جاقىندا اقتوبەدەگى تەراكتى كەزىندە قازا بولعان لاڭكەستەردىڭ جەكە سۋرەتتەرى الەۋمەتتىك جەلىلەردە پايدا بولدى.  بىزگە بەلگىسىز سەبەپتەرمەن، جەلىدە جاريالانعان الگى سۋرەتتەردىڭ ىشىندە وقيعاعا قاتىسى جوق، بەيتاراپ ادامداردىڭ اتى-جوندەرى دە جاريالانعان ەكەن. اقتوبەدەگى ارنايى وپەراتسيالار كەزىندە قازا تاپتى دەلىنگەن «تەررورشى» جىگىت بەينە ۇندەۋ جاريالاپ، ءوزىنىڭ ءتىرى ەكەنىن جانە ەشبىر ءدىني اعىمدارمەن بايلانىسى جوق ەكەنىن مالىمدەدى. ال تەررورشىلاردىڭ ءتىزىمىن جاريالاعان قۇزىرلى ورگاندار بۇعان قاتىستى  ەشقانداي پىكىر بىلدىرگەن جوق.

وسى جاڭساقتىقتىڭ ءمان-جايىن بىلمەك بولىپ ءبىز قازاقستاننىڭ ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە حابارلاستىق.

قالمۇحامبەت قاسىموۆ مىرزا تىزگىنشىلىك ەتەتىن مينيسترلىكتىڭ باق-پەن بايلانىس جۇرگىزەتىن «مەملەكەتتىك ءتىل جانە اقپارات دەپارتامەنتىندەگى» حاتشى قىز:  «مينيستر  قالمۇحامبەت قاسىموۆ مىرزا حالىق الدىندا ەسەپ بەرۋ جيىنىن وتكىزىپ جاتىر، مەملەكەتتىك ءتىل جانە اقپارات دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى الماس قادىربەكۇلى (سادۋباەۆ) تۇستەن كەيىن كەلەدى»,-دەپ جاۋاپ بەردى.

ءىىم-ءنىڭ  اقپاراتپەن بايلانىستى ءۇش بىردەي بولىمىنە حابارلاسىپ ءجۇرىپ، اقتوبەلىك «لاڭكەستەردىڭ» سۋرەتتەرىندە جىبەرىلگەن قاتەلىكتەر تۋرالى ءبىر اۋىز پىكىر بىلدىرەتىن لاۋازىمدى قىزمەتكەردى ارەڭ تاپتىق. الايدا ول ءوزىنىڭ اتى-ءجونى كورسەتىلمەۋىن قاتتى ءوتىنىپ سۇرادى. (سۇحبات بەرۋشىنىڭ ءوتىنىشى بويىنشا، قىزمەتىنە كەلۋى ىقتيمال قاتەردى ەسكرە وتىرىپ، ءىىم-دەگى لاۋازىمدى قىزمەتكەردىڭ ەسىم-سويىن ءبىز دە جاريا ەتپەۋدى ءجون كوردىك).

-ايتىڭىزشى، اقتوبەدەگى لاڭكەستىك وقيعادان سوڭ، ءتىرى ادامنىڭ سۋرەتى ءولدى دەپ جاريالاندى. ودان قالا بەردى، تەراكتى كەزىندە اقتوبەنىڭ شالعاي جاتقان اۋىلىندا جۇرگەن بەيتاراپ ازاماتتىڭ سۋرەتى جاريالانىپ، ونىڭ لاڭكەس ەكەندىگى ايتىلدى. بۇل قالاي سوندا؟

- نەگىزى بۇل ىسپەن ءبىزدىڭ مينيسترلىك اينالىسپايدى. قازىر اقتوبەدەگى وقيعالارعا قاتىستى بارلىق ءىس ۇقك-ءنىڭ قۇزىرىنا وتكەن. ول سولاي بولۋى كەرەك تە ەدى. ويتكەنى بۇل ءدىني اعىمنىڭ جاساعان تەراكتىسى عوي. ول دەگەنىڭىز ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ قارايتىن ماسەلەسى. بىزدە وسى ىسكە قاتىستى ەشبىر اقپارات جوق جانە ماعان پىكىر بىلدىرۋگە مۇلدە بولمايدى.

-بىراق، اۋەلدى ءىس ءىىم-ءنىڭ قاراۋىندا بولدى عوي...جانە لاڭكەستەردىڭ تولىق ءتىزىمىن دە سىزدەر جاريالادىڭىزدار...

-راس ايتاسىز، ءبىزدىڭ مينيسترلىك لاڭكەستەردىڭ تولىق ءتىزىمىن جاريالادى. اۋەلدە تەراكتى جاساماق بولعانداردىڭ سانى 45 ەكەن. كەيىن جارتى جولدان اينىپ كەتكەندەرى دە بار. شىن ايتامىن، ءسىزدىڭ مىنا سۇراعىڭىزعا قاتىستى بۇگىن ەسەپ بەرۋ كەزىندە مينيستر قالمۇحامبەت قاسىموۆ مىرزا جاۋاپ بەردى عوي. اناۋ بالا ەمەس، ونىڭ اعاسى ەكەن. كەيىن اكەسى كەلىپ، ءمايىتتى كوردى. ءوزىنىڭ ۇلى ەكەنىن راستادى. ولاي دا بولۋى مۇمكىن. ال سۋرەتتى شاتاستىرىپ العان ەكەن. ءبىزدىڭ اسكەريلەرىمىز قازا بولدى. سوندىقتان العاشىندا ء بىز بۇل ىسكە ارالاسقان ەدىك.

-ال سۋرەتتى كىمدەر جاريالادى؟ قۇزىرلى ورگاندار نەگە باق ارقىلى جالعان اقپارات تاراتقانى ءۇشىن جۇرتتان كەشىرىم سۇراعان جوق؟

-ول سۋرەتتەر قايدان پايدا بولعانى بەلگىسىز. رەسمي تۇردە جاريالانعان جوق قوي. ءتىپتى ءبىزدىڭ سايتىمىزعا كىرىپ كورىڭىزشى، ءبىز ول سۋرەتتەردى جاريالاعان جوقپىز. مۇمكىن ۇقك شىعار، باسقا دا ورگاندار بولۋى مۇمكىن.  انتيتەروريزممەن ۇقك اينالىسادى. سوندىقتان، ءسىزدىڭ سۇراقتارىڭىزعا ءبىز جاۋاپ بەرە المايمىز. ال ۇقك-گە حابارلاسساڭىز دا، ءبارىبىر وسىنى ايتادى. ول جاقتا ءسىزدىڭ سۇراقتارىڭىزعا جاۋاپ بەرۋى ەكىتالاي. «201 باپ، جابىق ءىس، «پوشلي ۆون» دەۋى دە مۇمكىن. ءبىز «سولداتپىز» عوي... مەنىڭ بار ايتارىم وسى عانا...

قر ءىىم-دەگى لاۋازىمدى قىزمەتكەردىڭ نۇسقاۋى بويىنشا قازاقستانىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ رەسمي سايتىندا كورسەتىلگەن تەلەفون نومىرلەرىنە حابارلاسىپ، ءباسپاسوز قىزمەتىمەن كۇن ۇزاققا بايلانىس ورناتا المادىق.

ءتۇيىن: سونىمەن، اقتوبەدەگى تەراكتىنى جاسادى دەگەن ءبىر توپ ازاماتتىڭ جەكە سۋرەتتەرىنىڭ ىشىندە وقيعاعا قاتىسى جوق بەيتاراپ ازاماتتاردىڭ دا سۋرەتتەرى جاريالانىپ كەتكەنىن ءىىم ءتۇسىندىرىپ بەرە المادى. ۇقك-گە سىلتەپ، ات-توندارىن الا قاشتى. ال ونداعىلار بولسا، مۇلدە تەلەفون تۇتقاسىن كوتەرمەدى.

وكىنىشكە وراي، ءتىرى ادامدى «ولگەن لاڭكەس» دەپ جاريالاپ جىبەرگەن قۇزىرلى ورگانداردىڭ بۇل ارەكەتىنە جاۋاپ بەرەر جان تابىلماي تۇر. ال ويدا-جوقتا لاڭكەستەر تىزىمىنەن تابىلعان ازاماتتارعا مورالدىك شىعىندى كىم وتەمەك؟ جاساماعان ءىستى جاسادى دەپ جانە ءتىرى ادامدى ءولدى دەپ حابارلاۋ فاكتىسىندە  قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ «جالا جابۋ تۋرالى» 129-بابى بويىنشا، «تەرروريزم اكتىسى تۋرالى كورىنەۋ جالعان اقپارات تاراتۋ تۋرالى» 273-باپ بويىنشا نورمالار ورەسكەل بۇزىلعان.  بۇعان كىم جاۋاپ بەرەدى؟

نۇرزات توعجان

Abai.kz