سەيسەنبى, 26 قاراشا 2024
بىلگەنگە مارجان 72387 5 پىكىر 31 تامىز, 2016 ساعات 12:22

ءشامشى قالداياقوۆ تۋرالى 10 دەرەك

اسا كورنەكتى سازگەر، ءان جانرىنىڭ ايگىلى مايتالمانى، وسى زامانعى قازاق ەستراداسىنىڭ نەگىزىن سالۋشىلاردىڭ ءبىرى، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى ءشامشى قالداياقوۆ 1930 جىلدىڭ 15 تامىزىندا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ قىزىلقۇم اۋدانىندا دۇنيەگە كەلدى.

بۇگىنگى ءشامشى اعانىڭ تۋعان كۇنىنە وراي، سازگەردىڭ تاعدىرى مەن عۇمىرى جايلى «365info.kz» پورتالى10 دەرەكتى ۇسىنادى.

بىرىنشىدەن، ءشامشىنىڭ اكەسى ون ساۋساعىنان ونەر تامعان ۇستا، زەرگەر بولعانىمەن، انشىلىكپەن اۋەستىگى جوق بولادى. سوندىقتان بۇل قاسيەت بالا بويىنا شەشەسىنەن، ناعاشىلارىنان دارىسا كەرەك.

ەكىنشىدەن، ءشامشى قالداياقوۆ پيونينونى دا، دومبىرانى دا جوسىلتا تارتقان.

ۇشىنشىدەن، قازاقتىڭ مۋزىكا ونەرىندە ءشامشىنىڭ ورنى ەرەكشە 300-گە جۋىق ءانى بار.

ليريكالىق اندەرىنە قاراي ءشامشىنى „قازاق ءۆالسىنىڭ كورولى„ دەپ اتاپ كەتكەن.

تورتىنشىدەن، ءشامشى اندەرىنە باسقا تۇگىل اعىلشىننىڭ ونەر قايراتكەرى روبەرت فايلەر تاڭ قالىپ: «مەن قازاقتىڭ ۇلى كومپوزيتورىمەن تانىسقانىما قۋانىشتىمىن. 300 — گە جۋىق ءان شىعارۋ دەگەن — ۇلى ەرلىك! سىزگە ەسكەرتكىش ورناتۋ كەرەك»، — دەگەن ەكەن.

بەسىنشىدەن، ءشامشى «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانىنىڭ تۋ تاريحىن «اقمولانى تسەلينوگراد دەپ اتاپ، بەس وبلىستى ءبىر ولكە ەتىپ، ونى رەسەي جاققا بەرمەكشى بولىپ جۇرگەن كەزبەن بايلانىستىرادى.

قازاق جەرى بولشەكتەنگەلى جاتقاندا ونىڭ اسقاقتىعىن جىرلايتىن ءان كەرەكتىگىن سەزەدى. ءسويتىپ، «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانى تۋادى. 2005 جىلدان «مەنىڭ قازاقستانىم» تۋىندىسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءانۇرانى بولىپ بەكىتىلدى.

التىنشىدان، 1992 جىلدان باستاپ سازگەرلەر مەن انشىلەر ءۇشىن قالداياقوۆ اتىنداعى حالىقارالىق بايقاۋ-فەستيۆال ءداستۇرلى تۇردە وتكىزىلىپ تۇرادى. بايقاۋ تالاي تالانتتاردىڭ تۇساۋىن كەسىپ، ۇلكەن ساحناعا جولداما بەردى.

جەتىنشىدەن، شىمكەنت قالاسىندا وبلىستىق فيلارمونيا، شىمكەنت، الماتى مەن استانا قالالارىندا كوشە اتتارى، كومپوزيتور تۋعان ولكە – ءشاۋىلدىر اۋىلىنداعى مۋزىكا مەكتەبى – قالداياقوۆ ەسىمىمەن اتالادى. شىمكەنت فيلارمونياسىنىڭ الدىنا قالداياقوۆ ەسكەرتكىشى ورناتىلعان.

سەگىزىنشىدەن، 1991 جىلى قالداياقوۆ جايلى عۇمىرنامالىق «جىلدارىم مەنىڭ، جىرلارىم مەنىڭ» (رەج. ت. احمەتوۆ) دەگەن دەرەكتى تەلەفيلم ءتۇسىرىلدى.

توعىزىنشىدان، سازگەردىڭ اندەرىنە كوبىنەسە مۇحتار شاحانوۆ، سابىرحان اسانوۆ، قادىر مىرزا ءالي، جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ، نۇرسۇلتان الىمقۇلوۆ، تولەگەن ايبەرگەنوۆ، زاكىر شۇكىروۆ، تۇمانباي مولداعاليەۆ، عافۋ قايىربەكوۆ سىندى قازاقتىڭ دارىندى اقىندارى قالام تەربەگەن.

ونىنشىدان، ءشامشىنىڭ ەكى ۇلى اكەلەرىنىڭ جولىن قۋىپ، بۇگىندە كاسىبي مۋزىكانت رەتىندە ەڭبەك ەتۋدە.

Abai.kz

 

5 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1528
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3311
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5949