نۇرا ماتاي. مەملەكەتتىك سىيلىق بايگەسى «قىلمىسسىز» جالعاسپاق
قىتايدىڭ شاۋەشەك قالاسىنداعى ءوز ۇيىندە مىرزاقاماقتا (ۇيقاماق) ءومىرىن وتكىزىپ جاتقان، بيىل 85 جاسقا تولعان قازاق جازۋشىسى قاجىعۇمار شابدانۇلىنىڭ «قىلمىس» رومانى 2010 جىلعى قازاقستاننىڭ ادەبيەت جانە ونەر سالاسىنداعى مەملەكەتتىك سىيلىعى ءۇشىن تارتىستاعى كونكۋرستان قۇلادى. شەتتەتىلدى. نە ءۇشىن؟ كىم جازىقتى؟
«قىلمىس» رومانى ساياسي سەبەپكە بايلانىستى وتپەي قالعان جانە «شىعارما ءبىزدىڭ ەلدىڭ پروبلەماسى ەمەس»، «وزگە ەلدىڭ ازاماتى» دەگەن دەگەن ءۋاج ايتىلعان. داۋىس بەرۋ كەزىندە «قىلمىس» از داۋىس جيناپ، وتپەي قالعان.
ءومىرىنىڭ قىرىق جىلىن قىتايدا ايداۋدا، تۇرمەدە وتكىزگەن تار ەسىك، تار بوساعادا وتىرىپ التى تومدىق رومان جازعان، تۋعان توپىراعىنا، وتان اناسىنىڭ قۇشاعىنا جەتۋگە ءومىرى بويى زار بولىپ ءالى كۇنگە ءوز ۇيىندە تۇتقىن بولىپ وتىرعان 85 جاستاعى قاجىعۇمار شابدانۇلىنان ءبىر سىيلىقتى دا قيمادىق...
حوش، سىيلىق بۇيىرمادى دەلىك، تىم قۇرىسا، تۋعان توپىراعىمەن قاۋىشتىرۋعا قازاق بيلىگى ساۋساعىنىڭ ۇشىندا قيمىلداتپادى. جانىڭا باتاتىنى وسى. ەستۋىمىزشە، قاجىعۇمار شابدانۇلىنىڭ دەنساۋلىعى سىر بەرىپ جۇرگەن كورىنەدى. تۇرمىستىق جاعدايى دا جۇپىنى دەيدى. قىتايدان حابار الىپ تۇراتىن ازاماتتاردىڭ ايتۋىنشا، ول كىسى بايبىشەسىنىڭ زەينەتاقىسىنا عانا كۇنەلتىپ وتىرعانعا ۇقسايدى. ال، ءبىز «يتكە دە» بۇيىراتىن ءبىر سىيلىقتى قيماي وتىرمىز...
قىتايدىڭ شاۋەشەك قالاسىنداعى ءوز ۇيىندە مىرزاقاماقتا (ۇيقاماق) ءومىرىن وتكىزىپ جاتقان، بيىل 85 جاسقا تولعان قازاق جازۋشىسى قاجىعۇمار شابدانۇلىنىڭ «قىلمىس» رومانى 2010 جىلعى قازاقستاننىڭ ادەبيەت جانە ونەر سالاسىنداعى مەملەكەتتىك سىيلىعى ءۇشىن تارتىستاعى كونكۋرستان قۇلادى. شەتتەتىلدى. نە ءۇشىن؟ كىم جازىقتى؟
«قىلمىس» رومانى ساياسي سەبەپكە بايلانىستى وتپەي قالعان جانە «شىعارما ءبىزدىڭ ەلدىڭ پروبلەماسى ەمەس»، «وزگە ەلدىڭ ازاماتى» دەگەن دەگەن ءۋاج ايتىلعان. داۋىس بەرۋ كەزىندە «قىلمىس» از داۋىس جيناپ، وتپەي قالعان.
ءومىرىنىڭ قىرىق جىلىن قىتايدا ايداۋدا، تۇرمەدە وتكىزگەن تار ەسىك، تار بوساعادا وتىرىپ التى تومدىق رومان جازعان، تۋعان توپىراعىنا، وتان اناسىنىڭ قۇشاعىنا جەتۋگە ءومىرى بويى زار بولىپ ءالى كۇنگە ءوز ۇيىندە تۇتقىن بولىپ وتىرعان 85 جاستاعى قاجىعۇمار شابدانۇلىنان ءبىر سىيلىقتى دا قيمادىق...
حوش، سىيلىق بۇيىرمادى دەلىك، تىم قۇرىسا، تۋعان توپىراعىمەن قاۋىشتىرۋعا قازاق بيلىگى ساۋساعىنىڭ ۇشىندا قيمىلداتپادى. جانىڭا باتاتىنى وسى. ەستۋىمىزشە، قاجىعۇمار شابدانۇلىنىڭ دەنساۋلىعى سىر بەرىپ جۇرگەن كورىنەدى. تۇرمىستىق جاعدايى دا جۇپىنى دەيدى. قىتايدان حابار الىپ تۇراتىن ازاماتتاردىڭ ايتۋىنشا، ول كىسى بايبىشەسىنىڭ زەينەتاقىسىنا عانا كۇنەلتىپ وتىرعانعا ۇقسايدى. ال، ءبىز «يتكە دە» بۇيىراتىن ءبىر سىيلىقتى قيماي وتىرمىز...
قاجىعۇمار شابدانۇلىنىڭ «قىلمىس» رومانىن مەملەكەتتىك سىيلىققا مادەني ساياسات جانە ونەرتانۋ ينستيتۋتى ۇسىنعان بولاتىن. اباي اقپاراتتىق پورتالى اۋەلى قاجىعۇمار شابدانۇلى ەلگە قايتارۋ تۋرالى سوڭىنان «قىلمىس» رومانىنا مەملەكەتتىك سىيلىق بەرۋ تۋرالى اشىق حات جاريالاعان ەدى.
اباي اقپاراتتىق پورتالى جاريايلاعان قاجىعۇمار قاريانى ەلگە قايتارىپ الۋ جونىندەگى اشىق حاتتا: «قازاقستان رەسپۋبليكاسى - ساياسي-تاريحي سەبەپتەرمەن كىندىك وتانى قازاقستاننان قيلى كەزەڭدەردە كوز جازىپ قالىپ، الەمنىڭ ءتۇرلى مەملەكەتتەرىندە قونىستانعان كۇللى قازاق ازاماتتارىنىڭ تاعدىرىنا تولىقتاي جاۋاپتى» دەلىنگەن. الايدا، «شىعارما ءبىزدىڭ ەلدىڭ پروبلەماسى ەمەس»، «وزگە ەلدىڭ ازاماتى» دەگەن ۋاجدەرگە قاراپ مەملەكەتتىك سىيلىق بەرۋ كوميسسياسىنا قازاقتىڭ بىرتۇتاستىعىنىڭ كوك تيىندىق قۇنى بولماعانى ما؟..
«اباي-اقپارات»
