تاۋەلسىز ەلىمىزدە قول جەتكىزگەن جەتىستىكتەرىمىز قوعام مەن بيلىك اراسىنداعى بەرىك بايلانىس پەن ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتتارىنىڭ ءوزارا ارىپتەستتىك قىزمەتى ارقاسىندا تابىستى ىسكە استى. ەلباسى ارقاشاندا الدىمەن ەكونوميكا كەيىن ساياسات ەكەندىگىن ۇنەمى ايتىپ كەلەدى. بۇل ۇستانىم بۇگىنگى گەوساياسي جانە گەوەكونوميكالىق مۇددەلەر قاقتىعىسى جانە الەمدىك قارجىلىق داعدارىس جايلاعان الماعايىپ زاماندا بىردەن ء–بىر دۇرىس شەشىم ەكەندىگىن ۋاقىت كورسەتىپ وتىر. ەلباسىنىڭ «ۇلت جوسپارى-قازاقستاندىق ارمانعا باستايتىن جول» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسى الەمدىك ەكونوميكالىق، ساياسي احۋالدىڭ كۇردەلى جاعدايىندا ماڭگىلىك ەلدىڭ اسقاق اسىل ارمانى مەن ايقىن مۇراتىن شىنداي ءتۇسىپ دۇنيەجۇزىلىك قوعامداستىقتا ەلىمىزدىڭ مەرەيىن ۇستەم ەتەتىن تۇعىرناما.
ەلباسى «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ توراعاسى ن. XVI سەزىندە سويلەگەن سوزىندە ماڭگىلىك ەل ءۇشىن قاجەتتى بەس رەفورما تۋرالى «بەس ينستيتۋتتىق رەفورمالار – ەل ءدال وسىنداي ىزدىلىكپەن ءوتۋى ءتيىس بەس قادام. تەك وسىنداي جاعدايدا عانا ءبىزدىڭ رەفورمالارىمىز ءتيىمدى بولادى، ال قوعام مەن مەملەكەت ءبىرتۇتاس جانە تۇراقتى بولادى. ناق وسىنداي جولدان بارلىق تابىستى مەملەكەتتەر وتكەن» دەپ اتاپ كورسەتكەن بولاتىن. ماڭگىلىك ەل مۇراتىنا جەتۋگە اپاراتىن بەس قادام ەلدىڭ تۇراقتى دامىپ، سىن-قاتەرلەردى بىرلەسە ەنسەرۋىن ايقىندايدى. بەس ينستيۋتتىق رەفورمانىڭ ماقساتى-ەلىمىزدى الەمنىڭ وركەندەگەن 30 مەملەكەتىنىڭ قاتارىنا ەنگىزۋ. 2016 جىلدىڭ 1 قانتارىنان باستاپ بەس ينستيۋتتىق رەفورمانى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا 100 - ناقتى قادام ۇلت جوسپارىن ورىنداۋدىڭ پراكتيكالىق كەزەڭى باستالدى. ۇلت جوسپارى -ەلىمىزدىڭ ساياسي، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك،رۋحاني كەمەلدەنۋىنىڭ ىرگەتاسى. بۇل ەلىمىزدىڭ وركەنيەتتىك جانە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتارعا قۇرمەتپەن قارايتىندىعىن دالەلدەيدى. ساياسي مادەنيەت بۇل قوعامداعى ءتۇرلى الەۋمەتتىك،ساياسي،ءدىني توپتاردىڭ ءوزارا كەلىسىمدە جانە ءوزارا تۇسىنىستىكتە ءومىر ءسۇرىپ بىرلەسە ارەكەت ەتۋىن بىلدىرەدى. الەمنىڭ كەيبىر ەلدەرىندە ورىن العان ساياسي تەكەتىرەستەر مەن دىنارالىقجانە ۇلتارالىق كيكىلجىڭدەر بۇل قوعامداعى ازاماتتىق ينستيتۋتتاردىڭ جەتىمسىزدىگىنەن تۋىنداپ وتىرعانى جاسىرىن ەمەس. ساياسي شەشىمدەر الاۋىزدىقتىڭ ەمەس قوعامدىق كەلىسىم مۇراتىنا قىزمەت ەتۋى ءتيىس. الەمنىڭ كەيبىر ەلدەرىندە ورىن العان ساياسي تەكەتىرەستەر مەن دىنارالىق جانە ۇلتارالىق كيكىلجىڭدەر بۇل قوعامداعى ازاماتتىق ينستيتۋتتاردىڭ جەتىمسىزدىگىنەن تۋىنداپ وتىرعانى جاسىرىن ەمەس. ەلباسىنىڭ جارلىعىمەن قۇرىلعان قوعامدىق كەڭەستەر قوعامنىڭ ءوزىن-ءوزى رەتتەۋى مەن جەرگىلىكتى ءوزىن باسقارۋ مەحانيزمىن دامىتۋ ارقىلى ادام الەۋەتىن ارتىرىپ، ازاماتتاردىڭ ساياسي مادەنيەتى مەن شەشىم قابىلداۋ ۇدەرىسىنە قاتىسۋ مۇمكىندىگىن كەڭەيتۋگە جول اشادى.جاڭعىرتۋلار جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا رەفورمالاردىڭ شىنايى ىسكە اسۋىنىڭ زاڭنامالىق جانە ۇيىمداستىرۋ تۇرعىسىنان قامتاماسىز ەتەدى.
مەملەكەت پەن قوعامنىڭ گۇلدەنۋىنە جانە وركەنيەتتىك جولمەن دامۋىنا نەگىز بولاتىن ەل ىشىندەگى تۇراقتىلىق، دىنارالىق كەلىسىم جانە ۇلتارالىق سىيلاستىق قاعيداتتارى – ەلىمىزدىڭ سارا ساياساتىنىڭ جەمىسى.
قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى قىزمەتى ماڭگىلىك ەلدىڭ ەتنوستارىن ءبىر ورتاق ارمانعا ۇيىستىرۋدا.اسسامبلەيا ۇلت جوسپارى اياسىندا ەتنوسارالىق قاتىناس نىعايۋىنا نەگىز بولاتىن بارشا قازاقستاندىقتاردى ورتاق ازاماتتىق بىرەگەيلىك رۋحىندا بىرىكتىرەتىن تۇعىر .ەلباسى«مەملەكەت قۇرۋدىڭ جاڭا بەلەسىندە ۇلت بىرتەكتىلىگى مەن بىرتۇتاستىعىننىعايتۋداعى ءبىزدىڭ ستراتەگيامىزدا قاعيداتتى ماڭىزدى ءسات بار.بىرتەكتىلىك پەن بىرتۇتاستىق بو¬يىنشا بۇكىل جۇمىستى ءبىز قازاقستان حال¬قى اسسامبلەياسى اينالاسىندا تۇزەتىن بولامىز. ول شەشۋشى قاعيدات» - [2]–دەپ مەملەكەت ءۇشىن تۇتاستىق پەن بىرتەكتى ازاماتتىقۇستانىم ماڭىزدى بۇلجىماس قاعيدات ەكەندىگىن اتاپ كورسەتتى.
ماڭگىلىك ەلدىڭساياسي،الەۋمەتتىك،ەكونوميكالىقجاڭعىرۋى مەن رۋحاني تۇلەۋى يننوۆاتسيالىق يندۋستريالاندىرۋ، زاماناۋي عىلىمدى قاجەت ەتەتىن ەكونوميكانى قالىپتاستىرۋ، مەملەكەتتى كاسىبيلەندىرۋ، قۇقىقتىق ساناعا نەگىزدەلگەن ءتارتىپ پەن زاڭدىلىققاعيداتىن ورناتۋ، ۇنەمدى ەنەرگيا كوزدەرىن قولدانۋ مەنەكونوميكانىڭ وڭدەۋشى سەكتورىن ۇلعايتا وتىرىپ، سىرتقى ينۆەستيتسيالاردىڭ جاڭا كوزدەرىن ۇتىمدى تارتۋ جانە ەڭبەك قاتىناستارىنىڭ جاڭا ءتۇرىن ەڭگىزۋ ارقاسىندا جۇزەگە اسپاق. قازاقستاندىق ورتاق ارماندى ىسكە اسىرۋ جولىندا بارشامىز ازاماتتىق بەلسەندىلىگىمىزدى تانىتىپ جۇمىلا ەڭبەك ەتۋىمىز قاجەت.بۇل رەفورمالار مەملەكەت پەن قوعام ءومىرىنىڭ بارلىق سالالارىن جاڭعىرتۋعا باعىتتالعاندىقتان ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعى جاستاردى ماڭگىلىك ەل يدەياسىقۇندىلىقتارى نەگىزىندە تاربيەلەۋ جانە ءبىلىم بەرۋ قازاقستاندىق ارمانىڭ ىسكە اسۋىنىڭ كىلتى دەپ بىلەمىز .

1. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى، «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ توراعاسى ن.ءا.نازارباەۆتىڭ پارتيانىڭ XVI سەزىندە سويلەگەن سوزى//ەگەمەن قازاقستان.12.03.2015.
2.ن.ءا.نازارباەۆ.ۇلت جوسپارى-قازاقستاندىق ارمانعا باستايتىن جول.//ەگەمەن قازاقستان.6.01.2016.

باعدات بەيسەنوۆ
فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى،.
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ،
ءدىنتانۋ جانە مادەنيەتتانۋ كافەدراسىنىڭ دوتسەنتى.

Abai.kz