جەكپە جەك. كىم جەڭەدى؟

ەرماحان يبىرايموۆپەن سۇحبات

بۇگىن ريودا ءوتىپ جاتقان وليمپيادا ويىندارىنىڭ ءۇشىنشى جارىس كۇنى باستالدى. ءدال بۇگىن (دۇرىسى – ساناۋلى ساعاتتاردان كەيىن) ءۇش سالماق دارەجەسىندە ءۇش بىردەي قازاقستاندىق بوكسشى شارشى الاڭعا شىعادى. ريوداعى ءبىرىنشى جەكپە-جەگىن ءبىرجان جاقىپوۆ، جانىبەك ءالىمحانۇلى جانە ۆاسيلي لەۆيت وتكىزەدى.

وسىدان ءسال ەرتەرەكتە بوكستان ريو وليمپياداسىنىڭ جەرەبەسى تارتىلىپ، ەل نامىسىن قورعايتىن بوكسشىلارىمىزدىڭ العاشقى قارسىلاستارى بەلگىلى بولعان ەدى.  

49 كەلىگە دەيىنگى سالماقتا قازاق وعىلانى ءبىرجان جاقىپوۆ  وليمپيادانى ەكىنشى اينالىمنان باستايدى. ول ەكىنشى اينالىمدا ناميبيا بوكسشىسى ماتياس نامۋنيەلا مەن ازىربايجاندىق  رۋفات حۋسەينوۆ  اراسىنداعى جەكپە-جەكتىڭ جەڭىمپازىمەن كەزدەسەدى دەپ كۇتىلۋدە.

75 كەلىگە دەيىنگى سالماق دەرەجەسىندە جانىبەك ءالىمحانۇلى ۇلىبريتانيالىق ەنتوني فوۋلەرمەن جۇدىرىق تۇيىستىرەدى.

ال 91 كەلى سالماق دارەجەسىندە WSB جوباسى بويىنشا وليمپيادا جولداماسىنا قول جەتكىزگەن ۆاسيلي لەۆيت وليمپيادا ويىندارىن ەكىنشى كەزەڭنەن باستايدى. بۇل كەزەڭدە قىتايلىق يۋ فەنكايمەن جەكپە-جەككە شىعادى.

قازاق بوكسشىلارى الەمدىك رەيتينگتىڭ جوعارى ساتىلارىنان كورىنىپ جۇرگەنى بەلگىلى. ريوعا اتتانار ساتتە بوكستان قازاقستاننىڭ باس باپكەرى مىرزاعالي ايتجانوۆ قازاقستاندىق بوكسشىلاردىڭ ءبىرسىپىراسى وليمپيادا جۇلدەسىنەن ءۇمىتتى ەكەنىن ايتقان ەدى. تورتجىلدىقتىڭ ءدۇبىرلى دوداسىندا ءبىزدىڭ بىلعارى قولعاپ شەبەرلەرىنىڭ شاما-شارقى قانداي؟ بوكسشىلاردىڭ دودا الدىنداعى دايىندىقتارى قانداي؟ جەكپە-جەكتەر بارىسىندا بىزگە جەڭىس بۇيىرا ما؟

وسى سۇراقتار توڭىرەگىندە «Abai.kz» پورتالىنا سۇحبات بەرگەن بوكستان وليمپيادا چەمپيونى ەرماحان يبرايموۆ ويىن ورتاعا سالدى.

-ەرماحان اعا، بۇگىن شارشى الاڭعا شىعاتىن ءبىزدىڭ جىگىتتەردىڭ وليمپيادا الدىنداعى دايىندىعىمەن تانىسسىز. ءتىپتى، بۇل جىگىتتەردىڭ ءبىرازى ءوزىڭىزدىڭ شاكىرتتەرىڭىز عوي... ءۇش بوكسشىنىڭ ءار قايسىسىنا توقتالىپ وتسەڭىز...

-ءبىزدىڭ جىگىتتەر بابىندا قازىر. راس ايتاسىڭ، مەن بۇل جىگىتتەردىڭ بارلىعىن دا جاقسى تانيمىن. وسىعان دەيىن ءتۇرلى دودالاردا وزدەرىنىڭ قابىلەتتەرىن كورسەتە بىلگەن ەدى ولار. ولار – وليمپياداعا بارۋعى لايىق ەكەندىكتەرىن دالەلدەگەن جىگىتتەر. سونىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ ءبىرجان – جالپى قۇراماداعى ەڭ تاجىربيەلى بوكسشى. ول وسىمەن ءۇشىنشى مارتە وليمپيادا ويىندارىنا قاتىسىپ وتىر. ءبىرجاندى وسىعان دەيىن جىبەرگەن قاتەلىكتەرىنەن تۇگەل دەرلىك ساباق الدى، ابدەن ىسىلدى دەپ ويلايمىن. جانە ونىڭ سالماعى 49  كەلى عوي. ءبىرجان ءوز سالماعىنىڭ ءفاۆوريتى بولىپ سانالادى. مىناۋ AIBA ماماندارى، فەدەراتسيا ماماندارى ەڭ مىقتى دەگەن بوكسشىلاردى ءبىر بىرىمەن العاشقى كەزدەسۋلەردە جولىعىپ قالماۋى ءۇشىن، 4 توپقا ءبولىپ تاستاعان. ءبىزدىڭ ءبىرجان دا سول مىقتىلاردىڭ ساپىندا، ءوز توبىندا ەڭ ۇزدىك بولىپ تۇر.

-دەمەك، ءبىرجاننىڭ العاشقى قارسىلاستارى رەيتينگتە تومەن ساتىداعى بوكسشىلار بولادى عوي؟

-ءيا، سولاي بولۋى ءتيىس. كەم دەگەندە 2 كەزدەسۋدە بىرجانعا وزىنەن الدەقايدا وسال قارسىلاستار بۇيىرىپ تۇر. سوندىقتان ءبىزدىڭ بوكسشى ءوز قارسىلارتارىن وڭاي جەڭىپ، كەلەسى كەزەڭگە وتەدى دەپ كۇتەمىز.

- ال 75 كەلىگە دەيىنگى سالماقتا ونەر كورسەتەتىن جانىبەك تە وسال بوكسشى ەمەس قوي.

-جانىبەك تە دەڭگەيلى بوكسشىلارىمىزدىڭ ءبىرى. جاڭاعى ايتقانداي، حالىقارالىق بوكس فەدەراتسياسى مىقتى بوكسشىلاردى 4 توپقا بولگەندە، ءبىزدىڭ جانىبەك تە فاۆوريتتەر ساپىنا ەنگەن. ونىڭ ۇستىنە جانەبەك – 2013 جىلعى الەم چەمپيونى، ازيا چەمپيونى. جانىبەكتىڭ العاشقى اينالىمداعى قارسىلاسى ۇلىبريتانيالىق ەنتوني فوۋلەر.

-جانىبەك پەن ەنتوني بۇرىن رينگتە كەزدەسكەن بە؟ قايسىسى مىقتى؟

-ءيا، جانىبەك بۇل بوكسشىمەن 2013 جىلى الماتىدا وتكەن الەم چەمپيوناتىنىڭ جارتىلاي فينالىندا جۇدىرىقتاسىپ، جەڭىسكەجەتتى.

-ءۆاسيليدىڭ وتكەن جولعى استاناداعى چەمپيوناتتا جولى بولماعان ەدى.

-ءۆاسيليدى مەن وسال بوكسشى دەپ ايتا المايمىن. وليمپيادا جۇلدەسىنەن ءۇمىتتى بوكسشىلارىمىزدىڭ ءبىرى تاپ وسى ۆاسيلي لەۆيت. راس ايتاسىڭ، استاناداعى چەمپيوناتتا ۆاسيلي كۋبالىق سابونعا ەسە جىبەرگەن. نەگىزى ول كەزدەسۋدە تورەشىلەر ءۆاسيليدىڭ جولىن كەسكەن. ايتپەسە، كۋبالىق سابوننىڭ اسىپ بارا جاتقان دانەڭەسى جوق قوي. ەكەۋى تەڭ دارەجەدە بوكستاسقان ەدى. تورەشىلەر جەڭىستى كۋبا بوكسشىسىنا بەرىپ جىبەردى. ونىڭ ۇستىنە وليمپيادا ويىندارىنىڭ تاريحىندا ۆاسيلي ءوز سالماعىندا تۇڭعىش قازاقستاندىق بوكسشى بولىپ وتىر. وسىعان دەيىن 91 كەلىدە ونەر كورسەتكەن بوكسشى بولعان جوق. ۆاسيلي بۇل سالماقتاعى وليمپياداعا قاتىسىپ وتىرعان تۇڭعىش بوكسشى.

-ءبىزدىڭ بوكسشىلاردىڭ العاشقى قارسىلاستارى وڭاي بولعانىمەن، شيرەك فينال، جارتىلاي فينالداردا مىقتا بوكسشىلارمەن كەزدەسەدى ەمەس پە؟

-راس، اقىرعى كەزدەسۋلەر ناعىز تارتىستى وتەتىنى ءسوزسىز. ءبىز ەندى كورىپ وتىرمىز عوي. اناۋ التىن الادى، مىناۋ كۇمىس الادى دەپ ناقتى ايتا المايمىن. سەبەبى، بوكستا كۇتپەگەن جەردەن جاعداي وزگەرىپ كەتە بەرەدى. مىسالى، كەشە كوردىڭىز عوي، رەسەيلىك زامكوۆوي دەگەن بوكسشى مەدالدەن ءۇمىتتى ەدى.

-اندرەي زامكوۆوي ايتاسىز با؟

-ءيا، ءيا، تاپ ءوزى. اندرەي رەسەي كۇراماسىنىڭ التىننان ءۇمىتتى بوكسشىلارىنىڭ ءبىرى ەدى. كەنيانىڭ بوكسشىسىنان ۇتىلىپ قالدى. ال كەنيالىق بوكسشى رەيتينگتە العاشقى جيىرمالىققا دا كىرمەيتىن. سول سەكىلدى ءبىزدىڭ بەرىك تە اقش بوكسشىسىنان ۇتىلدى. نەگىزى بەرىكتىڭ شاماسىنىڭ جەتكەن جەرى سول بولدى ما دەيمىن... ودان ارى كۇشتەسە دە ەشتەڭە وزگەرمەيدى. بەرىك قولىنان كەلگەنىنشە شاپتى. سوندىقتان، ءبىز بوكسشىلارىمىزعا ءۇمىت ارتامىز. باس باپكەر مىرزاعالي ايتجانوۆ تا ايتتى عوي، جالپى 5 مەدال الۋ ويدا بار دەپ. سونىڭ كەم دەگەندە ەكەۋى التىن بولۋى ءتيىس. ول مىندەت.

-ۋاقىت ءبولىپ، سۇحبات بەرگەنىڭىزگە راقمەت!

-سىزدەرگە دە راقمەت، جەڭىستى جاڭالىقتارمەن جولىعايىق!

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz