جاركەنت جەرىندە (ول كەزدە جاركەنت ۋەزى بولاتىن) ۇيىمداستىرىلعان ءسۇيدىن وپەراتسياسى تۋرالى، ياعني اتامان دۋتوۆتىڭ كوزىن جويۋ جونىندە از جازىلعان جوق. الايدا، سول ءسۇيدىن وپەراتسياسىنا قاتىسقان كىمدەر ەكەنىن تام-تۇمداپ ءباسپاسوز بەتتەرىنە شىققان ماقالالاردان، ادەبي شىعارمالاردان عانا بىلەمىز.

وقيعا ءار جەردە ءار ءتۇرلى جازىلعاندىقتان، قاتىسقان ادامداردىڭ اتى-جوندەرى دە ءارتۇرلى. 1919 جىلى اتامان دۋتوۆ پەن اتامان اننەنكوۆتىڭ پولكوۆنيگى سيدوروۆتىڭ وتريادى قالجاتتى باسىپ الىپ، قورعاس پەن باسقۇنشىعا شابۋىل جاسايدى. ونىڭ ىشىندە بۇرحان اۋىلىندا (لەسنوۆكا اۋىلىنىڭ جوعارعى جاعىندا) تۇگەلدەي بالا-شاعا مەن ايەلدەردى ورتەپ جىبەرەدى. باندىلار سانيندەر، بوگدانوۆتار، ارحيپوۆتار، ۋستيناۆكوۆالار وتباسىلارىن قوسا ەسەپتەگەندە 86 ادامدى ايۋاندىقپەن ولتىرگەن. بۇل كەزدە قازاق وتباسىلارى قىستاقتاردا قاشىپ تۇرىپ جاتقان بولاتىن. جاركەنت پەن پەنجىم اراسىندا سيدوروۆتىڭ اق باندىلارى مەن ماعازى ماسانشى باسقارعان قىزىل اسكەرلەر پولكىنىڭ قيان-كەسكى ۇرىسى بولدى. بۇعان جاركەنت گارنيزونىنىڭ اسكەرلەرى دە قاتىسادى. ءسويتىپ، اقگۆاردياشىلاردى قىزىل اسكەرلەر قورعاسقا دەيىن قۋىپ تاستايدى. اتامان اننەنكوۆتىڭ قاتىگەز پولكوۆنيگى سيدوروۆتى جاركەنت گارنيزونىنىڭ قىزىل اسكەرى – وسى ولكەنىڭ تۋماسى قاسىمحان مىرزامۇحامەتوۆ اتىپ ولتىرەدى. مىنە، وسى قاسىمحان باتىر (باتىر دەمەسكە بولماس) جايلى نە بىلەمىز؟ ەشتەڭە دە! قاسىمحان مىرزامۇحامەتوۆ اتىندا كوشە بولسا، وندا مۇمكىن بىلەر مە ەدىك؟

ال دۇنگەن اتتى اسكەر پولكىنىڭ كومانديرى ماعازى ماسانشى جايلى تەرەڭ بىلمەسەك تە، ايتەۋىر، رەۆوليۋتسيونەر ەكەنىن جاقسى بىلەمىز. الماتىدا ماسانشى اتىندا ۇلكەن كوشە بار، جاركەنتتە دە ورتالىقتاعى كوشەلەردىڭ ءبىرى سول كىسىنىڭ ەسىمىمەن اتالادى. م.ماسانشى ماسكەۋ قالاسىندا وتكەن كومينتەرننىڭ ءىىى كونگرەسىنە قاتىسىپ، م.فرۋنزەنىڭ تانىستىرۋىمەن ۆ.لەنيننىڭ قابىلداۋىندا بولادى. لەنين وعان 1000-نان استام اسكەرگە جەتەتىن اسكەري كيىم بەرگىزگەن. ءسويتىپ، ول دۇنگەن اتتى اسكەرىن باسقارىپ، تالاي جاۋدىڭ كوزىن جويۋعا اتسالىسقان رەۆوليۋتسيونەر.

اتامان دۋتوۆتىڭ كوزىن جويۋ تۋرالى وپەراتسيانى تۇركىستان ۆگپ-نىڭ وكىلى پ.پەتەرس پەن تۇركفرونتىنىڭ قىزمەتكەرى 23 جاستاعى ۆ.داۆىدوۆ باسقارىپ وتىردى. جاركەنت چك-سىنىڭ توراعاسى سۋۆوروۆ پەن ونىڭ ورىنباسارى كرەيۆيس بۇل ماسەلەدە ەڭ نەگىزگى ءرول اتقاردى. وسى وپەراتسياعا التىنمەن ەسەپتەگەندە 20000 رۋبل بولىنگەن. ءسۇيدىن وپەراتسياسىنا جاركەنت قالاسىنىڭ ميليتسيا باستىعى، 1898 جىلى تۋىلعان قاسىمحان عانيۇلى چانىشەۆ باسشىلىق ەتۋگە تاڭداپ الىندى. قاسىمحان چانىشەۆ باي كوپەستىڭ وتباسىنان شىققان. بۇل وپەراتسياعا دايىندىق ءبىر جىل بۇرىن (ياعني، وقيعا 1921 جىلى 8 اقپاندا بولسا), 1920 جىلى باستالىپ كەتكەن. دەرەك كوزدەرىنە سۇيەنسەك، ق.چانىشەۆ سۇيدىنگە بىرنەشە رەت بارىپ، بارلاۋ جاساعان. ول يون اكەيدىڭ كومەگىمەن اتامان دۋتوۆپەن تانىسادى. سونداي-اق، ءبىر بارعاندا دۋتوۆتىڭ ءتىلماشى ابلايحانوۆ دۋتوۆپەن كەزدەسۋگە مۇمكىندىك جاساپ بەرەدى. ابلايحانوۆ پەن ق.چانىشەۆ بالا كەزىنەن تانىس بولاتىن. دۋتوۆ ق.چانىشەۆپەن كوزبە-كوز اڭگىمەلەسەدى. ق.چانىشەۆ جەتىسۋ جەرىندە بولىپ جاتقان جاعدايلار تۋرالى حابار جەتكىزىپ وتىرۋعا ۋادە ەتەدى. دۋتوۆ ق.چانىشەۆقا جەتىسۋ ولكەسىنە تاراتۋ ءۇشىن ۇنپاراق­شالارىن بەرەدى. الايدا، قۇلجا قالاسىنداعى رەسەي كونسۋلىنىڭ حاتشىسى ا.زاگورسكي (ۆوروبچۋك) 1920 جىلدىڭ قازان ايىندا دۋتوۆپەن كەزدەسىپ، چانىشەۆقا سەنۋگە بولمايتىنىن ايتادى. بىراق، اتامان دۋتوۆ زاگورسكيدىڭ (ۆوروبچۋك) سوزىنە قۇلاق اسپايدى. بىردە اتامان دۋتوۆ: «مەن رەسەي جاققا وتريادىممەن وتەمىن» دەگەن كەزدە زاگورسكي: «الەكساندر يليچ، وتريادىڭىزدا بىردە-ءبىر قارۋ جوق، اتتارىڭىزدىڭ جارتىسى ساتىلىپ كەتتى، قاراماعىڭىزدا بار-جوعى 15-20 وفيتسەر» دەيدى. دۋتوۆ وزىنە قىزىل اسكەرلەر كومەك بەرىپ، قوسىلاتىنىن، جاركەنت قالاسىنىڭ ميليتسيا باستىعى ق.چانىشەۆ قارۋ-جاراقپەن قامتاماسىز ەتەتىنىن ايتادى. «چانىشەۆ سەنىمدى ادام، قازىردىڭ وزىندە 32 ۆينتوۆكا پاترونىمەن اكەلدى، جاقىن كۇندەرى پۋلەمەتتەن بىرنەشەۋ اكەلمەك. ول جانە ونىڭ توبى جاركەنتتى ەشقانداي سوعىسسىز الىپ بەرمەكشى»، – دەيدى ول. اتامان دۋتوۆ سويتە تۇرا ق.چانىشەۆتى تەكسەرىپ وتىردى. ارحيۆتەن الىنعان مىنا حاتىندا چانىشەۆقا بىلاي دەپ جازادى:

«پيسمو ۆاشە پولۋچيل. تەپەر سووبششايۋ نوۆوستي. اننەنكوۆ ۋەحال ۆ حامي. ۆسە ناحودياششيەسيا تەپەر ۆ كيتاە منويۋ وبەدينەنى. يمەيۋ سۆياز س ۆرانگەلوم. (دەلا كوميسساروۆ كۋلدجي ۆسە حۋجە ي حۋجە، ناۆەرنوە، سكورو ۋەدۋت. ناچالوس ۆوسستانيە ۆ زايسانە). ناشي دەلا يدۋت وتليچنو. وجيدايۋ نا دنياح پولۋچەنيا دەنەگ، وني ۋجە ۆىسلانى. سۆياز دەرجيتە س چيمپاندزە، تام ەست پولكوۆنيك يانچيس، ون پرەدۋپرەجدەن، چتو ك نەمۋ بۋدۋت پريەزجات ليۋدي، وت كوگو-ون نە دولجەن سپراشيۆات، دا ەمۋ ي نە سووبششاەتسيا و ۆاس. پرو ۆاس زنايۋ تولكو يا ودين. پرودوۆولستۆيە نۋجنو: نا پەرۆوە ۆرەميا حلەب پو راسچەتۋ نا 1000 چەلوۆەك، نا تري دنيا دولجەن بىت زاگوتوۆلەن ۆ بورگۋزاح يلي دجاركەنتە، ي نۋجەن كلەۆەر ي وۆەس، مياسو توجە…».

اتامان دۋتوۆتىڭ بۇل حاتىنان ءۇزىندى كەلتىرىپ وتىرعان سەبەبىمىز، ءسۇيدىن وپەراتسياسىنا 90 جىلدان ارتىق ۋاقىت وتسە دە، ورىس حالقى اتامانىنىڭ بۇكىل ىستەگەن ىسىنە بەي-جاي قارامايتىنى كورىنىپ تۇر. بەي-جاي قاراۋىڭىز نە، ءتىپتى، جىل سايىن ارنايى تاپسىرىسپەن زەرتتەۋ كىتاپتار شىعارۋدا. سونىڭ ايعاعى، بيىلعى جىلى اقپان ايىندا رەسەي باسپاسىنان الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنى گولتسەۆ ۆلاديمير الەكسەەۆيچتىڭ اتامان دۋتوۆ تۋرالى رەسەيدىڭ ارنايى تاپسىرماسىمەن «تەرنيستىي پۋت اتامانا دۋتوۆا» اتتى كىتابى شىقتى. اۆتور 2014 جىلعى اقپان ايىندا كىتاپ شىققاننان كەيىن 1 اپتادان سوڭ 85 جاسىندا دۇنيەدەن وتكەن. بۇل كىتاپقا دەيىن گوليكوۆ داۆيد ءلۆوۆيچتىڭ «پراۆدا و ۆراگاح نارودا»، اندرەي ۆلاديسلاۆوۆيچ گانيننىڭ «اتامان ا.ي.دۋتوۆ. ليكۆيداتسيا»، نيكولاي ميلوۆانوۆتىڭ «نەزريمىي فرونت» اتتى كوركەم شىعارما، زەرتتەۋ كىتاپتارى شىققان. ال رەسەيدەن اتامان دۋتوۆ تۋرالى قانشا كىتاپتار شىعىپ جاتىر دەسەڭىزشى؟!

ال بىزدەر كىتاپ جازۋ تۇگىلى تاريحتا تاڭبا باسقانداي اتتارى قالعان چەكيستەرىمىزگە كوشە اتتارىن (اۋىلداردى ايتپاي-اق قويايىق) بەرۋدى ءالى كۇنگە دەيىن قور ساناپ ءجۇرمىز. جەرلەس جازۋشىمىز ب.نۇرجەكەۇلىنىڭ تاريحي مالىمەتتەرگە تولى «جاۋ جاعادان العاندا» اتتى كىتابىندا اتامان دۋتوۆتىڭ كوزىن جويۋعا قاتىسقان چەكيستەرىمىز تۋرالى مۇراعاتتان الىنعان ناقتى دەرەك كوزدەرىن پايدالانعانىن كورەمىز. جازۋشى اعامىز وسى كىتاپتى جازۋ ءۇشىن 2 اي جاركەنت مۇراعاتىندا وتىرعانىن ءوز اۋزىنان ەستىگەن ەدىك. ايتا كەتەتىن ءبىر جاي، وسى كىتاپتا ءسۇيدىن وپەراتسياسىنا قاتىسقان قاسىمحان چانىشەۆ، ماحمۇت قوجامياروۆ، يۋسۋپ قادىروۆ، اعايىندى مۇقاي، كودەك بايسىماقوۆتار، ءا.ۋشۋرباكيەۆ – بارلىعى التى ادامنىڭ اتى اتالادى. ال ن.ميلوۆانوۆتىڭ «نەزريمىي فرونت» اتتى كىتابىندا سۋۆوروۆ ق.چانىشەۆقا اتامان دۋتوۆتى تىرىدەي اكەلۋگە تاپسىرما بەرەدى. الايدا، حاتتى كىم دۋتوۆقا بەرۋ كەرەكتىگى تالقىلانعان كەزدە ق.چانىشەۆ م.قوجامياروۆتى اتايدى، «بىرىنشىدەن، – دەيدى ول، – ونى كۇزەتشىلەر جاقسى تانيدى، ەكىنشىدەن، اتامان دۋتوۆ ءبىزدىڭ باسقا قىزمەتشىلەرىمىزدى بۇرىننان بىلەدى، سوندىقتان سەزىكتەنىپ قالۋى مۇمكىن»، – دەيدى. ءسويتىپ سۋۆوروۆ م.قوجامياروۆ، ءا.ۋشۋرباكيەۆ، مۇقاي، كودەك (كىتاپتا كۋدۋك دەپ جازىلعان) بايسىماقوۆتاردى، يۋسۋپ قادىروۆتى، سولتاناي مارالباەۆتى (سۋلتان مورولباەۆ دەپ جازىلعان كىتاپتا) تاۋىپ، شۇعىل جولعا جينالۋعا تاپسىرما بەرەدى.

اتامان دۋتوۆتىڭ كوزىن جويۋعا ارنالعان وپەراتسيا ءساتتى اياقتالىپ، شەكارادان ۇشەۋى امان-ەسەن وتەدى. ۇشەۋى ء(ا.ۋشۋرباكيەۆ، ك.چانىشەۆ، يۋ.قادىروۆ ) ءبىر شوپاننىڭ ۇيىندە 3 كۇن تىعىلىپ جاتادى. ەل ىشىندە اتامان دۋتوۆتىڭ قايتىس بولعانى، ياعني اتىپ ولتىرىلگەنى تۋرالى حابار تارايدى. ول 1921 جىلى 7 اقپان تاڭعا جۋىق قايتىس بولادى. ءمايىتى كازارما ىشىندەگى اۋلاعا جەرلەنەدى. قۇلجاداعىلار دۋتوۆتىڭ ولگەنىنە كوزى جەتىپ، ءۇش كۇننەن سوڭ بارىپ شەكارادان ءوتىپ، ەلگە ورالادى.

كەيبىر دەرەكتەر بويىنشا دۋتوۆتىڭ مۇردەسىن تۇندە اشىپ، باسىن كەسىپ، بۇيرىقتى ورىنداعاندارىن دالەلدەۋ ءۇشىن الىپ كەتكەن دەگەن ءسوز دە بار. الايدا، بۇكىل اسكەر تۇرعان كازارمادان ءمايىتتىڭ باسىن كەسىپ اكەتۋ، بىزدىڭشە، اڭىز اڭگىمە.

ال قاسىمحان چانىشەۆ تەك 1924 جىلى قىزىل تۋ وردەنىمەن، شىنجىرلى التىن ساعاتپەن، (№214365) ناگانمەن ماراپاتتالادى. ا.گانيننىڭ كىتابىندا جاركەنت قالاسىندا ق.چانىشەۆتىڭ اتىندا كوشە بار دەپ جازىلادى. اۆتور م.قوجامياروۆقا بەرىلگەن كوشەمەن شاتاستىرعان بولۋى كەرەك.

م.قوجامياروۆتى التىن ساعات، جازۋلى ماۋزەرمەن ماراپاتتايدى. بۇل وپەراتسيانى ۇيىمداستىرعان ۆ.داۆىدوۆقا قىزىل تۋ وردەنى جانە التىن ساعات بەرىلەدى.

الايدا، ءسۇيدىن وپەراتسياسىنا قاتىسقانداردىڭ ىشىندە ق.چانىشەۆ 1932 جىلى وش قالاسىندا قاماۋعا الىنىپ، سوڭىنان قاشۋعا ارەكەت ەتكەن كەزدە قايتىس بولدى دەلىنەدى. ال 1921 جىلى، 1925 جىلى، 1928 جىلى م.قوجامياروۆتىڭ ومىرىنە قاۋىپ توندىرەدى، بىراق، بۇل ارەكەتتەرى جۇزەگە اسپايدى. م.قوجامياروۆ 1937 جىلى ۇلكەن اقسۋ اۋىلىندا متس-تى باسقاراتىن. ونىڭ ايەلى مەن توعىز جاسار قىزىن ايۋاندىقپەن بالتالاپ ولتىرەدى. ال ءوزى 9 قاراشا 1937 جىلى قاماۋعا الىنىپ، 1938 جىلى 20 قازاندا انگليا تىڭشىسى دەگەن جالامەن اتىلادى. 1924 جىلى تۋىلعان ۇلى تۋگۋلۋك ۇلى وتان سوعىسىندا قايتىس بولادى. ال ءا.ۋشۋرباكيەۆ الماتى قالاسىندا جوعارعى اۋىلشارۋاشىلىق كوممۋنيستىك مەكتەبىندە وقىپ جۇرگەن جەرىنەن 1938 جىلى 21 قاڭتار قامالعا الىنىپ، وسى جىلى 19 قىركۇيەكتە جاپون تىڭشىسى دەگەن جالامەن اتىلادى. ال مۇقاي بايسىماقوۆ قىتاي جەرىندە كەڭەس تىڭشىسى دەگەن جەلەۋمەن 1945 جىلى اتىلادى. ونىڭ قاشقىنبەك بايسىماقوۆ دەگەن ۇلى دا قايتىس بولعان. ودان مۇقاەۆ ءنۇرالى، مۇقاەۆ تۇرعانبەك اتتى ۇرپاقتارى المالى اۋىلىندا تۇرىپ جاتىر. سولتاناي مارالباەۆ 1936 جىلى 84 جاسىندا (1852 جىلى تۋعان، سوندا 1921 جىلى 69 جاستا بولادى) اۋىرىپ قايتىس بولعان. وسى ءسۇيدىن وپەراتسياسىنىڭ بەل ورتاسىندا بولعان جاركەنت قالالىق ميليتسياسىندا كىشى ميليتسيونەر بولىپ قىزمەت اتقارعان يۋسۋپ قادىروۆ 1974 جىلى 84 جاسىندا قايتىس بولدى. ول 1890 جىلى پانفيلوۆ اۋدانى، قوناقاي اۋىلىندا كەدەي شارۋانىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. حات تانىمايدى، الايدا، اتتىڭ قۇلاعىندا ويناعان، قۇرالايدى كوزگە اتقان مەرگەن بولسا كەرەك.

«مەنى 1966 جىلى اياق استىنان اۋداندىق پارتيا كوميتەتىنە شاقىردى. نەگىزى، اكەمدى شاقىرعان بولۋ كەرەك، اكەم ينسۋلت بولىپ (پاراليچ) توسەك تارتىپ جاتىر ەدى. مەن اۋداندىق پارتيا كوميتەتىنە بارسام، ءبىر ورىس كىسى وتىر ەكەن، ماعان بىرنەشە سۇراق قويدى، مەن بىلگەنىمشە جاۋاپ بەردىم. سول جىلى «كازاحستانسكايا پراۆدا» گازەتىنە اتامان دۋتوۆتى ولتىرگەندەر تۋرالى ماقالا شىقتى. ىشىندە مەنىڭ اكەم دە بار. مەن وسى ماقالادان كەيىن اكەمە: «بۇل وقيعا جايلى نەگە بىزگە ايتپادىڭىز؟» دەپ ەدىم، وعان اكەم بالەندەي جاۋاپ بەرە قويمادى، مەن دە ونشا ءمان بەرمەگەن بولۋىم كەرەك، قازبالاپ قايتا سۇرامادىم. كەيىن بىردە وسى وقيعا جايلى بىلاي دەگەن ەدى:

ء«يا، وقيعا ماقالادا ايتىلعانداي بولدى. مەن سىرتتا ءبىر جىگىتپەن ات ۇستاپ تۇردىم، قاسىمحان دۋتوۆتى اتىپ شىققاننان كەيىن، ول ساسقالاقتاپ اتقا مىنە المادى. ءبىز ونى اتقا وڭگەرىپ الىپ كەتتىك» دەگەن ەدى. اكەم قوڭىرولەڭ كەڭشارىندا قوي فەرماسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ جۇمىس ىستەدى. 1944 جىلى ايدارلى اۋىلى «گۆارديا» كەڭشارى بولىپ بولىنگەن بولاتىن، اكەم وسى كەڭشارعا فەرما مەڭگەرۋشىسى بولىپ كەلدى. ودان كەيىن كەڭشاردىڭ جىلقىسىن، سيىرىن باقتى. اكەمنەن ءۇش ۇل قالعانبىز. قادىروۆ راحمەتولدا 1933 جىلى تۋعان، 1989 جىلى قايتىس بولدى. قادىروۆ قاسىمجان 1942 جىلى تۋىلىپ، 1986 جىلى دۇنيەدەن ءوتتى. وسى تاقىرىپتى زەرتتەپ جۇرگەن ۆ.گولتسەۆتەن ەستۋىمشە، ق.چانىشەۆقا التىن ساعات، قالعان وپەراتسياعا قاتىسقاندارعا كۇمىس ساعات بەرىلىپتى»، – دەيدى يۋسۋپ قادىروۆتىڭ بالاسى – زەينەتكەر، اۋداننىڭ قۇرمەتتى ازاماتى اقجول يۋسۋپوۆ. ال ءبىز جوعارىدا كەلتىرگەن دەرەكتەردە ق.چانىشەۆ پەن م.قوجامياروۆقا التىن ساعات سىيعا بەرىلەدى. قالاي دەسەك تە ءسۇيدىن وپەراتسياسىنا قاتىسقانداردىڭ ەشقايسىسى ماراپاتسىز قالمادى. بىراق، ولارعا قاستاندىق جاسالىپ، اقىرى كوزدەرىن جويىپ وتىرعان. تەك يۋسۋپ قادىروۆ قانا 84 جاسقا كەلىپ، اۋىرىپ قايتىس بولادى. سوندا وعان كەڭەس ۇكىمەتى «ۇندەمەي» كەلدى مە؟ جوق، ول كىسى دە نكۆد باقىلاۋىندا بولدى ما؟ بولسا باسقالار سياقتى ونىڭ كوزىن نەگە جويمادى؟ قالاي بولعاندا دا، يۋسۋپ قادىروۆ بارلىعىن قۇپيا ۇستاعانى بەلگىلى، ويتكەنى «ۇرپاعىما كەسىرى تيمەسىن» دەگەن شىعار. رەسەي باسپالارىندا اعايىندى بايسىماقوۆتاردىڭ (كودەك جانە مۇقاي), يۋسۋپ قادىروۆتىڭ اتامان دۋتوۆقا جاسالعان قاستاندىقتان كەيىن تاعدىرلارى بەيمالىم دەپ جازىلادى. الايدا، بۇل زەرتتەۋلەر دۇرىس ەمەستىگىن جوعارىداعى فاكتىلەر انىقتاي تۇسپەك.

ءيا، ەلىمىز ەگەمەندىك الىپ، ەتەك-جەڭىمىزدى جيعالى دا جيىرما جىلدان اسىپتى. الايدا، جوعىمىزدى تۇگەندەپ، بارىمىزدى باعالاي الدىق پا؟ ايتپەسە، نەگە وسىنداي باتىرلارىمىزدىڭ اتى اتالماي كەلەدى؟ جاركەنت قالاسىندا نەمەسە تۋعان اۋىلىنا اتى، ءومىرى بەيمالىم، ەڭبەگى ەلەۋسىز ادامدارعا كوشە اتتارىن بەرگەنشە، وسىنداي باتىرلا­رىمىزدىڭ ەسىمىن بەرسەك قانداي جاراسار ەدى؟! ويتكەنى، ولار تۋعان جەرى ءۇشىن، ەلى ءۇشىن ۇلتىنا، جاسىنا قاراماستان باستارىن بايگەگە تىكتى ەمەس پە؟! ءبىز ولاردى ۇمىتۋعا ءتيىس ەمەسپىز.

روزا ىستاي، جاركەنت قالاسى.

ب.نۇرجەكەۇلىنىڭ تاريحي مالىمەتتەرگە تولى «جاۋ جاعادان العاندا» اتتى كىتابىندا اتامان دۋتوۆتىڭ كوزىن جويۋعا قاتىسقان چەكيستەرىمىز تۋرالى مۇراعاتتان الىنعان ناقتى دەرەك كوزدەرىن پايدالانعانىن كورەمىز. جازۋشى اعامىز وسى كىتاپتى جازۋ ءۇشىن 2 اي جاركەنت مۇراعاتىندا وتىرعانىن ءوز اۋزىنان ەستىگەن ەدىك. 

ءتۇپ-نۇسقاداعى تاقىرىپ: اتامان دۋتوۆتىڭ كوزىن جويعان ءسۇيدىن وپەراتسياسىنا قاتىسقان كىمدەر؟

almaty-akshamy.kz