اداسقان باۋىرىم! ءسوزىمدى اياعىنا دەيىن ءمان بەرىپ وقىپ شىق. ءبىز سەنى جەك كورىپ قارالامايمىز. قاتەلەسكەنىڭدى  بەتىڭە باسپايمىز. سەنى ءوزىڭنىڭ دۇرىس دەپ تاپقان جولىڭنان تايدىرىپ اداستىرمايمىز. قۇداي مەيىرىمدى، ءبىز بىلەمىز سەن بىلمەستىكپەن اداستىڭ. يسلامدا نەگىزگى ءمان بەرەتىن نارسەگە ەمەس ۇساق-تۇيەككە زەيىن قويىپ قوعامنان ءبولىندىڭ. ۇلتىڭنىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن اياققا تاپتاپ، اتا-اناڭا قارسى شىقتىڭ. ءوزىڭنىڭ تۋعان باۋىرلارىڭنان جەرىنىپ، وتانىڭدى تاستاپ بەلگىسىز جيھادقا اتتاندىڭ.

قاسيەتتى ءدىنىمىز يسلامدا وتان سۇيگىشتىككە ەرەكشە ءمان بەرەدى عوي. ءبىر ساحابا پايعامبارىمىزدان (س.ع.س.): ء«يا، راسۋلاللاھ، ەڭ ابزال امال نە؟»، – دەپ سۇراعاندا اللا ەلشىسى: «شەكارانى، وتاندى قورعاۋ ءۇشىن ءبىر كۇن، ءبىر ءتۇن كۇزەتتە تۇرۋ، ءبىر اي ءناپىل ورازا ۇستاپ، تۇندە ناماز وقۋدان قايىرلى»، – دەگەنىن ەستىمەپ پە ەدىڭ؟. ەستىسەڭ نەگە وسى ءحاديستى تارك ەتتىڭ. سەن حاديستەردى ءتۇرلى توپتارعا ءبولىپ كەيبىر حاديستەردى جوققا شىعاراسىڭ. ساعان قۇراننان ايات كەلتىرەيىن. ناحىل سۇرەسىنىڭ 90-شى اياتىندا «نەگىزىندە اللا ادىلەتتى، يگىلىكتى جانە اعايىن-تۋىسقانعا قارايلاسۋدى بۇيىرادى»، – دەپ اشىق ءارى تۇسىنىكتى ەتىپ جازىلعان. بۇل اياتتى سەن ءتۇسىنۋ ۇشكىن ۇلكەن حيكمەتتىڭ قاجەتى جوق شىعار.

ء"بىز قۇران حاديسپەن جۇرەمىز، مازھاب پەن ءجۇرۋ بيدعات" دەپ قوعام اراسىندا بۇلىك تۋدىرىپ ءجۇرسىڭ. ناتيجەسىندە ءتۇرلى ايتىس-تارتىس پەن مۇسىلماندار اراسىنا ىرىتكى سالىپ ءتۇرلى توپتارعا ءبولدىڭ. سونداعى ماقساتىڭ نە؟ مۇسىلمانداردى جىككە ءبولىپ السىرەتۋ مە، الدە قازاق قوعامىن ءبىر بىرىنە ايداپ سالىپ ەلدىڭ بەرەكەسىن الۋ ما؟ ەگەر يسلامنان حابارىڭ بولسا، ادام ولتىرۋدەن دە جامان نارسە مۇسىلماندار اراسىندا ءفيتنا تۋدىرۋ ەكەنىن بىلەر ەدىڭ. جۇرت نازارىنان ەرەكشەلەنىپ جاراسىمسىز ساقال قويىپ، بالاعىڭدى اق شۇلىعىڭ ايقىن كورىنەتىن جەرگە دەيىن قىسقارتتىڭ. ءبىز مۇسىلماندار اتىنان سەنىڭ ساقال قويعانىڭا قارسى ەمەسپىز. وزگە ءدىن وكىلدەرى مەن يسلام دىنىنە بەت بۇرعان نيەتتىلەردى شوشىتىپ الماي وسكەنىن قىرقىپ، رەتكە كەلتىرگەنىڭدى قالايمىز. شاريعاتقا سالساڭ ساقال قويۋ سۇننەت بولسا، اتا-اناڭا قۇرمەت كورسەتەۋ پارىز ەكەنىن ۇمىتقانىڭ با؟ سۇننەتىڭ ساۋابىن الامىن دەپ ءجۇرىپ پارىزدى ورىنداماي اللا الدىندا قاھارعا ۇشىراماقپىسىڭ؟ قوعامدا كورىپ ءجۇرمىز: ساقال قويعان جاس جىگىتتەردىڭ كوبىسىنىڭ اتا-اناسى بالاسىنىڭ ساقال قويۋعانىنا قارسى. سەبەبى، قازاقتىڭ شاريعاتقا قارسى كەلمەگەن ءداستۇرى بويىنشا اكەسى ءتىرى كىسى ەشقاشان ساقال قويماعان. سەن كەيبىر اعالارىمىزدىڭ ايتقان سوزدەرىنە ەلىتىپ ساقالىڭدى ورىستىڭ شىركەۋ قىزمەتشىسىنە ۇقساتىپ كەۋدەڭە تۇسىرمەكسىڭ. سەن سوزىنە ەلىتىپ جۇرگەن اعالارىمىز قىرىقتىڭ قىرقا بەلىنە شىعىپ ەل اعاسى جاسىنا جەتكەن كىسىلەر. اتالعان ازاماتتارىمىزدىڭ قاي قايسىسىن الساڭ دا  ساقالدارى كەشەگى اباي، يساتاي، ماحامبەت، كەنەسارى سەكىلدى قابا ساقال، شوقشا ساقالدان ءارى اسپايدى. ياعني ساقالى كەۋدەسىنە ءتۇسىپ، ياكي ەشكى ساقالدانىپ سەلدىرەپ تۇرعانى جوق. ءبىرى باتىردىڭ جۇزىنە ايبات ءبىتىرىپ تۇرسا، ءبىرى ويشىلدىڭ كەمەڭگەرلىگىن تۇسپالدايدى. ال سەنىكى قاي ساقال، كىمدىكىنە ۇقسايدى؟ ورىستىڭ شىركەۋىندەگى پاتريارح پەن راديكالدى-ەكسترەميستىك توپتارعا ۇقساماي ما؟ اداسۋشىلاردىڭ جولىندا ءجۇرىپ قازاقتىڭ ءداستۇرىن قور سانادىڭ، اتاڭدى مۇشىرىك، باۋىرىڭدى بيدعاتشىل دەدىڭ. تازا يسلامدى ۇستايتىن اراب حالقى، مەككە تۇرعىندارى دەپ ساناپ اراب ءداستۇرىن يسلام شارتتارى ەتىپ قابىلدادىڭ. ەگەر راتسونالدى تۇردە  ساۋد كورولدەرى ابداللا، فايسال، ساۋدتاردىڭ بەينەسىنە قاراپ شىقساڭ سەنىكىنە ۇقساعان سەلدىرەگەن تەكە ساقال ەمەس ەكەنىن كورگەن بولار ەدىڭ. كورولدەرىنىڭ ۇستانىمى سەنىڭ ۇستاپ جۇرگەن جولىڭنان گورى قازاقتىڭ ءداستۇرلى ۇستانىمى حانافي مازھابىنا قاتتى ۇقسايتىنىن كورەر ەدىڭ.

سەنىڭ ءوزىڭ تەكتەس باۋىرلارىڭا ايتامىن! "ەركەكتىڭ ساقال قويۋى تابيعي شارت، ءتىپتى ەشكى مالىنىڭ تەكەسىندە دە ساقال بولادى" دەپ ساقالدى قىرماق تۇگىلى ۇشىندا قىرىقپايسىڭدار. تابيعاتتىڭ مىسالى وسى بولسا ءتورت تۇلىك مالدىڭ ىشىندە ەڭ تازاسى ءھام باعالىسى جىلقى مالىنىڭ ەركەگىندە ساقال بولمايتىنىن بىلمەيسىزدەر مە؟ ويلانىپ كورشى ءوزىڭ.

ء وزىڭدى تازا يسلام جولىندا ءجۇرمىن دەپ وزگە مۇسىلمان باۋىرىڭنان (حانافيلەردەن) ءوزىڭدى  ۇستەم ۇستايسىڭ. باۋىرىم، سەن مىنا نارسەنى ءبىل: سەن ناعىز مۇسىلماندار اراسىنا ىرىتكى سالۋشىلاردىڭ جولىندا ءجۇرسىڭ. سەبەبى سەن جۇرگەن جولدىڭ ۇستانىمى يسلام الەمى مويىنداعان جۇيەلى ءتورت مازھاب يەلەرىن مويىندامايدى. شاريعاتقا قارسى كەلمەگەن قازاق ءداستۇرىن جوق ەتىپ اراب حالقىنىڭ ءداستۇرىن ءدىن ەتكىسى كەلەدى. بۇل سەنىڭ ۇلتتىق نامىسىڭ مەن ەرەكشەلىگىڭە نۇقسان كەلتىرەدى دەپ ويلامايسىڭ با؟

سونىمەن سەن كىم بولدىڭ؟ قانداي مۇسىلمانسىڭ؟ ويلان، باۋىرىم، سىرتقى سيپاتىڭا قارا، جان دۇنيەڭە قارا. اتا-اناڭا قارسى شىقپا. «اداۋشىنىڭ ايىبى جوق، ەگەر ءوزى بىلمەسە» دەيدى قازاق. اتا بابا جولىنا ءتۇس، ءداستۇرلى حانافي مازھابىنا قايتا ورال. سەن ءۇشىن، قازاقتىڭ بىرلىگى ءۇشىن تۋرا جول وسى.

ويلان!

مارات قايراتۇلى

Abai.kz