دايش (يگيل) «جالعىز ءبورى» رەتىندە باتىستا ارەكەت ەتكىسى كەلەتىن ساربازدارىنا بارلاۋ قىزمەتتەرىنىڭ نازارىنا تۇسپەۋى ءۇشىن جەرگىلىكتى حريستياندارعا ۇقساپ جۇرۋگە كەڭەس بەرگەن.

بۇدان بۇرىن ءال-كايدا تاراپىنان ازىرلەنگەن شاعىن كىتاپشانى، دايش ۇيىمى عالامتوردا جاريالاعان بولاتىن.

58 بەتتىك ەرەجەلەر كىتابىندا ۇيىم ءوز ساربازدارىنا ەلەكتروندى پوچتالارىن بەلگىلى ەتپەۋگە، سمارتفونداردى پايدالانباۋعا، ساقال-مۇرتتى قىرىپ تاستاۋعا، بەتكە لاسيون جاعىپ جۇرۋگە ۇگىتتەيدى. بۇل جاعدايلار باتىس قوعامىندا ولاردىڭ بايقالماۋىنا سەپتەسەدى دەپ جازىلعان.

ەڭ قىزىعى، ەۋروپاداعى جانكەشتىلەرىنە كرەست القا تاعىپ جۇرۋگە دە رۇقسات ەتىلگەن. تەك بۇل كرەست القانى تولقۇجاتتارىندا مۇسىلمان ەكەندىگى ايقىندالعاندار تاقپاۋى كەرەك ەكەن.  

«جالعىز بورىلەر» مەن تەررور ارەكەتىندەگى باۋىرلار ءۇشىن قاۋىپسىزدىك جانە ساقتانۋ ەرەجەلەرى» اتتى 12 بولىمنەن تۇراتىن كەڭەستەر كوپتەگەن ماماندار ءۇشىن كۇلكىلى بولۋى مۇمكىن. الايدا، پاريجدەگى 130 ادامنىڭ ولىمىنە اكەپ سوققان تەررورلىق شابۋىلداردى جاساۋدا بۇل ەرەجەلەردىڭ سەپتىگى بولعانىن ەشكىم جوققا شىعارا  المايدى.

كىتاپشانىڭ كىرىسپەسىندە «جەڭىسكە جەتكىسى كەلەتىن «جالعىز بورىلەر» مەن تەررور ارەكەتىندەگى باۋىرلارىمىزعا قاراپايىم ەڭبەگىمىزدى ۇسىنامىز» دەلىنگەن. 30 دارىستەن تۇراتىن ەڭبەكتىڭ اۆتورى ءال-كايدانىڭ بۇرىنعى بەلدى تۇلعاسى بولعان ءابۋ ءجابالا ءال ادام. ول 2013 جىلى اقش-تىڭ پيلوتسىز ۇشاعىنان قازا تاپقانعا دەيىن ۇيىمنىڭ جوعارعى بارلاۋ مامانى بولعان.

كىتاپشاداعى ءبىراز كەڭەستەرىنە كوز جۇگىرتىپ كورسەك.  ساقال وسىرمەۋ، ەركەكتەر ءۇشىن ۇزىن ەتەكتى تۋنيكا مەن سۇننەت كيىمدەردى كيمەۋ، ءتىس تازالىعى ءۇشىن ميسۋاك قولدانباۋ، ءدىني كىتاپتاردى وزىڭىزبەن بىرگە الىپ جۇرمەۋ قاجەت. مايلى مۇسىلمان ءاتىرىن قولدانباي، ونىڭ ورنىنا ءسپيرتتى پارفيۋم قولدانۋ ءسىزدى باسقالاردان وزگەشەلەمەيدى. جيحادشىلاردىڭ ءبىر-بىرلەرىمەن كەڭەسىپ وتىرۋى، جوسپارلاناتىن شابۋىلدار تۋرالى ەشكىمگە ايتپاۋ، سىرلاسپاۋ، ءبىراز ۋاقىت مۇسىلماندار جينالاتىن ورىندار مەن مەشىتتەرگە بارماۋدا پايداعا اسادى.

بارلاۋ قىزمەتى مەن پوليتسيانىڭ قىراعىلىعى ارتقان سوڭ، دايش ۇيىمى ەۋروپاداعى سودىرلارىنا اباي بولۋعا شاقىرادى. اسىرەسە، Facebook جانە Twitter الەۋمەتتىك جەلىلەرىندە ۇيىم بەلگىسى بار سۋرەت پەن قانداي دا ءبىر ءدىني سۋرەتتەر قويماۋعا، تەررورلىق جوسپارلار تۋرالى سويلەسپەۋدى قاتاڭ ەسكەرتتى.

مۇستافا ءال يراكي لاقابىنداعى دايش سودىرى ءوزىنىڭ Twitter الەۋمەتتىك جەلىسىندە ۇيىمنىڭ جاڭا مۇشەلەرىنە مىناداي كەڭەستەردى ايتادى;

1. عالامتوردا «بارلىق كاپىرلەردى ولتىرىڭدەر» نەمەسە «كاپىرلەردى ولتىرۋگە رۇقسات بار» دەگەن سۇراۋ جازباڭىز. اسىرەسە ەۋروپادا ءومىر سۇرەتىن بولساڭىز ء«ولتىرۋ» ءسوزىن ىزدەۋ تورىنان سۇراتپاڭىز.
2. بىرەۋمەن قاجىلىق جانە حيجرات تۋراسىندا سويلەسپەڭىز. قاجىلىققا باراتىن بولساڭىز دا جاقىنىڭىزعا ايتپاڭىز.
3. سيريا اۋماعىندا بولساڭىز قاۋىپسىزدىگىزدى ويلاماستان بۇرىن ۇيىم تۋرالى الەۋمەتتىك جەلىدە پىكىر الىسپاڭىز.
4. دايش جوسپارلارى تۋرالى ەشقاشان جاڭالىق جازباڭىز. جوسپار ىسكە اسقاننان كەيىن دە قۋانىشىڭىزدى بولىسپەڭىز.

باتىستىق بارلاۋ قىزمەتتەرى اقش-تا 2001 جىلى 11 قىركۇيەكتە ورىن العان تەررورلىق شابۋىلدان سوڭ، راديكال اسىرە ءدىنشىل ادامدار بارۋى مۇمكىن مەشىتتەردى باقىلاۋعا الا باستاعان. جاز باستالعالى ەۋروپاداعى راديكالدى جيھادشىلاردىڭ تاياۋ شىعىستان كەلگەن بوسقىندار لاگەرى مەن تۇرىپ جاتقان اۋداندارداعى مەشىت رەتىندە جينالاتىن ۇيلەرگە بارا باستاعان. پاريجدەگى تەررورولىق شابۋىلدان سوڭ بەلگيا، يتاليا، گەرمانيانىڭ ارناۋلى قىزمەتتەرىڭ نازارى بۇل مەشىتتەر مەن بوسقىندارعا  اۋدى.

فرانتسيا، يتاليا جانە كەيبىر ەۋروپا ەلدەرى 800 مەشىتتىڭ زاڭدى تۇردە جابۋعا ارەكەتتەنگەنى بايقالىپ وتىر.

نازار تۇرىقبايۇلى

Abai.kz