100 ناقتى قادام: قارالاتىن IستەردIڭ مەرزIمI قىسقارادى
تاۋەلسiزدiك العان جىلدار iشiندە ەل پرەزيدەنتi سوت جۇيەسiنiڭ ماسەلەلەرiن نازاردان تىس قالدىرعان ەمەس. وسى ۋاقىتقا دەيiن جۇزەگە اسىرىلعان رەفورمالار زاڭناماعا، سۋديالاردىڭ قۇزىرەتiنە، سوت جۇيەسiنiڭ قۇرىلىسىنا، سۋديالىققا ۇمiتكەرلەردi iرiكتەۋ جۇيەسiنە قاتىستى جۇرگiزiلدi.
ەلباسى جاريالاعان «بارشاعا ارنالعان قازiرگi زامانعى مەملەكەت – 100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارىنىڭ «زاڭ ۇستەمدiگiن قامتاماسىز ەتۋ» دەپ اتالاتىن ەكiنشi باعىتى بويىنشا ەلiمiزدiڭ سوت جۇيەسiندە مازمۇندى ءارi ساپالى وزگەرiستەر بولادى دەپ كۇتiلۋدە.
ءۇش ساتىلى سوت جۇيەسi – حالىقارالىق تاجiريبەدە بار ءۇردiس. الەمدەگi تاجiريبە كورسەتكەندەي، ارالىق ساتىلاردىڭ كوپ بولۋى پروتسەستi قاساقانا ۇزارتۋعا جانە شەشiمدi سوزبۇيداعا سالۋعا ىقپال ەتەدi. مۇنىڭ جۇزەگە اسۋى جۇيە جۇمىسىن وڭتايلاندىرىپ، ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىن، ادامنىڭ، قوعامنىڭ جانە مەملەكەتتiڭ زاڭدى مۇددەسiن نەعۇرلىم جەدەل ءارi ساپالى قورعاۋعا وڭ اسەرiن تيگiزەتiنi ءسوزسiز. بۇل يگi باستاما سۋديالار اراسىندا دا كەڭiنەن قولداۋ تاۋىپ وتىر. وسى جۇيەگە كوشەتiن بولساق، بiرiنشi ساتىنى – اۋداندىق سوتتار، اپەللياتسيالىق ساتىنى – وبلىستىق سوتتار، كاسساتسيالىق ساتىنى – جوعارعى سوت قۇرايتىن بولادى.
ارينە، سوت ساتىلارىنىڭ ازايۋىنان نە كۇتەمiز دەگەن ورىندى سۇراق تۋىندايدى؟ بiزدiڭ پiكiرiمiز بويىنشا اپەللياتسيالىق ساتىلى سوتتىڭ ءرولi كۇشەيەدi. الداعى ۋاقىتتا اپەللياتسيالىق ساتى iستەردi ءۇش سۋديادان تۇراتىن القا قۇرامىندا قارايدى دەپ بولجانۋدا.
كەيبiر ساناتتاعى iستەر بويىنشا تۇپكiلiكتi شەشiم اپەللياتسيالىق ساتىلى سوتتا شەشiمiن تاباتىن بولادى، بۇل قاي ساناتتاعى iستەر بولاتىندىعى الداعى ۋاقىتتا تيiستi زاڭدارعا وزگەرiستەر ەنگiزiلگەننەن كەيiن بەلگiلi بولادى.
قازiرگi سوت تورەلiگiن جۇزەگە اسىرىپ جۇرگەن سۋديالار جانە كەيبiر زاڭگەر-عالىمدار، قىسقارتىلعان تارتiپتەگi, قىلمىستىق تەرiس قىلىق بويىنشا، ونشا اۋىر ەمەس قىلمىستار جانە سوت ۇكiمiن ورىنداۋ ماسەلەلەرiنە قاتىستى iستەردi سۋديالاردىڭ بۇرىنعىسىنشا جەكە، ال، قالعان قىلمىستىق iستەر مiندەتتi تۇردە سۋديالاردىڭ القالىق قۇرامىمەن قارالعانى دۇرىس دەگەن پiكiردە. ازاماتتىق iستەرگە كەلەتiن بولساق، جەڭiلدەتiلگەن جانە بۇيرىق ارقىلى iس جۇرگiزۋ نىسانىنداعى iستەر اپەللياتسيالىق ساتىدا ءوزiنiڭ ناقتى، تۇپكiلiكتi شەشiمiن تاباتىن بولادى.
جالپى، جاڭا جۇيە بويىنشا سوت ساتىلارىنىڭ ماڭىزدىلىعى مەن مارتەبەسi ارتىپ، سوت جۇيەسiنiڭ جۇمىسى وڭتايلانىپ، ونىڭ تيiمدiلiگi بۇرىنعىدان دا ارتا تۇسەدi دەگەن سەنiمiمiز مول.
ب.تاڭiربەرديەۆ، وڭتۇستiك قازاقستان وبلىستىق سوتىنىڭ سۋدياسى.
Abai.kz
