الماتىدا قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن قازاق مەملەكەتتىك قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە «ۇلتىڭدى ساقتايمىن دەسەڭ، قىزىڭدى تاربيەلە» تاقىرىبىندا دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتى. باستى پىكىر الماسۋلار جاستارعا يسلامي، يماني تاربيە بەرۋ، ۇلتتىق مىنەز، ۇلتتىق سانا سەزىم قالىپتاستىرۋ توڭىرەگىندە ءوربىدى.

دوڭگەلەك ۇستەل جۇمىسىنا بەكجان تۇرىس جەتەكشىلىك ەتىپ، سپيكەر رەتىندە قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ توراعاسى، باس ءمۇفتي، ەرجان قاجى مالعاجىۇلى، قازاق مەملەكەتتىك قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءبىرىنشى پرورەكتورى باحودير اليەۆ، الماتى قالاسى بويىنشا وكىل يمام نۇربەك قاجى ەسماعانبەت، المالى اۋدانى جانە «تولە بي» مەشىتىنىڭ باس يمامى ك. مىرزاباي، باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ كەلىنى زەينەپ احمەتوۆا، ءتىل جاناشىرى اسىلى وسمانوۆا ت.ب. قاتىستى.

كەزدەسۋدە ءدىني باسقارمانىڭ وسى ۋاقىتقا دەيىن اتقارعان جۇمىسى جانە جاستار ماسەلەسىنە بايلانىستى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان جۇمىستار جونىندە ۆيدەوروليك كورسەتىلىپ، باس ءمۇفتي جاستارمەن پىكىر الماستى. پىكىر الماسۋ بارىسىندا جاستار ەركىن وي ءبىلدىرىپ، تولعاندىرىپ جۇرگەن ءدىني ماسەلەلەرگە جاۋاپ الدى.  

سونىمەن قاتار، شارا بارىسىندا XIV-XIX عاسىرلاردىڭ كونە ءدىني قولجازبالارى مەن قازاق ءومىرىن بەينەلەيتىن سۋرەتتەر كورمەگە قويىلدى. 

ەرجان قاجى مالعاجىۇلى،
قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ توراعاسى، باس ءمۇفتي: 

ماقساتىمىز – تاريحىمىزداعى باتىر، يبالى قىزدارىمىزدى جاستار اراسىندا ناسيحاتتاۋ.

ءدىني باسقارما 2016 جىلدى ء«دىن جانە تاريح تاعىلىمى» دەپ جاريالادى. ماقساتىمىز – تاريحىمىزداعى تالاي باتىر قىزدارىمىزدى، يبالى قىزدارىمىزدى، ۇلتىمىزدىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقان انالارىمىزدى جاستار اراسىندا ناسيحاتتاۋ. كۇردەلى اقپاراتتىق ۋاقىتتا تاربيە بەرۋ، يماندىلىق پەن ۇلتتىق نەگىزدە جۇيەلەۋدى قاجەت ەتەدى. ساندىقتان، ءداستۇرلى يسلامي ءىلىم مەن ۇلتتىق سيپاتىمىزدى جاستار بويىنا سىڭىرە الساق، ونىڭ قوعامعا اكەلەر پايداسى ۇشان تەڭىز. جاستار ماسەلەسىن قوزعاعاندا قايتادان سول تاربيەنى، يماندىلىقتى، ىزگىلىك پەن سەنىمدى تاعى ءسوز ەتەمىز. اسىل قاسيەتتەردى ەرتەڭگى ەل يەلەرىنىڭ بويىنا قالىپتاستىرۋ، قىز تاربيەسىن يماندىلىقپەن بايلانىستىرۋ ارقىلى عانا شەشىلەدى.

زەينەپ احمەتوۆا،
باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ كەلىنى: 

قىز تاربيەلى بولماي – ۇلت تاربيەلى بولمايدى 

تاربيەنىڭ ءوزى يماندىلىق. قىز تاربيەلى بولماي – ۇلت تاربيەلى بولمايدى. بالا كەزىندە ۇلتتىق تاربيەمەن سۋسىنداعان قىز بالا بويجەتكەندە دە سول ادەبىن ساقتايدى. سالت-ءداستۇردى ۇيرەتۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى - قىزعا انا بولۋدى، شاڭىراقتىڭ قۇت-بەرەكەسى ەكەنىن ۇعىندىرۋ. قىز بالانىڭ مىنا ومىردەگى مىندەت-پارىزىنىڭ جۇگى اۋىر، ءارى ارداقتى. ول - ادامزات ۇرپاعىن ومىرگە اكەلەتىن بولاشاق انا، ءۇي ۇستاپ، جار كۇتەتىن ادال جار، اتا-ەنە سىيلايتىن قامقور كەلىن. بۇل  - ءومىر زاڭى. 

ايگۇل ىسماقوۆا،
فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور: 

قازاق قىزى ۇرپاق تاربيەشىسى رەتىندە ءدىننىڭ رۋحاني نەگىزدەرىن تەرەڭىرەك زەرتتەپ ءبىلۋى قاجەت. 

ويشىل اباي: «اللانىڭ ءوزى دە راس، ءسوزى دە راس» دەگەن. ال، ابايدى الەمگە تانىتقان الاش ازاماتتارىنىڭ ءبارى ساۋاتىن مەدىرەسەدەن اشقان. سول ارىستارىمىز بەس ۋاقىت نامازىن جاسىرىنىپ ءجۇرىپ وقىپ، ەلگە قىزمەت ەتكەن ەدى. «حالىققا قىزمەت ەتۋ يماننان» دەگەن ۇستانىمدى ءىس جۇزىنە اسىرعان سولار بولاتىن. قازىرگى ۋاقىتتا ءجاي عانا مۇسىلمان بولۋ جەتكىلىكسىز. سوندىقتان، قازاق قىزدارى ءبىر وتباسىنىڭ اناسى، ۇرپاقتىڭ تاربيەشىسى رەتىندە ءدىننىڭ رۋحاني نەگىزدەرىن تەرەڭىرەك زەرتتەپ ءبىلۋى قاجەت. 

قمدب ءباسپاسوز قىزمەتى

Abai.kz