Jaqynda Aqtóbedegi terakti kezinde qaza bolghan lankesterding jeke suretteri әleumettik jelilerde payda boldy.  Bizge belgisiz sebeptermen, jelide jariyalanghan әlgi suretterding ishinde oqighagha qatysy joq, beytarap adamdardyng aty-jónderi de jariyalanghan eken. Aqtóbedegi arnayy operasiyalar kezinde qaza tapty delingen «terrorshy» jigit beyne ýndeu jariyalap, ózining tiri ekenin jәne eshbir diny aghymdarmen baylanysy joq ekenin mәlimdedi. Al terrorshylardyng tizimin jariyalaghan qúzyrly organdar búghan qatysty  eshqanday pikir bildirgen joq.

Osy jansaqtyqtyng mәn-jayyn bilmek bolyp biz Qazaqstannyng Ishki ister ministrligine habarlastyq.

Qalmúhambet Qasymov myrza tizginshilik etetin ministrlikting BAQ-pen baylanys jýrgizetin «Memlekettik til jәne aqparat departamentindegi» hatshy qyz:  «ministr  Qalmúhambet Qasymov myrza halyq aldynda esep beru jiynyn ótkizip jatyr, Memlekettik til jәne aqparat departamentining basshysy Almas Qadyrbekúly (Sәdubaev) týsten keyin keledi»,-dep jauap berdi.

IIM-nin  aqparatpen baylanysty ýsh birdey bólimine habarlasyp jýrip, aqtóbelik «lankesterdin» suretterinde jiberilgen qatelikter turaly bir auyz pikir bildiretin lauazymdy qyzmetkerdi әreng taptyq. Alayda ol ózining aty-jóni kórsetilmeuin qatty ótinip súrady. (Súhbat berushining ótinishi boyynsha, qyzmetine kelui yqtimal qaterdi eskre otyryp, IIM-degi lauazymdy qyzmetkerding esim-soyyn biz de jariya etpeudi jón kórdik).

-Aytynyzshy, Aqtóbedegi lankestik oqighadan son, tiri adamnyng sureti óldi dep jariyalandy. Odan qala berdi, terakti kezinde Aqtóbening shalghay jatqan auylynda jýrgen beytarap azamattyng sureti jariyalanyp, onyng lankes ekendigi aityldy. Búl qalay sonda?

- Negizi búl ispen bizding ministrlik ainalyspaydy. Qazir Aqtóbedegi oqighalargha qatysty barlyq is ÚQK-ning qúzyryna ótken. Ol solay boluy kerek te edi. Óitkeni búl diny aghymnyng jasaghan teraktisi ghoy. Ol degeniniz Últtyq qauipsizdikting qaraytyn mәselesi. Bizde osy iske qatysty eshbir aqparat joq jәne maghan pikir bildiruge mýlde bolmaydy.

-Biraq, әueldi is IIM-ning qarauynda boldy ghoy...Jәne lankesterding tolyq tizimin de sizder jariyaladynyzdar...

-Ras aitasyz, bizding ministrlik lankesterding tolyq tizimin jariyalady. Áuelde terakti jasamaq bolghandardyng sany 45 eken. Keyin jarty joldan ainyp ketkenderi de bar. Shyn aitamyn, sizding myna súraghynyzgha qatysty býgin esep beru kezinde ministr Qalmúhambet Qasymov myrza jauap berdi ghoy. Anau bala emes, onyng aghasy eken. Keyin әkesi kelip, mәiitti kórdi. Ózining úly ekenin rastady. Olay da boluy mýmkin. Al suretti shatastyryp alghan eken. Bizding әskeriylerimiz qaza boldy. Sondyqtan alghashynda  biz búl iske aralasqan edik.

-Al suretti kimder jariyalady? Qúzyrly organdar nege BAQ arqyly jalghan aqparat taratqany ýshin júrttan keshirim súraghan joq?

-Ol suretter qaydan payda bolghany belgisiz. Resmy týrde jariyalanghan joq qoy. Tipti bizding saytymyzgha kirip kórinizshi, biz ol suretterdi jariyalaghan joqpyz. Mýmkin ÚQK shyghar, basqa da organdar boluy mýmkin.  Antiyterorizmmen ÚQK ainalysady. Sondyqtan, sizding súraqtarynyzgha biz jauap bere almaymyz. Al ÚQK-ge habarlassanyz da, bәribir osyny aitady. Ol jaqta sizding súraqtarynyzgha jauap berui ekitalay. «201 bap, jabyq is, «poshly von» deui de mýmkin. Biz «soldatpyz» ghoy... Mening bar aitarym osy ghana...

QR IIM-degi lauazymdy qyzmetkerding núsqauy boyynsha Qazaqstanyng Últtyq qauipsizdik komiytetining resmy saytynda kórsetilgen telefon nómirlerine habarlasyp, baspasóz qyzmetimen kýn úzaqqa baylanys ornata almadyq.

Týiin: Sonymen, Aqtóbedegi teraktini jasady degen bir top azamattyng jeke suretterining ishinde oqighagha qatysy joq beytarap azamattardyng da suretteri jariyalanyp ketkenin IIM týsindirip bere almady. ÚQK-ge siltep, at-tondaryn ala qashty. Al ondaghylar bolsa, mýlde telefon tútqasyn kótermedi.

Ókinishke oray, tiri adamdy «ólgen lankes» dep jariyalap jibergen qúzyrly organdardyng búl әreketine jauap berer jan tabylmay túr. Al oida-joqta lankester tiziminen tabylghan azamattargha moralidik shyghyndy kim ótemek? Jasamaghan isti jasady dep jәne tiri adamdy óldi dep habarlau faktisinde  QR Qylmystyq kodeksining «Jala jabu turaly» 129-baby boyynsha, «Terrorizm aktisi turaly kórineu jalghan aqparat taratu turaly» 273-bap boyynsha normalar óreskel búzylghan.  Búghan kim jauap beredi?

Núrzat Toghjan

Abai.kz