وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى جانسەيىت تۇيمەباەۆتىڭ توراعالىعىمەن وبلىس ورتالىعى - شىمكەنت قالاسىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايىن دامىتۋ ماسەلەلەرىنە ارنالعان سەمينار-كەڭەس بولىپ ءوتتى. جيىنعا تۇركيا استاناسى - انكارا قالاسى مەرىنىڭ ورىنباسارى رامازان كاباساكال مەن وقو باسقارما باسشىلارى مەن ولاردىڭ ورىنباسارلارى، شىمكەنت قالاسى اكىمى ع.ءابدىراحىموۆ پەن اكىم ورىنباسارلارى جانە ءبولىم باسشىلارى قاتىستى.

وتىرىستا شىمكەنت شاھارىنىڭ زامان تالابىنا ساي كورىكتى بولۋى ءۇشىن الەمنىڭ الدىڭعى قاتارلى قالالارىمەن تاجىريبە الماسۋ ماڭىزدى ەكەندىگىنە توقتالعان ءوڭىر باسشىسى شىمكەنتكە ارنايى ساپارمەن كەلگەن ر.كاباساكالدى وسى سەمينارعا ءوز تاجىريبەسىمەن ءبولىسۋ ءۇشىن ارنايى شاقىرىپتى.

ۇزاق جىلدار انكارانىڭ مەرياسىندا قىزمەت اتقارعان تاجىريبەسى مول قوناق تۇركيا استاناسىنىڭ كەمەلدەنگەن كەزەڭى جونىندە سەمينارعا قاتىسۋشىلار الدىندا بايانداما جاسادى.ء تورت مىڭ جىلدىق تاريحى بار انادولى ەلىنىڭ استاناسى سوڭعى شيرەك عاسىردا الەمدەگى دامۋى ەرەكشە قارقىن العان قالالار قاتارىندا. انكارانىڭ  1923 جىلى 5 مىڭنان استام عانا تۇرعىنى بولسا  قازىرگى تاڭدا، ونداعى حالىق سانى 5,5 ملن.عا جەتكەنى تەكتەن-تەك ەمەس. سەميناردا انكارا مۋنيتسيپاليتەت مەرىنىڭ ورىنباسارى اتالعان قالانى الەمنىڭ وزىق شاھارلارىنىڭ قاتارىنا قوسۋداعى تاريحىن باياندادى.

ەرتەرەكتە بەيبەرەكەت، جوسپارسىز سالىنعان ۇيلەردى تۇرعىندارمەن كەلىسىم جۇرگىزە وتىرىپ، ورنىنا كوپقاباتتى تۇرعىنۇيلەر تۇرعىزۋ جوباسىنىڭ قالاي جۇزەگە اسقانىن ارنايى سىزبا كەستەلەرى ارقىلى تۇسىندىرگەن ر.كاباساكال جوبانىڭ شىعىنسىز ءارى بارلىق جاعىنان ءتيىمدى بولعانىن جەتكىزدى. ماسەلەن يەلىگىندە 330 شارشى مەتر جەرى بار جانۇياعا سول اۋماقتا سالىنعان كوپقاباتتى ءزاۋلىم ۇيدەن جەر تەلىمى ەسەبىنەن 80 شارشى مەتر پاتەر بەرىلگەن. وسى ءتارتىپ بويىنشا 416 شارشى مەتر جەرى بارلارعا 100 شارشى مەتر، ال، 500 شارشى مەتر جەرى بارلارعا 120 شارشى مەتر پاتەرلەر ۇلەستىرىلگەن. پاتەرىنىڭ كولەمىن كەڭەيتكىسى كەلەتىندەردەن قوسىمشا قارجى تالاپ ەتىلگەن. كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇي اينالاسىن اباتتاندىرۋ، جول سالۋ، ياعني بۇكىل ينفراقۇرىلىمدىق جۇمىستاردىڭ بارلىعىن مۋنيتسيپاليتەت ءوز موينىنا العان.

ال سايلى ايماقتاردا ورنالاسقان اۋدانداردا جاساندى كولشىكتەر سالىنىپ، كوگالداندىرۋ ارقىلى زاماناۋي ساياباقتارعا اينادىرۋ جۇيەسى دە ءوزىنىڭ وڭ جەمىسىن بەرگەن. تۋريستەردىڭ مولىنان كەلىپ، كورىكتى قالانى ەركىن ارالاۋى ءۇشىن اينالما جولدار جاسالىپ، كولىك كەپتەلىسى كوپ ورىن الاتىن اۋدانداردا جولدار كەڭەيتىلىپ، كوپىرلەر سالۋ جۇيەسى دە وڭتايلى  جۇزەگە اسىرىلعان. ماسەلەن، قالاداعى سالىنۋى ءتيىس ءۇش دەڭگەيلى ۇلكەن كوپىر 35 كۇن ىشىندە پايدالانۋعا بەرىلىپتى. جۇمىستىڭ جۇيەلى ءارى تەز جۇرگىزىلۋى قالا حالقىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرىپ، ەسكى ۇيلەرىنىڭ جىلدام سۇرىلۋىنە تۇرعىنداردىڭ ءوزى بەلسەنە اتسالىسقان. وسى جۇيەمەن قالاداعى 55 اۋدان جاڭارتىلعان. اۆتوبۋستار جۇيەلەندىرىلىپ، التى باعىتتى قامتيتىن مەترو سالىنعان. الەۋمەتتىك سالانى دامىتۋعا باعىتتالعان 184 جوبا جۇزەگە اسقان.

قازىرگى تاڭدا انكارادا اۋماعى 210 گا بولاتىن 1027 عيماراتتان تۇراتىن الەمدەگى ەڭ ۇلكەن سوڭعى ۇلگىدەگى ديسنەيلەند سالىنىپ جاتىر. بۇل دا ءوز كەزەگىندە تۋريستەردىڭ ارتۋىنا ءوز سەپتىگىن تيگىزەرى ءسوزسىز دەگەن قالا مەرىنىڭ ورىنباسارى، انكارا جىلىنا 10-12 ملن. تۋريست قابىلداۋعا مۇمكىندىگى بار شاھار ەكەنىن العا تارتتى.

وسىلايشا، انكارا مەن شىمكەنتتىڭ باۋىرلاس قالالار بولعاندىقتان ءبىر-بىرىمەن تاجىريبە الماسۋى كەرەك دەگەن ر.كاباساقال شىمكەنت قالاسىنىڭ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك سالاسىنىڭ دامۋىنا بارىنشا كومەك قولىن سوزۋعا دايىندىعىن مالىمدەدى.

جيىن بارىسىندا قوس قالانىڭ قارىم-قاتىناسىن كۇشەيتە وتىرىپ، انكارانىڭ دامۋ جوسپارىن وڭتۇستىككە دە پايدالانۋ كەرەكتىگىنە توقتالعان وبلىس اكىمى ارنايى دەلەگاتسيا قۇرامىن جاساقتاپ، تاجىريبە الماسۋ ساپارىن ۇيىمداستىرۋ قاجەتتىگىن ايتتى.

شىمكەنت قالاسىن دامىتۋداعى وسىناۋ ۇسىنىستاردى وڭدى قابىلداعان قالا اكىمى ع.ءابدىراحىموۆ ءتيىستى ۇسىنىستار نەگىزىندە بىرلەسە جۇمىس ىستەۋگە دايىن ەكەنىن جەتكىزدى.   

Abai.kz