سوڭعى ۋاقىتتا سەرىك (جانبولات) اعام ايتپاقشى، ءبارىمىز دە قيالي بولىپ بارا جاتقاندايمىز. ونسىز دا باس قاتىراتىن كۇيبەڭ تىرلىك ازداي بىرەۋدىڭ «پروبلەماسى» ميىمدى جەيتىندى شىعاردى. 
قويشى، سوزبالاقتاي بەرمەي بىردەن اڭگىمە اۋانىنا كوشەيىن. ءبىر دوسىمنىڭ بالاسى ۇيلەنگەلى جاتىر. ەكى جاس باقىتتى بولسىن.

ەندىگى ماسەلە - توي قامىن بىرگە ويلاستىرۋ. اسابا دوستارىم رەنجىمەسىن، تاياق لاقتىرساڭ سولارعا تيەدى. كوپ. ول جاقسى. سەبەبى، تاڭداۋ كوپ بولعان سايىن باسەكەلەستىك تە ارتادى. وزدەرىڭىز دە سەزىپ وتىرسىزدار، ول توي يەسىنە تاپتىرمايتىن مۇمكىندىك بولۋى كەرەك. ياعني، كىم ارزان قىزمەت ۇسىنسا سونى تاڭدايسىڭ. جوق. بىزدەگى باسەكەلەستىك قىزمەت كورسەتۋگە ەمەس، باعاعا اسەر ەتىپ، ءبارى دە «قولاقىسىن» اسپانداتىپ جىبەرگەن. بۇل دۇرىس ەمەس.

ال، ەكىنشى جاعىنان مەن اسابالارعا دا «اراشا» تۇسكىم كەلەدى. كەلىن تۇسكەن ۇيدە بەتاشار ايتىلۋى كەرەك. زامان اعىمىنا قاراي ول دا وزگەرىپ كەلەدى. زاڭدىلىق. تەك وزگەرمەۋگە ءتيىسى – بەتاشاردىڭ ءمانى مەن ماعىناسى.

بۇرىندارى قالاي بولدى؟ كەلىننىڭ بەتىن اشۋشى جاس كەلىندى اۋىلدىڭ ارداقتى ادامدارىنا، كۇيەۋىنىڭ اعايىن-تۋىستارىنا تانىستىرۋ شۋماقتارىن وزىنشە سۋىرىپ سالىپ ايتۋى شارت بولاتىن. ول ءۇشىن جىراۋ نە اقىن ەكى-ءۇشى كۇن (كەيدە 10 — 15) بۇرىن سول وتباسىنا كەلىپ، دايىندىق جاساعان. ءۇي يەسى ونىڭ بەت اشقان ەڭبەگىنە بەرەتىن سىيلىعىن (ات، تۇيە، بىرنەشە ۋاق مال، ت.ب.) الدىن-الا اتاپ قوياتىن بولعان. ەگەر ونىڭ ايتقاندارى كوپتىڭ كوڭىلىنەن شىقسا، وندا سول ءۇيدىڭ ەڭ قادىرلى ادامى، تۋىسى سانالعان. “كەلىننىڭ بەتىن كىم اشسا — سول ىستىق” دەگەن ماتەل دە وسىدان تۋعان.

قازىر شە؟ اسابامەن باعا تۋرالى كەلىسپەك بولىپ كەزدەسكەندە ءبىرىنشى ساۋال – بەتاشار اقشاسىن كىم الادى بولىپ تۇر. كىم الادىسى نەسى؟ ەڭبەك كىمدىكى، سول الۋى كەرەك. ياعني، بەتىن اشقان ادام. ەرتەدە ات، تۇيە، نەمەسە ۇساق مال بەرسە، قازىر اقشالاي سالادى. ونىڭ ءوزىن توي يەسى ەمەس، تويعا جينالعان اعايىن بەرەدى. ال، توي يەسىنىڭ بەتاشارعا «جارماسۋى» جاراسپايتىن قىلىق. ويتكەنى، تويعا كەلگەن اعايىن وعان سىي-سىياپاتىن (قازىرگى جاعدايدا سىيلىق ورنىنا كوبىنەسە كونۆەرت جۇرەدى) جەكە جاسادى عوي. ەكى جەپ بيگە شىعۋ ما سونشا، بۇل؟!

ەندەشە، بايدىكىن قىزعانعان بايعۇس قۇساماي بەتاشار اقشاسىنا جارماسۋدى قويعان دۇرىس پا دەيمىن. ءتىپتى، بەتاشاردى اسابا ايتۋ دا مىندەت ەمەس، كەز-كەلگەن ءانشى، تەرمەشى، اقىن، سەرى ايتۋى مۇمكىن. اساباڭ توي باسقارا بەرسىن، كوڭىلىنە ۇناعان بەتاشار ايتاتىن ادامدى ءوزىڭ تاڭدا. قاتىپ قالعان زاڭدىلىق جوق. تەك اقشا، بەتاشاردى ايتقان ادامدا قالسىنشى.

سىزدەر نە ايتاسىزدار؟!

جۇمابەك سمانوۆ

Facebook-تەگى پاراقشاسىنان