ءبىزدىڭ اتا بابالارىمىز ونى 6000 جىلعا جۋىق كوزىنىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ، بىزگە امانات قىلىپ تاپسىرىپ كەتتى. ال ءبىز اينالدىرعان ءبىر عاسىردا وسى قاسيەتتى سۋسىنىمىزدى اياقاستى ەتىپ الدىق. نەگە؟

ءبىزدىڭ ەرامىزدان 2500 جىل بۇرىن، تاريحتىڭ اتاسى ايگىلى گەرودوت: «ساقتار قىمىز جاساۋدىڭ ءتاسىلىن وتە قۇپيا ۇستايتىن ەدى. قۇپيانى باسقا حالىقتارعا جايىپ جىبەرمەۋلەرى ءۇشىن، قىمىز جاسايتىن قۇلدارىنىڭ كوزدەرىن اعىزىپ جىبەرۋگە دەين بارعان» دەپ جازادى. 1253 جىلى فرانتسۋز ميسسيونەرى گي دە رۋبرۋك قىمىز جاساۋ جايلى جانە دە ونىڭ ادام اعزاسىنا ەرەكشە اسەرى مەن پايداسى جايلى جازبالار قالدىرعان ەكەن.  ال 1843 جىلى ايگىلى ۆ. دال «قىمىزعا ءبىر ۇيرەنىپ العان سوڭ، باسقا سۋسىنعا قاراعىڭ دا كەلمەيدى. ول سالقىنداتادى، قارنىڭدى دا تويعىزادى، ءشولىڭدى دە قاندارادى، ەرەكشە بويىڭا ءبىر كۇش قۋات بەرەدى. ەشقاشان اسقازانىڭدى تولتىرىپ، ءوزىڭدى ىڭعايسىز سەزىنبەيسىڭ»، -دەپ جازعان كورىنەدى. «قىمىز – حوش ءيىستى ءجاننات سۋسىنى دەرسىڭ. بۇل قاسيەتتى سۋسىن دەنىڭە قۋات بەرەدى ، دەرتىڭدى ەمدەيدى»،-دەپتى ورتا عاسىر اقىنى يبن رۋزبيحان.
جازا بەرسەڭ تاۋسىلمايدى. نەتكەن باي تاريح. اتتارى الەمگە ءماشحۇر نەبىر عالىمدار مەن اۋزى دۋالى ادامدار وسى قاسيەتتى سۋسىن جايلى ەرەكشە ىقىلاسپەن، تاڭ قالىپ نەبىر سوزدەرىن جازىپ كەتكەن.
قازىر ايتساڭ كوپ ادامدار سەنە بەرمەيدى، بۇرىن قازاقتار كۇنىنە 10 -15 ليتر قىمىزعا دەيىن ءىشىپ قويادى ەكەن. نەگە ءبىز قىمىزدان جەرىدىك؟ نەگە وسى زاماننىڭ ادامدارى شيپالى دا، قاسيەتتى سۋسىنىمىزدىڭ ورنىنا زياندى ەكەنىن ءبىلىپ تۇرىپ، باسقا جۇرتتىڭ سۋسىندارىمەن سۋسىندايدى؟
بىزدىڭشە قازاقتىڭ قىمىزدان جەرىۋىنىڭ باستى سەبەبىنە قىمىز كىنالى ەمەس، زۇلمات زاماندا جىلقىدان، اجىراپ قالۋىمىز، سونىمەن بىرگە مىڭداعان جىل ۇرپاقتان ۇرپاققا ميراس بولىپ كەلە جاتقان قىمىز دايىنداۋ ءتاسىلىن جوعالتىپ الۋىمىز كىنالى. ءيسى مۇرنىڭدى جاراتىن، ىشكەن سايىن ىشكىڭ كەلە بەرەتىن، ءدامى ءتىل ۇيىرەتىن، ماڭدايىڭنان تەرىڭدى بۇرق ەتكىزىپ، جانىڭا راحات سيلايتىن بالداي قىمىزدىڭ ءدامىن كوپ ادامدار تاتىپ تا كورگەن جوق..
وسى شيپالى دا، قاسيەتتى سۋسىنىمىزدىڭ تاريحتان ءوز ورنىن الۋ ءۇشىن فەيسبۋكتەن ارنايى پاراقشا اشىپ قويدىق جانە دە شامامىز كەلگەنشە بابالار ىشكەن بال قىمىزدى سول دەڭگەيدە ءوندىرۋدى ۇلتتىق نامىسى بار جىگىتتەر قولعا الىپ جاتىر ەكەن.
قىمىزدىڭ پايداسى جايلى، دايىنداۋ ءتاسىلى، ەمدىك قاسيەتى جايلى بىلگىڭىز كەلسە سۋسىندار تورەسى پاراقشاسىنا اندا ساندا كىرىپ تۇرىڭىز

احمەتبەك نۇرسيلا

Abai.kz