وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى جانسەيىت تۇيمەباەۆ جۇمىس ساپارىمەن سوزاق اۋدانىندا بولىپ، ونداعى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى مەن بىرقاتار كاسىپورىنداردىڭ جۇمىسىمەن تانىستى.

ايماق باسشىسى، ەڭ الدىمەن، اۋدانداعى يندۋستريالدى ايماقتا ورنالاسقان ەكى ءىرى كاسىپورىنعا توقتادى. وندا اكىم ۋران ءوندىرۋشى كاسىپورىندارعا ارناپ مەتالل بوشكەلەر شىعاراتىن «UKO-S Star» زاۋىتىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستى. زاۋىت جىلىنا 50 مىڭ دانا مەتالل بوشكە شىعارۋعا قاۋقارلى. 40 ادامدى جۇمىسپەن قامتىپ وتىرعان ءوندىرىس ورنى جىل باسىنان بەرى 18 مىڭعا جۋىق مەتالل بوشكە ازىرلەگەن.

مۇنان سوڭ، جۇمىسشى توپ يودتالعان اس تۇزىن شىعاراتىن «دارحان-اس» زاۋىتىندا بولدى. جىلىنا 9600 توننا ءونىم شىعارۋعا قاۋقارلى زاۋىت جىل باسىنان بەرى 2500 توننا اس تۇزىن ءوندىردى. جاڭادان اشىلعان كاسىپورىن الداعى ۋاقىتتا وندىرەتىن ونىمدەرىنىڭ كولەمىن مۇنان دا ارتتىرۋدى كوزدەپ وتىر. قازىرگى تاڭدا 14 ادامدى جۇمىسپەن قامتىپ وتىرعان زاۋىت ءونىمىن وبلىس نارىعىنا شىعارۋدا.

ايتۋ كەتۋ كەرەك، قازىرگى تاڭدا، سوزاقتاعى يندۋستريالدى ايماقتىڭ ينفراقۇرىلىم جۇمىستارى اياقتالعان. اتالعان ايماققا ءوز وتىنىشتەرىن بەرگەن 5 جوبا ەنگىزىلىپ، 4-ءۋى جۇزەگە اسىرىلۋدا.

يندۋستريالدى ايماقتاعى وسىناۋ جوبالارمەن تانىسقان وبلىس اكىمى جانسەيىت تۇيمەباەۆ كəسىپكەرلەرمەن تىلدەسىپ، جۇمىستارىنا وڭ باعاسىن بەردى. شاعىن جəنە ورتا كəسىپكەرلىكتى دامىتۋدا مەملەكەت تاراپىنان تومەنگى پايىزدىق نەسيەلەر مەن سۋبسيديا سىندى ۇلكەن قولداۋلار كورسەتىلىپ جاتقانىنا توقتالعان əكىم جەرگىلىكتى əكىمشىلىك تاراپىنان كəسىپكەرلىكتى جانداندىرۋدا كەدەرگى كەلتىرىلمەۋى كەرەكتىگىن ەسكەرتتى. بۇل رەتتە، ول تاياۋدا وبلىسىمىزعا تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى مەن شاعىن جانە ورتا كاسىپتى دامىتۋدى قولداۋعا كەلگەن «بايتەرەك» ۇلتتىق حولدينگىنىڭ» ەنشىلەس كومپانيالارى بىزدەگى بولاشاعى زور جوبالارعا قارجى سالۋعا نيەتتى ەكەنىن ەسكە سالىپ، سوعان ساي ۇزدىك جوبالاردى ويلاستىرۋ قاجەتتىگىن جەتكىزدى.    

جالپى، وبلىس بويىنشا بۇگىندە كولەمى 1116 گەكتار جىلىجاي بار بولسا، كەلەر جىلى ونىڭ كولەمى تاعى 100 گەكتارعا ۇلعايماق. بۇل ءوز كەزەگىندە، وڭتۇستىكتە جىلىجاي كلاستەرىن قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. وسىنى مەڭزەگەن ايماق باسشىسى اۋدانداعى پلاستماسسا قالدىقتارىنان شيكىزات ءوندىرىپ، پوليەتيلەن قۇبىرىن شىعاراتىن زاۋىت ءوز ءونىمىن تەك «قازاتومونەركاسىپكە» عانا بەرمەي، قۋاتتىلىعىن ارتتىرىپ، ونى جىلىجاي سالۋدا قولدانۋ قاجەتتىگىنە توقتالدى.

مۇنان سوڭ، ايماق باسشىسى سوزاقتىڭ ورتالىعى - شولاققورعان اۋىلىنداعى «وڭىرلەردى دامىتۋ - 2020» باعدارلاماسى اياسىندا وبلىستىق بيۋدجەت ەسەبىنەن سالىنىپ جاتقان جالدامالى 50 تۇرعىن ءۇيدىڭ قۇرىلىسىن كوردى. 2015 جىلى باستالعان باسپانا سالۋ جۇمىستارى جەلتوقسان ايىندا اياقتالىپ، تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىنا وراي پايدالانۋعا بەرىلەدى دەپ كۇتىلۋدە. قۇرىلىس جۇمىستارىن مەردىگەر مەكەمە «ەل قۇرىلىس توبى» جشس-ءى جۇرگىزىپ وتىر. ايتا كەتۋ كەرەك، بۇگىندە سوزاق اۋدانىندا 454 ادام تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە تۇر.

تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىمەن تانىسۋ بارىسىندا ايماق باسشىسىنا وسى ماڭعا تاياۋ جەردەن تاعى دا جەكە سەكتور ءۇشىن جەر تەلىمى بولىنەتىنى باياندالدى. اتالعان ماسەلەگە قاتىستى ويىن بىلدىرگەن ايماق باسشىسى جوعارىدا اتالعان تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى سىندى باسپانالاردى بىردەي ەتىپ، ورتاق جوسپارمەن سالۋدى تاپسىردى.

ساپار بارىسىندا وبلىس اكىمى ج.تۇيمەباەۆ سوزاق اۋداندىق مۇگەدەكتەر قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ جانىنان اشىلعان تىگىن تسەحىنىڭ جۇمىسىن دا كوردى. وندا قازىرگى تاڭدا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى 15 ادام جۇمىسپەن قامتىلعان. تىگىن تسەحىندا شارۋاشىلىق جۇمىستارىنا قاجەتتى قولعاپ، توسەك جايمالارى مەن ارنايى جۇمىس كيىمدەرى تىگىلەدى. سونداي-اق، مۇندا اۋدان حالقىنا شاشتاراز بەن اياق كيىم جوندەۋ قىزمەتتەرى كورسەتىلەدى.

جەتەكشىلەردىڭ ايتۋىنشا، الداعى ۋاقىتتا مۇنداعى جۇمىسپەن قامتىلاتىن مۇگەدەك جانداردىڭ سانى 25-30 ادامعا دەيىن جەتىپ، قوسىمشا، كومپيۋتەر جوندەيتىن، پلاستيك تەرەزەلەرىن شىعاراتىن قىزمەت كورسەتۋ تۇرلەرى دە جۇمىسىن باستايدى دەپ كۇتىلۋدە. مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا ارنالعان كوپسالالى تسەحتا تىگىلگەن كيىمدەردى «قازاتومونەركاسىپ» اق-نا قاراستى ۋران وندىرەتىن كومپانيالار مەن اۋدان حالقى جانە بيۋدجەتتىك مەكەمەلەر تۇتىناتىن بولادى. ايتا كەتۋ كەرەك اۋدان بويىنشا 2085 مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ازامات بار.

ساپار بارىسىندا ايماق باسشىسى اۋدان اكتيۆىمەن كەزدەسىپ، سوزاق اۋدانىنىڭ اكىمى ماقسات يساەۆتىڭ جىل باسىنان بەرى اتقارعان جۇمىستارىنىڭ بارىسىن تىڭدادى.

بايانداماشىدان سوڭ جانسەيىت قانسەيىتۇلى اۋدانداعى ءتۇرلى باعىتتارداعى مەملەكەتتىك باعدارلامالاردىڭ ورىندالماعانىنا نازار اۋداردى. ونىڭ ىشىندە، اۋدان باسشىلىعى يندۋستريالاندىرۋ كارتاسىنا ەنۋى ءتيىس جوبالاردى وبلىسقا ۇسىنباعان. ماسەلەن، اۋداندا 97 مىڭ ءتۇپ اعاش وتىرعىزۋ جوسپارلانسا، سونىڭ نەبارى 14 مىڭى ەگىلگەن. «جۇمىسپەن قامتۋ 2020» باعدارلاماسى اياسىندا سالىنۋى ءتيىس 11 نىساننىڭ 7-ءۋى عانا بوي كوتەرگەن. مۇنان بولەك، اۋدان ۇبت كورسەتكىشى بويىنشا 12-ورىندا. ءبىلىم ساپاسىنىڭ تومەندىگىنە الاڭداعان ءوڭىر باسشىسى دەنساۋلىق ساقتاۋ، قۇقىققورعاۋ سالاسىنىڭ جۇمىستارىنا دا كوڭىلى تولعان جوق.

جيىن سوڭىندا ج.تۇيمەباەۆ اۋدان باسشىلىعىنا الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەردى دامىتۋ بويىنشا بىرقاتار تاپسىرمالار بەردى. ناقتىراق ايتقاندا، يندۋستريالاندىرۋ كارتاسى اياسىندا جوبالار ۇسىنىپ، شاعىن جانە ورتا كاسىپتى دامىتۋدى، اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋدى تاپسىردى. سونداي-اق، سوزاقتا ءتۋريزمدى دامىتىپ، جول بويىنداعى سەرۆيستىك قىزمەتتەردىڭ حالىقارالىق ستاندارتتارعا ساي بولۋى كەرەكتىگىن، سونىمەن بىرگە، تازالىق ماسەلەسىنە ايرىقشا كوڭىل ءبولۋدى جۇكتەدى. وعان قوسا، اۋدانداعى ۋران وندىرۋمەن اينالىساتىن «قازاتومونەركاسىپ» كاسىپورنىمەن تىعىز بايلانىس ورناتىپ، وندا تۇتىنىلاتىن تاعامداردىڭ ۇلەسىن جەرگىلىكتى ونىمدەرمەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جۇمىستاردى ۇيلەستىرۋدى تاپسىردى. 

اباي اقپارات