بۇگىن №2 اتىراۋ قالالىق سوتىندا ماكس بوقاەۆ پەن تالعات ايانوۆقا قاتىستى ۇكىم شىقتى. سوت ۇكىمىنە سايكەس، م.بوقاەۆ پەن ت.ايانوۆ بەس جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى. ولار جازاسىن جالپى رەجيمدەگى تۇزەۋ كولونياسىندا وتەيتىن بولادى.

سوتتا توراعالىق ەتكەن سۋديا گ.داۋلەشوۆا وقىعان ۇكىمگە سايكەس، ماكس بوقاەۆ پەن تالعات ايانوۆ 5 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى.

«قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 174 بابى 2 تارماعى، 274 بابى 4 تارماعى جانە 400 بابىنا سايكەس، سوت م.بوقاەۆ پەن ت.ايانوۆتى كىنالى دەپ تانىپ، بەس جىل مەرزىمگە باس بوستاندىعىنان ايىرۋ، ءۇش جىل مەرزىمگە قوعامدىق قىزمەتپەن اينالىسۋ قۇقىعىنان ايىرۋ جازاسىن تاعايىندادى. ولار جازاسىن جالپى رەجيمدەگى تۇزەۋ كولونياسىندا وتەيتىن بولادى»، - دەدى گ.داۋلەشوۆا.

اتاپ وتسەك، اتىراۋلىق بەلسەندىلەرگە قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ ءۇش بابى بويىنشا: 174 باپتىڭ 2 تارماعى، ياعني، الەۋمەتتىك جانە ۇلتتىق الاۋىزدىق تۋعىزۋعا باعىتتالعان قاساقانا ءىس-ارەكەتتەر جاساۋ، ازاماتتاردىڭ ۇلتتىق نامىسى مەن قادىر-قاسيەتىنە ءتىل تيگىزۋ; 274 باپتىڭ 4 تارماعى، ياعني، قوعامدىق ءتارتىپتى بۇزۋعا قاۋىپ توندىرەتىن كوپە-كورىنەۋ جالعان اقپارات تاراتۋ; 400 باپ، ياعني، زاڭسىز شەرۋلەردى ۇيىمداستىرۋ، وتكىزۋ جانە وعان قاتىسۋ بويىنشا ايىپتار تاعىلىپ، باستى سوت وتىرىسىندا ايىپتار دالەلدەندى.

ەسكە سالا كەتسەك، اتالعان قىلمىستىق ءىس بويىنشا باستى سوت پروتسەسىنە كۋاگەر رەتىندە قاتىسقان توقتار تولەشوۆ اتىراۋداعى جەر ميتينگىلەرىن قارجىلاندىرعانىن مويىندادى. شىمكەنتتىك كاسىپكەر ودان ت.ايانوۆ 150 مىڭ دوللار سۇراعانىمەن، بەلسەندىگە 100 مىڭ دوللار جىبەرگەنىن راستادى. تولەشوۆتىڭ كومەكشىلەرى ايانوۆقا اقشانى قالاي جەتكىزگەنىن سوت وتىرىسىندا اڭگىمەلەپ بەردى. ايتا كەتۋ كەرەك، ايانوۆقا اقشا جىبەرگەن تولەشوۆتىڭ قىزمەتكەرلەرى جاۋاپ بەرگەن كەزدە ايانوۆ تا، بوقاەۆ تا شىندىقتى ءبىلىپ قويادى دەدى مە، وتىرىستى وتكىزۋگە كەدەرگى كەلتىرىپ وتىردى. ماسەلەن، م.بوقاەۆ اۋىرىپ تۇرمىن دەپ شۋ شىعارسا، ت.ايانوۆ اشتىق جاريالاپ، سوتقا قاتىسپايتىندىعىن جەتكىزدى. ماكس بوقاەۆ تا ماڭىزدى كۋاگەرلەر جاۋاپ بەرگەن كەزدە سوت وتىرىسىنا قاتىسۋدان باس تارتتى. سونداي-اق، سوت وتىرىسىندا ايانوۆتىڭ قارجىنىڭ ءبىر بولىگىن، ياعني 50 مىڭ دوللاردى جوسپارلانىپ وتىرعان ۇزاق مەرزىمدى جاپپاي تولقۋلار كەزىندە قاتىسۋشىلارعا تاماق پەن «پالاتكالار» الۋ ءۇشىن جۇمساۋدى كوزدەگەنى انىقتالدى.

باستى سوت وتىرىسىندا اتىراۋ قالاسى اكىمدىگىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنەن دە جاۋاپ الىندى. كۋاگەرلەردىڭ ايتۋىنشا، بوقاەۆ پەن ايانوۆ 24 ءساۋىر كۇنى يساتاي – ماحامبەت الاڭىندا شەرۋ وتكىزۋ تۋرالى اكىمدىككە ارىز جازعان. اكىمدىك ت.ايانوۆقا جينالىس وتكىزىپ، ميتينگكە رۇقسات بەرمەيتىنىن جەتكىزگەن. جازباشا جاۋاپ تا بەرگەن. قىزمەتكەرلەر يساتاي-ماحامبەت الاڭى بەيبىت شەرۋ وتكىزۋگە بەلگىلەنبەگەن جەر ەكەندىگىن ايتىپ، ولار ميتينگ وتكىزگەن جاعدايدا جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلاتىنىن دا ەسكەرتكەن. ودان كەيىن ايانوۆ پەن بوقاەۆتان اكىمدىككە 21 مامىر كۇنى ميتينگ پەن كونتسەرت وتكىزەمىز دەپ تاعى ءبىر ارىز كەلىپ تۇسكەن. قالا اكىمى ن.وجاەۆ م.بوقاەۆ پەن ت.ايانوۆتى شاقىرىپ، تاعى ءتۇسىندىرۋ جۇمىسىن جۇرگىزىپ، رۇقسات بەرمەگەن. م.بوقاەۆقا ونىڭ مەملەكەتتىك جەر كوميسسياسىنىڭ قۇرامىنا الىنعانى ايتىلعانىمەن، بەلسەندى كوميسسيا وتىرىسىنا قاتىسۋدان باس تارتقان. بوقاەۆ تا، ايانوۆ تا الدىن الا كەلىسىپ قويعاندىقتان سول كۇنى ءبارىبىر ميتينگكە شىعاتىندارىن ايتقان.

سوت وتىرىسىندا سونداي-اق، ميتينگكە قاتىسقاندار كۋالىك ەتتى. وتىرىستا جاۋاپ بەرگەن كۋاگەرلەردىڭ بارلىعى ميتينگ تۋرالى جۇمىس ورىندارىندا، عالامتوردا، ونىڭ ىشىندە Facebook الەۋمەتتىك جەلىسىنەن، Whatsاpp ارقىلى ەستىگەندىكتەرىن جەتكىزدى. ولار اسىرەسە م.بوقاەۆ پەن ت.ايانوۆتان «قازاقستان جەرى قىتايعا ساتىلادى» دەگەن مازمۇنداعى ءتۇرلى اقپارات پەن ۆيدەونىڭ كەلگەندىگىن ايتتى. كۋاگەرلەردىڭ كوبى قازاقستان جەرى قىتايعا ساتىلادى دەگەندى ەستىگەندىكتەن عانا ميتينگكە ەش ويلانباستان شىققانىن جەتكىزدى.

سوت وتىرىسىندا تالعات ايانوۆ ادامدارعا ءتۇرلى اقپارات جىبەرگەنىن مويىندادى. «مەن ادامداردى شاقىرماسام، ميتينگكە ەشكىم كەلمەۋشى ەدى. مەن ولاردى شاقىردىم، ونى مويىندايمىن»، - دەدى ايانوۆ.

وتىرىستا ارنايى ساراپشىلار دا كۋالىك ەتىپ، ولار جاساعان ساراپتامالارىنىڭ ناتيجەسىمەن تانىستىردى. سونداي-اق، قىلمىستىق ىسكە قاتىستى زاتتاي ايعاقتار قارالدى. ايعاقتار رەتىندە جاريالانىمدار، سكرينشوتتار، ۆيدەو، فوتوسۋرەتتەر، تەلەفون سويلەسۋلەرى مەن جازبالارى، جانە دە باسقا دا ماتەريالدار زەرتتەلدى. ولارعا سايكەس، م.بوقاەۆ پەن ت.ايانوۆ تاراتقان مالىمەتتىڭ بيلىككە قارسى باعىتتالعانى، ۇلتتىق الاۋىزدىق تۋدىرىپ، شەرۋگە شاقىرعاندىعى دالەلدەندى.

باستى سوت وتىرىسىندا قر اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ وكىلدەرىنەن دە جاۋاپ الىندى. ولاردىڭ مالىمەتىنشە، شەتەل ازاماتتارىنا، شەت مەملەكەتتەردىڭ زاڭدى تۇلعالارىنا، ونىڭ ىشىندە قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنا جەر ۋچاسكەلەرىن بەرۋ ماسەلەسى مۇلدە قوزعالماعان. ياعني، بۇل م.بوقاەۆ پەن ت.ايانوۆتىڭ تاراتقان اقپاراتتىڭ شىندىققا جاناسپايتىنىن بىلدىرەدى.

سونداي-اق، سوت پروتسەسىنە وپپوزيتسيا سەركەلەرى گۇلجان ەرعاليەۆا مەن رىسبەك سارسەنبايۇلى قاتىستى. گ.ەرعاليەۆا جۋرناليستەرگە بەرگەن سۇحباتىندا بوقاەۆ پەن ايانوۆ كانىلارىن مويىنداپ، پروتسەسسۋالدىق كەلىسىمگە كەلۋ ءتيىس دەپ مالىمدەگەن بولاتىن. وتىرىسقا سونداي-اق، بەلسەندىلەر ەۆگەني جوۆتيس، زاۋرەش باتتالوۆا مەن بىرنەشە شەتەلدىك باقىلاۋشى قاتىسقانىن اتاپ وتكەن ءجون.

تالعات ايانوۆ بولسا، جاۋاپ الۋ كەزىندە جەردى شەتەلدىكتەرگە جالعا بەرۋ تۋرالى ەستىگەندە ميتينگ ۇيىمداستىرۋ تۋرالى وي كەلگەنىن ايتتى.

«زاڭ شىلدە ايىندا كۇشىنە ەنەتىنىن ەستىگەندىكتەن، مەن ءوزىم ميتينگتى اتىراۋدا ۇيىمداستىرۋعا ارىز جازدىم. ماكسقا بارىپ، ماكس سەن كەلىسسەڭ، وسى ارىزعا سەن دە قول قوي دەپ ءوتىندىم. ميتينگكە ارىز بەرگەننەن كەيىن، ميتينگ وتكىزۋگە رۇقسات بەرمەگەنگە دەيىن ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارىن جۇرگىزدىم. مەن قالا اكىمدىگى جينالىسىندا اكىمدىك قىزمەتكەرلەرىنە ميتينگ وتكىزەمىن، ەگەر ميتينگ جاساعاننان مەنى جاۋاپكەرشىلىككە تارتاتىن بولسا، مەن جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلۋعا دايىن ەكەنىمدى ايتتىم، مەن بۇنى قازىر دە وسى جەردە ايتا الامىن»، - دەگەن ەدى تالعات ايانوۆ.

ت.ايانوۆ ميتينگتە پايدالانىلعان پلاكاتتاردى ءوزىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن ازىرلەنگەنىن دە ايتتى. ايانوۆ سونداي-اق، ميتينگ كەزىندە سويلەگەن ادامداردىڭ سوزىندە سىني كوزقاراس بولعانىن مويىندادى.

«جەر ساتىلايىن، جالعا بەرىلەيىن دەپ جاتقاندا مەنىڭ جەكە ءوز باسىم ەڭ اسەرلى، «ەففەكتىلى» دەپ وسى ميتينگتى سانادىم. بۇل دا ديالگوتىڭ ءبىر ءتۇرى. مەن اتىراۋ قالاسىنداعى ميتينگتى ۇيىمداستىرۋعا قاتىستىم، ۇيىمداستىردىم. مەن ايىپتالىپ جاتقان باپتاردى جاقسى بىلەم، بارلىعى تۇسىنىكتى. وعان سوت ءوزىنىڭ باعاسىن بەرسىن»، - دەگەن ەدى سوت وتىرىسىندا ت.ايانوۆ.

«ت.ايانوۆ ايتقانداي، ميتينگ وتكىزۋ يدەياسى تالعاتتىكى بولدى. دەگەنمەن، ميتينگتى وتكىزۋ داتاسىن، ياعني 24 ءساۋىردى بىرگە بەلگىلەدىك. مەن ميتينگكە ءوز نارازىلىعىمدى ءبىلدىرۋ ءۇشىن شىقتىم»، - دەدى جاۋاپ الۋ كەزىندە م.بوقاەۆ.

ءجارىسسوز كەزىندە مەملەكەتتىك ايىپتاۋشى مارات حابيبۋللين بوقاەۆ پەن ايانوۆقا تاعىلعان ايىپتاردىڭ تولىق دالەلدەنگەنىن ايتىپ، سوتتان م.بوقاەۆ پەن ت.ايانوۆتى 8 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋدى سۇراعان بولاتىن. دەسەك تە، بۇگىن بۇل ىسكە نۇكتە قويىلىپ، ماكس بوقاەۆ پەن تالعات ايانوۆتى 5 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ تۋرالى سوت ۇكىمى شىقتى.

Abai.kz