«اسسالاۋماعالەيكۋم، اتا! داقپىرتىڭىزعا قانىقپىن. مەنى بىلمەيتىن شىعارسىز. جاي عانا قمۋ-دىڭ ستۋدەنتىمىن. انا ءبىر جولى «كوستانايسكيە نوۆوستي» گازەتىنەن «كازاحستانسكيە دەتي سموگۋت وتپراۆيت پيسمو سانتا-كلاۋسۋ» (http://kstnews.kz/news?node=10424) دەگەندى كورىپ قالدىم. باسىندا جىلاعىم كەلدى، كەيىن حاتىمدى وقىتاتىن ادام تاپقانىما قاتتى قۋاندىم.ء سىزدىڭ «جاساندى» ادام ەكەنىڭىزدى كوبى بىلەدى. ەش قۋىستانباي-اق قويىڭىز. ءبىزدىڭ قالادا دا «جاساندى ءىس-ارەكەتتەر» ءجيى ورىن الىپ وتىرادى. بۇعان بىزدەگى «جاساندى شىرشا» دا دالەل. قازىر ءوزى ءبارى جاساندى بولىپ كەتتى عوي، اتا... مەنىڭ مىنا جازباممەن تانىسىپ شىعىڭىزشى. جاۋاپ بەرمەسەڭىز دە بولادى. ااا، اتا، سوسىن بار عوي: جىگىت بولساڭىز كەلەسى جىلى قازاقستانعا كەلمەي-اق قويىڭىز... سول!» 

مەن «تۇڭعىش پرەزيدەنت» مەرەكەسىنە ارناپ ماقالا جازعان جوقپىن. ءتىپتى «تاۋەلسىزدىك كۇنىنە» دە ارناپ قالام تارتىپ ۇلگەرمەدىم، سوندا دا بولسىن وسى مەرەكەلەردەن 1 اي مەرزىمنەن كەيىن كەلەتىن جاڭا جىل تاقىرىبىنا تۇرتپەكتەپ وتىرعان جايىم بار. استە، جاڭا جىل وسىنداي دا قۇدىرەتكە يە مە دەپ تاڭدانۋدىڭ قاجەتى جوق. ەكى بىردەي مەملەكەتتىك مەرەكەنىڭ الدىن وراپ كەتە بەرەتىن «نوۆىي گود-قا» دەگەن وزىمشە نارازىلىعىم عوي. ءوز ەلىمنىڭ ازاماتى رەتىندە «تاۋەلسىزدىك كۇنىنە» اسا ءمان بەرگەندى ءجون كورەم. بۇل دەگەن تاۋەلسىزدىك كۇنىن جىل سايىن اسىعا كۇتەم دەگەندى بىلدىرمەيدى. ماڭىزدىسى «لايىقتى اتالىپ وتە مە، ءمان-ماڭىزىن ءتۇسىنىپ ءجۇرمىز بە؟» دەگەن وي. ءتىپتى كەي قىز-جىگىتتەر بۇل كۇندى «مەرەكە» دەپ ساناسا، ەندى ءبىر بولىگى «قارالى كۇن» دەپ ويلايدى. مەملەكەت تاراپىنان بۇل كۇندى «ايتۋلى داتا» دەپ قانا قاراستىراتىن سەكىلدىمىز. سوسىن دا بولار 16 جەلتوقسان كۇنى كەلمەي جاتىپ، رەسپۋبليكا بويىنشا قالا، اۋدان، اۋىلداردا قىلتيىپ شىرشالار قىلاڭ بەرەتىنى; سوسىن دا بولار ءدال 16 جەلتوقسان كۇنى قوستانايدىڭ تۇڭگى كلۋبتارىندا جىلدىڭ باسقا مەزگىلىندە بولا بەرمەيتىن «ەرەكشە شوۋ» بولاتىندىعى. جارايدى، جەكە كاسىپكەردىڭ ءوز ەركى وزىندە دەگەننىن وزىندە، سول كۇنى سول كلۋبقا جۇگىرەتىن قازاق باۋىرلارىمىز بەن بويجەتكەندەرىمىزدىڭ ءىسىن قالاي اقتاپ الامىز؟! 1986 جىلى الماتىداعى الاڭدا جيىرمانىن ارعى جاق-بەرگى جاعىنداعى جاستار ءدال بۇلاي جۇگىرمەگەن شىعار! بوستاندىقتىڭ قۇنىن نەگە بىلمەيمىز، وسى؟!

قاراشانىڭ بەل ورتاسىنان باستالاتىن دايىندىق قوستانايدا "چتو-تو" كەش باستالدى، بيىل. سوندا دا بولسىن جىنىمدى قۇرىستىرىپ ۇلگەردى. بازاردا جاڭا جىلدىق تاۋارلار... ەي تاۋارى قۇرسىنشى... ءدال وبلىس اكىمدىگىنىڭ الدىندا قۇرىلىپ جاتقان شىرشاعا رەنجىدىم. باسقا كىمگە وكپەلەيمىز؟! قالا اكىمدىگىنە مە؟ جالىنعانمەن ءوتىنىشىمىزدى قاناعاتتاندىراتىنىنا كۇمانىم بار. اۋەلى تاۋەلسىزدىكتى وتكىزىپ الايىق، شىرشانى كەيىن دە ورناتارمىز دەگەن وي ولارعا كەلمەدى دەيسىز بە؟! كەلگەن ونداي وي. ايتپەسە بيلىككە اقىماق ادامدى قويا ما؟! تەك ونداعىلار ەنجارلىق تانىتادى. قازاق دەگەن جەتەكشى ۇلتتىڭ ويىمەن ساناسقىسى جوق (كوبىنىڭ ورىس ءتىلدى ەكەنى تاعى بار). مۇنى تەك قوستاناي قالاسىنا، باسشىلىعىنا قاتىستى ايتىپ وتىرعانىم جوق! قازاقستاننىڭ قاي قالاسىن الساڭىز دا وسى. شارۋاعا جاۋاپتى كاسىپكەرلەر ءارتۇرلى سىلتاۋ ايتىپ باسشىلاردىڭ بۇيرىعىن الىسىمەن ىسكە كىرىسەدى. بار ويى جەلتوقساننىڭ ورتاسىنداعى اياز بەن سۋىققا ۇرىنباي ەرتەرەك شىرشانى قۇرۋ. ارنايى بولىنگەن اقشادان ەڭبەگىنىڭ وتەۋىن الۋ. سوسىنعى شارۋا ءارى بەرى وتكەندە شىرشاعا ماساتتانا قاراۋ. بار بولعانى وسى. قاراپايىم حالىقتىڭ ەلىكتەۋشىلىگى دە وسى جەردە ويانادى. جانىڭا بارىپ سۋرەتكە تۇسەدى. كەيىن الەۋمەتتىك جەلىلەرگە سۋرەتىن ورنالاستىرا سالىسىمەن «قوستانايدا الىپ شىرشا بوي تىكتەدى» دەپ جارياعا جار سالادى. ءوستىپ جۇرگەندە جەلتوقساننىڭ 16-دا وتە شىعادى.  

سوندا تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى قالاي تويلانادى؟ جالپى قالاي اتاپ ءوتۋ كەرەك؟

ماسەلەن 1 قاڭتاردى مەن دە قارسى الامىن. دوستارىممەن، وتباسىممەن بولۋعا تىرىسام. سوسىن دا «بۇل كۇندى تويلاماڭدار» دەپ ايتا المايمىن. بىراق جوعارىداعىداي دۇنيەلەردى بايقاعانىمدا «جاڭا جىلدى» جەك كورىپ كەتەمىن. 18-ىنەن كەيىن جىلتىراعىن ءىلىپ، شىرشاسىن جارقىراتىپ قويسا كىم «قوي» دەپ جاتىر. مەنىڭ مۇرتىمدى بالتا شاپپايدى. كەلىپ-كەتەتىن پايدا دا جوق. تەك جەلتوقسان قۇرباندارىنىڭ ەلەۋسىز قالعانىنا قورقام... ولار ءبىز ءۇشىن ءومىرىن قيدى عوي. وتەۋى جوق پا ونىڭ؟! الدە بي بيلەپ، شىر كوبەلەك اينالۋ تاۋەلسىزدىككە ءتاۋ ەتۋ بوپ سانالاتىن بولعان با؟! 

جانبولات كەنجەعۇل، ا.بايتۇرسىنوۆ ات. قمۋ-دىڭ جۋرناليستيكا ماماندىعىنىڭ ستۋدەنتى

Abai.kz