جاقىندا الماتى قالاسىنداعى تەلەۆيزيالىق «ايتىس الاڭى» جوباسىنىڭ ۇيىمداستىرۋشىلارى باق وكىلدەرىنە ارنايى پرەسس تۋر ۇيىمداستىرعان بولاتىن.  «ايتىس الاڭى» باعدارلاماسىنا 12-قىركۇيەكتەن باستاپ 31-ارنانىڭ ەفيرىنەن كورەرمەنگە جول تارتقان.

دوداعا قازاقستاننىڭ بارلىق وبلىستارى مەن استانا جانە الماتى قالالارىنان ەلگە تانىمال، اۋزى دۋالى 12 اقىن قاتىستى. ولاردىڭ قاتارىندا رينات زايتوۆ، بولاتبەك ورازباەۆ، مۇحتار نيازوۆ، مەيىربەك سۇلتانحان، رۇستەم قايىرتاي، ەرشات قايبولدين  سياقتى تانىمال اقىندار دا بار. اتالمىش جوبا ەرەجەسىز جەكپە-جەك تارتىبىنە ۇقساس بولعاندىقتان كوپتەگەن سپورتتىق شارالاردا جۇرگىزۋشى بولىپ جۇرگەن تانىمال اكتەر بولات ءابدىلمانوۆ وسى شوۋدىڭ تىزگىنىن ۇستاپ،  كورىگىن قىزدىردى.

ءۇش ايعا سوزىلعان «ايتىس الاڭى» جوباسى ءوزىنىڭ اقتىق مارەسىنە  ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىنان كەلگەن سۋىرىپ سالما اقىنداردىڭ اراسىندا، سەمەيلىك رۇستەم قايىرتايۇلى، قىزىلوردالىق مۇحتار نيازوۆ، الماتىلىق بولاتبەك ورازباەۆ، اقتوبەلىك ەرشات قايبولدين جارتىلاي فينالعا جولداما الدى. وسى ۋاقىتقا دەيىن ەلگە وزەكتى بىرنەشە ماسەلەلەردى ءسوز ەتكەن اقىندار جارتىلاي فينالدا «كەلىن مەن ەنە»، «قازىرگى سەريالدار» تاقىرىبىن قوزعاپ، ايتىستىڭ ەكىنشى ءبولىمى، ياعني پاروديالىق ايتىستا كارىم ءماسىموۆ پەن يمانعالي تاسماعامبەتوۆ، مەيرامبەك بەسپاەۆ پەن مس سايلاۋبەكتىڭ اتىنان جىر تولعايدى. ال وسى ەكى ايتىستان ۇزدىك شىققان قوس ايتىسكەر اقتىق مارەگە شىعادى. اقتىق سىندا «قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىن» ءسوز ەتىپ، پاروديادا ابىلقايىر حان مەن كەنەسارى بوپ ايتىسادى دەپ جوسپارلانعان-دى.

جوبانىڭ كەڭەسشىسى، باس تورەشى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، اقىن ءجۇرسىن ەرمان.

كورەرمەن نازارىنا ۇسىنىلىپ جۇرگەن “ايتىس الاڭى” جوباسىنىڭ جارتىلاي مارەسىندە قوس اقىن رۇستەم قايىرتايۇلى مەن مۇحتار نيازوۆ ءسوز جارىستىردى. ءماسىموۆ پەن تاسماعامبەتوۆتىڭ كەيپىنە ەنگەن اقىنداردىڭ تارتىستى باسەكەسىنە Abai.kz ءتىلشىسى كۋا بولىپ قايتتى.

جەكپە-جەك باستالىسىمەن-اق، ادۋىندى رۇستەم قايىرتايۇلى يمانعالي تاسماعامبەتوۆ كەيپىندە جاس بولسا دا، نايزاعا ساق مينيستر ەكەنىن باسا ايتتى. مىسالى، پرەزيدەنتتىڭ نۇسقاۋىمەن “بوساعاسى بوساپ كەتكەن جەرگە شەگە بوپ اتتانعان” يمانعالي كارىم ءماسىموۆ كەيپىندەگى مۇحتاردى “اۋىرسىن قازاق ءۇشىن سول باسىڭىز”، “مۇرتىڭىز قالىڭ بولىپ تۇرسا دا، جۇرتتىڭ جۇيكەسى جۇقاردى” دەپ تۇيرەپ ءوتتى. ءماسىموۆتى بەينەلەگەن مۇحتار دا قارسىلاسىنان قالىسپاي، اقوردادا جاقىندا دجون كەرريمەن كەزدەسكەنىن العا تارتتى. بىراق، ايتىسكەر تىعىرىققا تىرەلگەنىن سەزدىرگەندەي، ء“ماسىموۆتى ەزە بەرگەنشە، اياعىڭا ءماسى كيىپ ال” دەپ ساسقالاقتاپ قالدى.

التىنبەك قورازباەۆ، ايتىس تورەشىسى:

 – ايتىس ونەرى دەگەن قازاعىمىزدىڭ ءتول ونەرى. بۇل اتادان مۇرا بولىپ، بابالارىمىزدان كەلە جاتقان، سوناۋ ءبىرجان-سارا، ودان بەرى ۇلبيكە، كەشەگى وتكەن كوكەن اقىن، تاۋشەن اپالارىمىزعا جالعاسقان، ولاردىڭ ءىزىن اسەلحاندار جالعاعان –  ماڭگىلىك ونەر. سول اسەلحانداردان كەيىن مۇحامەتجاندار شىعىپ، ولاردىڭ ءىزىن مىناۋ رۇستەم، ماقسات سەكىلدى وراق ءتىلدى اقىندار جالعاۋدا. ءتىپتى قازىر مەكتەپتەردىڭ وزىندە شاماسىنا قاراي ايتىس وتكىزىلىپ ءجۇر. بۇل قازاقتىڭ قازاقتىعىن ۇمىتتىرمايتىن جاقسىلىق دەپ ويلايمىن. ال ەندى 31-ارنانىڭ «ايتىس الاڭى» جوباسىن ەل ءسۇيىپ تىڭدادى دەپ ويلايمىن. بۇل ارنا بۇرىننان ءوزىنىڭ ادىلدىگىمەن، دەموكراتيالىق پرينتسيپتەرىمەن حالىقتىڭ ىقىلاسىنان شىعىپ ءجۇر عوي. ارنانىڭ ءدال وسى جوبانى قولعا الۋى – ءتول ونەرىمىزگە دەگەن ۇلكەن جاناشىرلىق بولدى. بۇل الدا حالىق ءسۇيىپ كورەتىن، اسىعا كۇتەتىن باعدارلاما بولادى دەپ سەنەمىن.

ابزال مامان، جوبانىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى.

– ءبىز بۇل جوبانى العاش قولعا العاندا، قازاقتىڭ ءتول ايتىسىنا جاڭا سەرپىن بەرۋ، جاڭاشىل باعىتتا جاستاردىڭ قۇلاعىنا ءسىڭىرىپ، ايتىستىڭ ومىرشەڭدىگىن كورسەتۋ سەكىلدى ماقساتتاردى العا قويدىق. مىسالى، ايتىستىڭ تۇراقتى كورەرمەندەرى، تىڭدارماندارى ورتا جانە ورتا جاستان اسقان بۋىنداعى اعا-اپالارىمىز ەكەنى راس. ولار ايتىستى اسىعا كۇتەدى، ءسۇيىپ تىڭدايدى، جىبەرمەي كورەدى. ال ەندى ايتىسقا جاستاردى كوبىرەك تارتۋ ءۇشىن ءبىز تەلەۆيزيالىق ايتىستىڭ نەگىزىن ساقتاي وتىرىپ، فورماسىن اۋىستىردىق. بىراق، نەگىزى سول ايتىس، الەۋمەتتىك، قوعامدىق، ساياسي ماسەلەلەر ايتىلادى. اقىندارعا ەشقانداي شەكتەۋ قويمادىق. بۇل تۇرعىدان ءبىز ءوز ۇددەمىزدەن شىقتىق دەپ ويلايمىن.مىسالى، وسى ايتىستىڭ اياسىندا حالىققا كەڭىنەن تانىلعان رينات، بالعىنبەك، اينۇر، سارالاردان باسقا ەرشات قويبولدين سەكىلدى جاڭا تالانتتاردى جۇرتشىلىقپەن تانىستىردىق. بۇل دا مەنىڭشە جوبانىڭ جەتىستىگى. ال ايتىستىڭ جالعاسىن تابۋىنا كەلەر بولساق، بۇل ەندى ارنا باسشىلارىمەن اقىلداساتىن شارۋا.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz