تايجاننىڭ ورنىنا راۋ باردى. قازاقستان پارلامەنتىندەگى جىلى ورىندىقتىڭ ءبىرى قوعام بەلسەندىسى مۇحتار تايجانعا «تيەسىلى»  بولعان-مىس.

«newtimes.kz» جۇرگىزگەن الەۋمەتتىك ساۋالناما رەسپوندەنتتەرى وسىلاي دەپ توپشىلاپتى.

ال قر ينۆەستيتسيا جانە دامۋ ۆيتسە-ءمينيسترى پاپكەسىن اليك ايدارباەۆقا تاپسىرىپ بەرگەن البەرت راۋ تىنىش قانا بارىپ، ماجىلىستەگى بوس ورىنعا وتىرا قالعان.

ايتپاقشى، بىرەۋلەرگە كوز ۇشىندا بۇلدىراپ تۇرعان دەپۋتاتتىق لاۋازىم بىرەۋلەرگە وپ-وعاي بۇيىرىپ جاتاتىن كەزدەر دە از ەمەس. قازاقستان پارلامەنتىنىڭ ماجىلىسىنە جاقىندا عانا سپورتشى سەرىك ساپيەۆ باردى. رينگتە شاشاسىنا شاڭ جۇقتىرماعان ساپيەۆ ساياساتقا ارالاسۋعا بەيىل ەكەنىن ءوزى ايتقان. نەسى بار، شيشيگينا شەشپەگەن سپورتشىلاردىڭ ماسەلەسىن ساپيەۆ شەشىپ قالار...ول باقانداي «الەۋمەتتىك-مادەني دامۋ كوميتەتىنىڭ» مۇشەسى بولدى عوي.

مۇحتار بولاتحانۇلى تايجان قازاقستاننىڭ ساياسي-قوعامدىق ومىرىنە بەلسەنە ارالاسىپ ءجۇردى. اسىرەسە بىلتىرعى جىلعى جەر داۋى كەزىندە ارنايى كوميسسيادا جۇمىس اتقارىپ، اقىرىندا ساعىنتاەۆ باسقاراتىن ءۇيدىڭ دالىزىنە كىردى. سوڭعى كەزدەرى ۇكىمەت ۇيىنە ءجيى بارعىشتاپ، ءبىرلى-جارىم مينيسترلىكتەرمەن  قويان-قولتىق جۇمىس جاساۋعا كوشتى. سوزدەن ىسكە دەگەنگە بالاپ قويدىق. دەگەنمەن مۇحتار تايجانعا قاتىستى پىكىرلەر الۋان ءتۇرلى. ءبىرى قوشتاسا، ەندى بىرەۋلەرى كەرىسىنشە.

سارىمدار مەن تايجانداردى نەگە پارلامەنتكە وتىرعىزبايدى؟

ال ۇزىن-قۇلاقتىڭ ايتۋىنشا، مۇحتار تايجاننىڭ سول بارعىشتاعانى بەكەر ەمەس ەكەن. پارلامەنتتە بوس تۇرعان ءبىر ورىننان دامەلەنسە كەرەك. ونىڭ رەتىن راۋ كەلتىرمەدى. مەيلى.

مۇندا ءبىر ماسەلە بار. اقوردا مەن ۇكىمەت نەلىكتەن ساياسي وي بلوكاداسىنىڭ بەرگى بەتىندەگى ازاماتتاردى اۋلاسىنا جاقىنداتپايدى؟  ايتار بولساق، ايدوس سارىم، ءامىرجان قوسانوۆ، راسۋل جۇمالى سەكىلدى سەن تۇر مەن اتايىن دەيتىن ساياساتكەرلەردى پارلامەنتكە نەگە المايدى؟ سەبەبى، يدەولوگيا باسقا. دەموگراتيا دىڭكەلەنىپ بولعان.

ەسكىرمەيتىن پارلامەنت

مەملەكەت باسشىسىنىڭ قالاۋىمەن، كونستيتۋتسياعا وزگەرتۋلەر ەنگىزىلدى. قازاقستاننىڭ جوعارعى ساياسي بيلىگى بولىسكە ءتۇستى. ارينە فورمالدى تۇردە. پرەزيدەنت ءبىرسىپىرا مىندەتتى ۇكىمەت پەن پارلامەنتتىڭ قۇزىرىنا بەردى. بۇل جۇيە بويىنشا – پارلامەنت پارمەندى، ءتىرى ساياسي ينستيتۋتقا اينالۋ كەرەك ەدى. ەلباسىنىڭ ايتقانىنداي بولدى. وزگەرىستەر ورىن الدى. وزگەرمەگەن تەك – پارلامەنت. اقساقالدار القاسى دەيتىن سەناتتا دا، زاڭدى «پاچكىلەپ» ماقۇلدايتىن ماجىلىستە دە سەڭ بايقالمادى. ەسكىرمەيتىن پارلامەنت.

كۇنى كەشە عانا باق وكىلدەرىمەن كەزدەسكەن ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ پارلامەنت ءوز مەرزىمدەرى اياقتالعانعا دەيىن جۇمىس جاسايتىنىن ايتتى.

ال ءسىز مىنا دەپۋتاتتاردى تانيسىز با؟

ەسكى قۇرام دەگەننەن شىعادى. جاڭا جۇيەدەگى ەسكى كادر. كادر بولعاندا قانداي دەسەڭىزشى. مىنە: زۆولسكي سەرگەي, يماشەۆا سنەجاننا, كيم رومان, كليمەنكو يۆان, كوزلوۆ ەۆگەني, كەسەباەۆا بالايىم, ماگەرراموۆ ماگەررام, ميكاەليان نارينە, وتەمىسوۆ شاۆحات, سۋسلوۆ الەكساندر, حيتۋوۆ تاراس, چيركوۆ ميحايل, حاحازوۆ شاكير, تەمىرجانوۆ مۇرات...

بۇل ازاماتتار نەگە ءۇنسىز وتىر؟ نە ىستەپ وتىر؟ بار ما ءوزى...بالكىم كورمەي جۇرگەن بولارمىز. ءاي، قايدام...

ءتۇيىن. پارلامەنت دەيمىز. ەۋروپالىقتارشا ايتقاندا، «قالتاداعى» پارلامەنت حالىققا قىزمەت ەتپەيدى. بۇگىنگى پارلامەنتتىڭ سىقپىتى سنەجاننالار بولىپ تۇر. ەلباسىنىڭ 2021 جىلعا دەيىن سەنىم بىلدىرگەن بۇل دەپۋتاتتارىنا ىزدەۋ سالامىز. كورگەن-بىلگەندەر بولسا، دۇعاي سالەم جولدادىق. حالىقپەن بايلانىسقا شىقسىن. ايتپەسە، ورىندارىن بوساتسىن! بۇل ءبىزدىڭ تالاپ.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz