قاسىموۆتىڭ «قازاق تىلىنە» تۇكىرگەنى بار ما؟
دەپۋتاتتىڭ قازاقشا سۇراعىنا ورىسشا جاۋاپ بەرگەن ىشكى ىستەر ءمينيسترى ق.قاسىموۆ ورنىنان الىنۋى كەرەك
16 مامىر كۇنى پارلامەنتكە كەلگەن قر ىشكى ىستەر ءمينيسترى قالمۇحانبەت قاسىموۆ وزىنە قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك تىلىندە سۇراق قويعان ءماجىلىس دەپۋتاتى گەنادي شيپوۆسكيحتىڭ ساۋالىنا رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك تىلىندە جاۋاپ بەردى.
وتكەندە عانا، وسىدان تۋرا ءۇش اي بۇرىن 16 اقپاندا قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ الماتىداعى جيىندا سۇراق قويىلعان تىلدە جاۋاپ بەرمەگەندەر قىزمەتتەرىنەن قۋىلسىن دەپ بۇيرىق بەرگەن بولاتىن.
پرەزيدەنتتىڭ سول تاپسىرماسىنا بايلانىستى تۇسىنىك بەرگەن سول كەزدەگى پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز
حاتشىسى (بۇگىندە اقپارات جانە قوممۋنيكاتسيا ءمينيسترى) داۋرەن اباەۆ: ء«وزىنىڭ سوزىندە پرەزيدەنت شەنەۋنىكتەر مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتە وتىرىپ، ازاماتتاردىڭ تىلدىك ساۋالىن ەسكەرۋى ءتيىس ەكەنىن قاداپ ايتتى.
«تىلدەر تۋرالى» زاڭدا «مەملەكەتتىك جانە مەملەكەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ ازاماتتاردىڭ وتىنىشتەرىنە جاۋاپتارى جانە باسقا قۇجاتتار مەملەكەتتىك تىلدە نەمەسە ءوتىنىش ەتىلگەن تىلدە قايتارىلادى»، دەپ جازىلعان.
شەنەۋنىكتەر كەيدە زاڭنىڭ ءبىر بولىگىن عانا ەسكەرەتىن جاعدايلارى بولىپ تۇرادى. ەل پرەزيدەنتى، مىنە، ناق وسىنداي زاڭدى جارتىكەش تۇسىنەتىن مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەرگە قاراتا ايتىپ وتىر. مىسال رەتىندە ول ورىس تىلىندەگى وتىنىشتەردى كەلتىردى، الايدا وسى قاعيدا بيلىك وكىلدەرى قازاقتىلدى ازاماتتارعا جاۋاپ قايتارا الماي قالاتىن جاعدايلارعا دا قاتىستى.
سوندىقتان دا وسى تاقىرىپ توڭىرەگىندەگى الاڭداۋشىلىققا نەگىز جوق. مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ – مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ باسىمدىقتى باعىتتارىنىڭ ءبىرى جانە ونى كەز كەلگەن كەمسىتۋ قازاقستاننىڭ ۇلتتىق مۇددەلەرىنە قايشى كەلەدى»-دەپ ناقتى جاۋاپ بەردى.
ەلباسى تاپسىرماسىنا بايلانىستى ەرتەڭىنە-اق پرەزيدەنت اكىمشىلىگى بۇكىل مەملەكەتتىك ورگاندارعا تەكسەرىس جۇرگىزىپ، تارتىپكە كەلتىرىپ قويعان بولاتىن.
كونستيتۋتسيامىزدا قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى -قازاق ءتىلى دەپ تايعا تاڭبا باسقانداي، سوقىرعا تاياق ۇستاتقانداي جازىلىپ تۇر.
سونىمەن بىرگە “قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى تىلدەر تۋرالى» قر زاڭىنىڭ 4 بابىنا سايكەس — قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تiلi – قازاق تiلi.
مەملەكەتتiك تiل – مەملەكەتتiڭ بۇكiل اۋماعىندا قوعامدىق قاتىناستاردىڭ بارلىق سالاسىندا قولدانىلاتىن مەملەكەتتiك باسقارۋ، زاڭ شىعارۋ، سوت iسiن جۇرگiزۋ جانە iس قاعازدارىن جۇرگiزۋ تiلi. ۇكiمەت، وزگە دە مەملەكەتتiك، جەرگiلiكتi وكiلدi جانە اتقارۋشى ورگاندار
مەملەكەتتiك تiلدi بارىنشا دامىتۋعا مىندەتتى.
“قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى تىلدەر تۋرالى» قر زاڭىنىڭ 11 بابى بويىنشا “مەملەكەتتiك جانە مەملەكەتتiك ەمەس ۇيىمداردىڭ ازاماتتاردىڭ وتiنiشتەرi مەن باسقا دا قۇجاتتارعا قايتاراتىن جاۋاپتارى مەملەكەتتiك تiلدە نەمەسە ءوتiنiش جاسالعان تiلدە بەرiلەدi”.
ەندەشە،
1.پارلامەنت قابىرعاسىندا ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ قازاقشا سۇراعىنا ورىسشا جاۋاپ بەرگەن;
2.قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋتسياسىنىڭ 7 بابى مەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى “تىلدەر تۋرالى زاڭىنىڭ” 4,11 باپتارىن بۇزعان،
3.قر پرەزيدەنتى تاپسىرماسىن ورىنداماعان;
4.مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى – مەملەكەتتىك ءتىلدى كەمسىتىپ، قازاقستاننىڭ ۇلتتىق مۇددەلەرىنە قايشى ارەكەت جاساعان
ىشكى ىستەر ءمينيسترى ق.قاسىموۆ ورىنان الىنۋى كەرەك.
جوق، ءبىزدىڭ زاڭدارىمىز بەن ەلباسىنىڭ ەرەكشە تاپسىرمالارى رەسەي تىلىندە سويلەگەندەرگە جۇرمەي مە؟
قازىبەك يسا
ماقالانىڭ تۇسپنۇسقاسى: qazaquni.kz
Abai.kz