وتكەندە گازەتتەن قازاقشا ءبىر سوزجۇمباق شەشىپ وتىرسام، «…حانشايىم» دەپ تۇر. قازاقتان كىم بار ەدى دەپ، ارى ويلاپ، بەرى ويلاپ بىلگەنىمنىڭ ءبارىن جازسام دا سايكەس كەلمەيدى. سويتسەم ول انگليا كورولدىگىنىڭ «حانشايىمى» ديانا ەكەن. ءيا، ديانا قايتىس بولعاندا، ونىڭ «جاۋلاردىڭ» قولىنان «قاساقانا ءولتىرىلدى» دەپ وعان ارناپ گوميك، لەسبيانكا، ترانسۆيستەردىڭ جۇلدىزى، ءارى ءوزى دە گوميك «دارىندى كومپازيتور» ەلتون دجون شىعارعان «جوقتاۋ» ءانىن جازىپ، ونى ەۋروپا ءانۇرانداي ايتىپ ءجۇردى.

ديانانى نە سەبەپتى ولتىرىلگەنىنە كەلسەك، مىڭداعان جىلدار بويى يوركتەر مەن لانكاستەرلەر اۋلەتىنەن شىققان كورولدەر بيلەگەن كىشكەنتاي انگليا – ۇلىبريتانيا دەپ اتالاتىن الىپ يمپەرياعا اينالدى. الەمنىڭ ءتورت بۇرىشىن جاۋلاپ الدى. بۇگىندە اقش، اۆستراليا ەلدەرىنىڭ نەگىزىن قالاعان، شاشاسىنا شاڭ جۇقتىرماعان ەل – انگليانىڭ ۇلى كورولدىگىنە قارايتىن، اعىلشىن ءتىلىن مەملەكەت ءتىلى 25 دەپ تانىعان مەملەكەت بار. اعىلشىندار الەمنىڭ وزىق ۇلتىنا اينالۋى، ارينە، كورول وتباسىنىڭ ارقاسى. الەم مۇسىلماندارىنىڭ اراسىنا وت سالىپ، مۇسىلماندارعا قارسى يدەولوگيالىق سوعىس جۇرگىزىپ جاتقان ۇلىبريتانياعا ديانا حانشايىم «ساتقىندىق» جاساپ، مۇسىلمان ميللياردەرى مۇحاممەدپەن كوڭىلدەس بولۋىن، ارتىنان جۇكتى بولىپ، تۋىپ العىسى كەلگەنىن ەسى دۇرىس قاي اعىلشىن قولداسىن. الەمنىڭ جەتەكشى ۇلتىنا اينالعان اعىلشىندار مەن ونىڭ ۇلى كورولدىگىنىڭ اتىن قورلاعان ديانا ودان بۇرىن حانزادا كۇيەۋى جانە التىنداي ەكى ۇلىنىڭ كوزىنشە تاعى بىرەۋمەن ء«جۇرىس» جاساعان. ءوزى – ۇلى يمپەريانىڭ حانشايىمى، بالالارى – بولاشاق الەمنىڭ كورولدەرى ەمەس پە، ەرتەڭ ولار الەمنىڭ بەتىنە قالاي قاراماق؟ 

اعىلشىندار قايداعى ءبىر جەزوكشە ديانانى ەمەس، ۇلتتىڭ مۇددەسىن جوعارى قويدى. مىنە، سوندىقتان ديانا قايتىس بولعاننان سوڭ ۇلدارى ونىڭ جوعىن جوقتامادى. قايداعى ءبىر بايشىكەشتەر مەن ەۋروپانىڭ گەندەرلىك ساياساتىمەن بارىنشا ۋلانعان سالداقى ايەلدەر ۇيىمى: «ديانا – حانشايىم، ول كىممەن كوڭىل قوسسا دا جاراسادى» دەپ جاھانعا جار سالىپ، «ديانا ءوزىنىڭ بىلىكتىلىگىمەن، پاراساتىمەن، ادەمى اجارىمەن، بەكزات بولمىسىمەن، قايرىمدىلىعىمەن…» دەپ كوپىرتىپ ماقتاپ، ونىڭ ولىمىنە كورول اۋلەتىن كىنالادى. انگلياعا باسەكەلەس ەۋروپالىق ارنايى توپتار «تەكسىز ديانادان» «كىرشىكسىز، پاك پەرىشتە» جاساپ، ونىڭ ءولىمىن جەلەۋ ەتىپ، كورول اۋلەتىنەن ءوش الۋ ماقساتىمەن نەشە ءتۇرلى قۇيتىرقى ساياساتتار جاساۋ ارقىلى «ديانانىڭ جوقتاۋشىسى» بولىپ ءجۇر. ايتپەسە، الەمدەگى جۇزدەگەن مەملەكەتتەردە ديانا سياقتىلاردىڭ قانشاسى ءولىپ جاتىر. بۇل جەردە تەك اعىلشىنداردى الەمگە اشكەرەلەپ، بەدەلىن ءتۇسىرۋ ارەكەتى جاتىر.

مەريلين مونرو نەشە بايدان اجىراپ، كىمدەردىڭ توسەگىن بىلعامادى؟ ول تۋرالى ايتۋعا تۇرمايدى. مادوننا ءبىر گازەتكە بەرگەن ءبىر سۇحباتىندا: «بالالارىمنىڭ اكەلەرى كىم ەكەنىن بىلمەيمىن» دەپ جاۋاپ بەرىپتى. ء«سىز ءالى جاپ-جاس كورىنەسىز» دەپ اركىمنىڭ اقىماق قىلعان اڭگىمەسىنە ءماز بولىپ، مادوننا 54 جاسقا كەلسە دە ءالى قىرىققا دەيىنگى جاس جىگىتتەردى كورگەندە اۋزىنىڭ سىلەكەيى اعىپ ەسى كەتىپ جۇرەدى. اقش پەن ەۋروپانىڭ ايەل «جۇلدىزدارىندا» كىم كوبىرەك ەركەكتەرمەن توسەك قاتىناسىندا كوڭىلدەس بولسا، سول – ماقتانىش.

ال، رەسەيدىڭ «تنت» تەلەارناسىنىڭ جۇرگىزۋشىسى انفيسا چەحوۆانىڭ جۋرنالعا تىرجالاڭاش سۋرەتى شىعىپ، سوڭىنا: «ەركەكتەر جۋرنالىنا جالاڭاش شىققاننان سونداي ءلاززات الامىن ءارى ءوزىمدى باقىتتى سانايمىن» دەپتى جارىمەس. سول كەزدەردە ءبىزدىڭ دە ءبىر ءارتىسىمىز انفيساعا ەلىكتەپ كوردى. جارتىلاي جالاڭاش ارى كيىندى، بەرى كيىندى اقىرى قازاق قوعامى قابىلداماعان سوڭ، قازىر تاۋبەسىنە كەلگەن سياقتى. قازىر رەسەي تەلەارنالارىنىڭ قازاقستانداعى «كوشىرمەسى» «نتك»، «ەۆرازيا»، «31» مەن «7 كانال» ازعىندىق، جەزوكشەلىك، وسەك-وتىرىك، سۋايتتىقتى دارىپتەپ، قازاق قوعامىن بىلعاپ كەلەدى.

وتكەندە جەزوكشە بريتني ءسپيرستى انالىق قۇقىعىنان ايىرىپ، بالالارىن كۇيەۋىندە قالدىردى. ون ءۇش جاسىنان جەزوكشەلىكپەن اينالىسقان، قىرىققا كەلگەندە بويدان جىلۋى كەتىپ، بەتتىڭ ءنارى قاشىپ، ەركەك اتاۋلىعا سۇيكىمسىز بولىپ، ەشكىمگە كەرەك بولماي قالعان دانيالىق سالداقى ايەل 43 جاسىندا، قالايدا اتىن شىعارۋ ءۇشىن، دانيانىڭ قاسيەتتى كورول سارايىنا ۇرلانىپ كىرىپ، التىن تاقتىڭ ۇستىنە تىرداي جالاڭاش كۇيىندە وتىز ءتۇرلى جىنىستىق ءادىس-تاسىلدەرىن كورسەتىپ تۇسكەن سۋرەتىن گازەتتەر جاريالادى. مۇنى كورگەن دانيا حانشايىمى مارگرەت ەسىن جيا الماي قالدى. مىڭداعان جىلدار دانيا حالقى ارداقتاعان التىن تاقتى قورلاعانى ءۇشىن جەزوكشە قاتىندى بىرەۋ ولتىرسە، جەتەسىز ساياساتكەرلەر: «اقىلدى دا پاك ارۋ، جازىقسىز قۇربان بولدى» دەپ «ۇلى ايەلدەردىڭ» قاتارىنا قوسار ەدى. جوعارىدا اتالعانداردىڭ بىردە-بىرەۋىنىڭ ۇلتىنا، حالقىنا مىنە دەپ كورسەتەرلىكتەي سىڭىرگەن ەڭبەكتەرى جوق. قازىرگى تاڭدا جەزوكشەلىكپەن، ازعىندىقپەن اتى شىققان ايەلدەردى ماقتاۋ، ماداقتاۋ بەلەڭ الىپ بارادى. سوندىقتان ءبىزدىڭ ون ەكىدە ءبىر گۇلى اشىلماعان، پاك تە تازا ارۋ قىزدارىمىزعا بۇلاردى ۇلگى ەتىپ، دۇنيە ەسىگىن جاڭا اشقان پەرىشتە سابيلەرگە سالداقىلاردىڭ اتتارىن قويماسا ەكەن دەپ ارماندايمىن.

توعايباي نۇرمۇراتۇلى 

Abai.kz