەگە جۇگىنىڭىز. سالا ماماندارى پاتەردەگى سۋ قۇبىرىن 1 جىلدىق نەسيەمەن پايىزسىز اۋىستىرىپ بەرۋگە دايىن. قولدانىسقا ەنىپ، ءوز ناتيجەسىن بەرگەن جاڭا جوبامەن ءۇي ءتورايىمدارى مەن توراعالارى تانىستى.
شىمكەنت قالاسىندا 1700-دەن استام كوپ قاباتتى ءۇي بار. ولاردىڭ سۋ قۇبىرلارىنىڭ توزىعى جەتىپ، جوعالعان سۋدىڭ مولشەرى دە ارتقان. سونىڭ سالدارىن تۇتىنۋشى تارتىپ وتىر. ويتكەنى كەلىسىم-شارت بويىنشا شىعىندى تۇرعىندار تولەۋگە ءماجبۇر.
وسىنداي ولقىلىقتاردىڭ الدىن الىپ، بولدىرماۋ ءۇشىن كوپ قاباتتى ۇيلەردىڭ 30 پايىزىندا قۇبىرلار جاڭارتىلىپ، سۋ ولشەۋىش قۇرالدارى جەرتولەگە شىعارىلعان. جاڭا ءادىس ءوز ناتيجەسىن بىردەن بەرگەن.
مۇحتار سىدىقوۆ، «سۋ رەسۋرستارى-ماركەتينگ» جشس اپپارات باسشىسى: «ەسكىرگەن سۋ قۇبىرلارىنان سۋدىڭ جوعالۋى كوپ بولىپ وتىر. اي سوڭىندا ءار ۇيدەگى جالپى سۋ ولشەۋىش قۇرالى مەن جەكە تۇتىنۋشىلاردىڭ كورسەتكىشىمەن سالىستىرعاندا 30-40 پايىز ايىرماشىلىق بولىپ، جوعالعان سۋ مولشەرى تىم كوبەيگەن. ال جاڭارتىلعان كەيىنگى كورسەتكىش 3-4 پايىزدى قۇراپ وتىر. بۇل — نورماعا ساي.»
سۋ ارناسى مەكەمەسى تۇتىنۋشىلارىن ارتىق شىعىنداماۋ ماقساتىندا سۋ قۇبىرلارىن نەسيەگە اۋىستىرۋدى ۇسىنادى. جاڭارتۋ جۇمىستارى پايىزسىز نەسيە ارقىلى ءبىر جىل ارالىعىندا جۇرگىزىلەدى. ول ءۇشىن تۇرعىنداردىڭ كەلىسىمى قاجەت. سالا ماماندارى سۋ شارۋاشىلىعىنداعى جاڭا ءادىس پەن تىڭ تەحنولوگيالاردى تانىستىرۋدان جالىقپايدى.
داريعا احمەتوۆا، ءۇي ءتورايىمى: ء«بىزدىڭ قۇبىرلار ءشىرىپ جاتىر. سۋ اعىپ جاتىر. سولاردى اۋىستىرىپ، جاڭارتساق. سۋ ولشەۋىش قۇرالداردى جەرتولەگە قويساق. بارىپ، كورىپ قايتتىق. وتە ۇقىپتى، ادەمى قويىلعان. ماعان ۇنادى.»
سونداي-اق، كارىز قۇبىرلارىنا ارنايى سۇزگى ورناتىلعان. كارىز جۇيەسىنىڭ بىتەلۋى سانيتارلىق جاعدايدى قيىنداتادى. قالا تۇرعىندارىنىڭ سالعىرتتىعىنان مۇنداي قاۋىپ كوپتەپ ورىن الادى. ماماندار سوڭعى ۋاقىتتا شاعىمدانۋشىلاردىڭ سانى كۇرت ارتقانىن ايتىپ وتىر. الايدا قالدىقتىڭ كوپتىگىنەن سۇزگىنى ءجيى تازالاۋعا تۋرا كەلەدى.