بۇگىندە مال باسى كوبەيۋى ءارى قوڭدى بولۋى ءۇشىن تۇقىمىن اسىلداندىرۋ ماسەلەسى الدىڭعى ورىنعا شىعىپ وتىر. ءتورت تۇلىك – ىرىس بولسا، تۇيە سونىڭ ءىرىسى…

بيىلدان باستاپ ەلىمىزدە ءتورت تۇلىكتى اسىلداندىرۋ باعىتىندا شىمكەنت قالاسىندا «تۇيە تۇقىمدارى» رەسپۋبليكالىق پالاتاسى قۇرىلىپ، جۇمىسىن باستادى. پالاتانىڭ اشىلۋىنا وراي وڭتۇستىك-باتىس مال جانە وسىمدىك شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىندا وسى سالادا تەر توگىپ جۇرگەن اۋىل شارۋاشىلىعى عالىمدارى مەن ماماندارى باس قوسىپ، كەلەلى كەڭەس قۇردى.

جيىنعا اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، اكادەميك كوپماعامبەت ەلەمەسوۆ قاتىسىپ وسى سالاداعى ءتۇيىنى تارقاتىلۋى ءتيىس ماسەلەلەرگە توقتالىپ ءوتتى.

ستاتيستيكالىق دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، بيىلعى جىلدىڭ باسىنداعى ساناقپەن قازىر ەلىمىزدە 170 500 تۇيە بار دەلىنەدى. سونىڭ ىشىندە تەك 10 376-سى ، ياعني 6%-ى عانا اسىل تۇقىمدى.

كوپماعامبەت ەلەمەسوۆ، اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، اكادەميك:
— «تۇيە تۇقىمدارى» پالاتاسىنىڭ اشىلعانى وسى سالاعا قاتىستى ءبىراز تۇيىتكىلدى ماسەلەنىڭ شەشىمىن تابۋىنا تۇرتكى بولارى ءسوزسىز. تۇيە تۇقىمىنىڭ سونشالىقتى ازىپ كەتكەن تۇسىندا، اسىلداندىرۋ ماسەلەسى الدەقاشان قولعا الىنۋى ءتيىس ەدى. اسىل تۇقىمدى مال باسى ويسىل قارا تۇقىمىندا عانا ەمەس، زەڭگى بابا، قامبار اتا، شوپان اتا تۇقىمدارىندا دا تىم تومەندەپ كەتكەن.

بۇل كورسەتكىش ەلىمىز بويىنشا ءمۇيىزدى ءىرى قارادا 17,0 پايىز، قويدا 13,8 پايىز، جىلقىدا 7,0 پايىز ەكەنىن ەسكەرسەك، تۇيە وسىرۋمەن اينالىساتىن شارۋاشىلىقتاردىڭ الدىندا مال تۇقىمىن اسىلداندىرۋ ءۇشىن ۇلكەن مىندەتتەر تۇرعانىن اڭعارۋعا بولادى.

سونداي-اق، تۇيە تۇقىمىنان وزگە اسىل تۇقىمدى مال باسىن كۇتىپ-باققانى، سەلەكتسيالىق جۇمىستار جۇرگىزىپ، تالاپقا ساي ساپالى ءونىم وندىرگەندەرى ءۇشىن تاۋار وندىرۋشىلەرگە جىل سايىن مەملەكەت تاراپىنان سۋبسيديالار تولەنىپ كەلەدى.

بۇل جاردەماقىلاردىڭ شارۋاشىلىقتارعا قوسىمشا كومەك بولىپ جاتقانى راس. تۇيەنىڭ باسقا تۇلىكتەرگە قاراعاندا فيزيولوگيالىق جانە اناتوميالىق ەرەكشەلىكتەرىنىڭ بار بولۋىنا بايلانىستى تۇيە ءوسىرۋ سالاسىنىڭ كەيبىر كولەڭكەلى تۇستارىنا كۇن ءتۇسۋى ءتيىس جاقتارى بارشىلىق.

اباي اقپارات