«ارقانكەرگەندە» 14 شەكاراشى مەن ورمانشىنى اياۋسىز قىرىپ سالدى دەپ ايىپتالعان ۆلاديسلاۆ چەلاحتىڭ قورعاۋشىسى سەرىك سارسەنوۆ «چەلاح ىسىنە» قاتىستى جاڭا دەرەكتەردى ۇسىندى،-دەپ حابارلايدى «Informburo.kz» پورتالى.

سەرىك سارسەنوۆتىڭ ايتۋىنشا، جاۋاپكەر تاراپ چەلاح ىسىندەگى «قيسىنسىز» شەشىمگە قاتىستى شاعىمدى بۇۇ-نىڭ ادام قۇقىقتارى كوميتەتىنە جولداعان.

«ارقانكەرگەندەگى» قاندى وقيعانىڭ جالعىز ايىپتالۋشىسى، قاتارداعى جاۋىنگەر ۆلاديسلاۆ چەلاحتىڭ قورعاۋشىسى سەرىك سارسەنوۆ تاراتقان اقپاراتتا بۇۇ-نىڭ ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ كوميتەتى چەلاح ءىسى بويىنشا قورعاۋشى تاراپتان تۇسكەن شاعىمدى قاراستىرۋدا. ادۆوكاتتىڭ ايتۋىنشا، بۇۇ-نىڭ ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ كوميتەتى 2016 جىلدىڭ اقپان ايىندا اتالعان شاعىم بويىنشا  شەشىم شىعارۋى ءتيىس بولعان.

«بۇۇ-نىڭ ءبىزدىڭ ارىز-شاعىمىمىزعا جاۋابى كەلۋىن كۇتىپ وتىرمىز. ەگەر بۇۇ-نىڭ ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ كوميتەتى كەپىلدىك قاعازى ءبىزدىڭ پايدامىزعا شەشىلەتىن بولسا، وندا چەلاح ىسىنە حالىقارالىق  جانە ساياسي سيپات بەرۋگە ابدەن بولادى. سەبەبى، بۇل جەردە قازاقستان حالىقارالىق ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ تۋرالى پاكت ەرەجەلەرى تولىقتاي بۇزىلىپ وتىر. ارينە، بۇۇ-نىڭ كەپىلدىك قاعازى چەلاح ءىسى بويىنشا سوت ۇكىمىن وزگەرتۋگە ەش ىقپال ەتە المايدى. دەسەك تە، بۇل ءوز كەزەگىندە قازاستاننىڭ حالىقارالىق ارەناداعى بەدەلى مەن يميدجىنە ايتارلىقتاي داق تۇسىرەتىنى ءسوزسىز. ءبىزدىڭ قازىرگى كۇتىپ وتىرعان قۇجاتىمىز، قازاقستاننىڭ سوت ورىنداۋ جۇيەسى حالىقارالىق ادام قۇقىقتارى، ايىپتالۋشىنىڭ ازاماتتىق جانە ساياسي قۇقىقتارىن ەسكەرمەۋ، سوت ورىنداۋ پروتسەسسىندە بىرجاقتى شەشىم شىعارۋ تۋرالى 14-باپتى ورەسكەل بۇزعانىن راستايتىن كەپىلدەمە قاعاز. ەگەر بۇۇ-نىڭ شەشىمى ءبىزدىڭ توپشىلاۋىمىزعا ءدوپ كەلەتىن بولسا، چەلاحتىڭ اناسى بۇل راستاما ارقىلى ءوز قۇقىتارىن قايتا تالاپ ەتۋگە مۇمكىندىك الادى. بۇل جەردە قازاقستان ۇكىمەتى حالىقارالىق قۇجاتتى ءوزى راتيفيكاتسيالاپ، سول قۇجاتتى ەندى ءوزى بۇزىپ وتىرعانىن كورسەتەدى»،-دەيدى ادۆوكات سارسەنوۆ.

سونىمەن قاتار، ادۆوكات سەرسەنوۆ مىرزا بۇۇ-نىڭ جاۋابىنان كەيىن چەلاح ءىسى قايتا قارالۋعا جىبەرىلىپ قالۋى ىقتيمال ەكەنىن دە جاسىرمايدى.

«ال نەگىزى بۇۇ-نىڭ ءدال وسىنداي راستاماسىنان كەيىن كۇمان كەلتىرگەن ىستەر قايتا قارالىمعا جىبەرىلەدى. ال مەن ءوزىم چەلاحپەن سوڭعى رەت ەكى جىل بۇرىن كورىستىم»،-دەيدى ادۆوكات.

ايتا كەتەيىك، وتكەن جىلدىڭ قازان ايىندا بۇۇ-نىڭ ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ كوميتەتى قازاقستاندىق «رەمبو» - ۆلاديسلاۆ چەلاحتىڭ ىسىنە قاتىستى شاعىمدى قاراستىرا باستاعان.

ەستەرىڭىزدە بولسا، 2012 جىلدىڭ 28-مامىرى كۇنى «ارقانكەرگەن» شەكارا بەكەتىندە ادام ايتسا سەنگىسىز جان تۇرشىگەرلىك قىرعىن ورىن الىپ، 14 شەكاراشى مەن بەكەت ماڭىنداعى ورمانشى كىسى قولىنان قازا تاپقان بولاتىن. قازاقستاننىڭ جوعارعى تەرگەۋ ورگاندارى سول قاندى قىرعىنعا كىنالى دەپ – شەكاراداعى شىتىرماننان امان قالعان جالعىز سارباز ۆلاديسلاۆ چەلاحتى ايىپتادى.

ءىس بويىنشا تەرگەۋ امالدارى بارىسىندا چەلاح 14 سارباز بەن ورمانشىنى ولتىرگەنىن مويىنداعانىمەن، كەيىن سوزىنەن اينىپ، كىناسىن مويىنداماعانىن ايتتى. ال 2012 جىلدىڭ 11 جەلتوقسانىندا چەلاح 15 ادامدى اياۋسىزدىقپەن ءولتىردى دەگەن ايىپپەن ءومىر بويىنا باس بوستاندىعىنان ايىرىلۋ جازاسىنا كەسىلگەن.

چەلاح ءىسىنىڭ كۇڭگىرت تۇستارى دا جوق ەمەس. وسى وقيعانىڭ توڭىرەگىندە قازاقستاندىق جانە الەمدىك باق بەتتەرىندە «چەلاحتىڭ قاندى قىرعىنعا قاتىسى جوق»، «ارقانكەرگەن ىسىنە قاتىستى تەرگەۋشىلەر شىندىقتى جاسىرىپ ءجۇر» دەگەن  ماقالالار جاريالاندى. بىرەۋلەر بۇل  سۇمدىقتان  «گوموسەكسۋاليزمنىڭ» بەلگىلەرىن بايقاسا، ەندى بىرەۋلەر مۇلدە وزگەشە ساياسي استار ىزدەدى.  ءتىپتى، جۋرناليست بەنديتسكي، «ەسلي بى سوباكي زاگوۆوريلي» دەگەن ماقالاسىندا چەلاحتى اشىق ايىپتاپ، ونىڭ «گەي» بولعانىن دا ايتتى.

وسىدان كەيىن قازاق قوعامىن ايران-اسىر ەتكەن «چەلاح وقيعاسى» تاعى ءبىر جۇمباققا كەلىپ تىرەلدى. «چەلاح ناتو-نىڭ تىڭشىسى ەكەن» دەگەن دە اقپارات باق بەتىندە جاريالاندى. عالامتور بەتىندە 14 شەكاراشى مەن اڭشىنى جالعىز جايراتىپ سالدى دەلىنىپ كەلگەن ۆلاديسلاۆ چەلاحتىڭ قولىنان تابىلعان تاپانشا شەكارا قىزمەتىنىڭ قارۋ بازاسىنا تيەسىلى ەمەس ەكەن دەگەن اقپاراتتىڭ نەگىزىندە قاۋەسەتتەر گۋلەدى.

چەلاح قورعاۋشىسى سارسەنوۆتىڭ بولجامىنشا، بۇۇ-نىڭ چەلاح ىسىنە قاتىستى قورىتىندى راستاماسى ءىستىڭ باعىتىن 180 گرادۋسقا وزگەرتىپ جىبەرۋى ىقتيمال. دەمەك، ەكى جىلدان بەرى تىنىشتالىپ قالعان «ارقانكەرگەن» ءىسى قايتا كوتەرىلۋى ابدەن مۇمكىن.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى
Abai.kz