جۇما, 22 قاراشا 2024
ادەبيەت 6880 1 پىكىر 24 اقپان, 2017 ساعات 12:40

تالاپبەك تىنىسبەكۇلى. اتاۋكەرە

 مىنەزدەمە

 قىلىعىمدى سىنايتىن كوپ،

جىرى ۇعىمدى اقىن دەپ.

رۋىمدى سۇرايتىن كوپ،

ءتۇبى كىمگە جاقىن دەپ.

 

ادام اتا ارعى جاعىم،

بەرگى تەگىم الاشتان.

تاقىمىمدا ارعىماعىم،

بەلگى ءتورىم اعاشتان.

 

جاسىرمادىم بار شىنىمدى،

باس ۇرمادىم ەشكىمگە.

اللاعا ايان جان سىرىمدى،

ادام ۇقپاس بەس كۇندە.

 

تۇلپار ءمىنىپ، تۋ ۇستاعان،

ءسوز ۇستاعان بابامدى.

ۇرانداسام ۇلىس دالام،

ۇيقىسىنان وياندى.

 

التاي ايتىپ اڭىزىمدى،

ەرتىس قايعى كەشەدى.

ادامزاتتى، ءبارىمىزدى،

وسىرگەن جەر وسى ەدى.  

 

الامويناق

 تاڭىرىمە ءتاۋبا ەتىپ تۇرام كۇندە،

قياناتىن عالامنىڭ قيام كىمگە؟!

تىرلىگىمدە تاتيتىن مىڭ الديگە،

اجەم ايتقان ەسىمدە ءبىر اڭگىمە:

 

– ءاي قۇلىنىم، ءدال سەنىڭ ءبىر جاسىڭدا،

اردا التايدىڭ سارىقامىر جىلعاسىندا.

سوتكەسىنە سەل ۇدەپ قۇيدى اسىعا،

كوز جاسى كۇزگى اسپاننىڭ قۇرعاسىن با؟.

 

جانارىڭا سىيماعان جاسىل ايماق،

عاجابىڭا قارت التاي عاسىر ايعاق.

مەڭدەتىپتى دالانى جاسىن ويناپ،

سەلدەتىپتى تاۋلاردىڭ تاسىن ايداپ.

 

– ەسكە الامىن سول شاقتىڭ ءار ۋاعىن،

تاعدىرىڭنىڭ تەنتەگىم تانى ءمانىن.

وتىن ەتىپ اتاڭنىڭ شاڭىراعىن،

اسپان وعى اتىلدى نالىمادىم.

 

يمان ايتىپ قۇشاقتاي بەردىم سەنى،

تىرس-تىرس تامىپ توسىمە كوزدىڭ سەلى.

سەنىڭ امان قالعانىڭ ءسوزدىڭ سوڭى،

يت ءولىپتى ىرگەدە كوردىم سونى.......

 

اجەم ءسوزىن ايتپادى ارى قاراي،

قينامادىم، قارت جانى نالىماعاي.

اجال وعى مەنى اتقان تەگى قالاي،

الا مويناق يتىمە دارىعانى-اي؟.

 

يت بولماسا بۇل كۇنى مۇردەمىنبە،

كىم اكەلەر جورگەكتەن جىردى ومىرگە؟.

رەنىشىم جوق مەنىڭ كىم دە كىمگە،

الامويناق عۇمىرىن سۇرگەنىمە.

 

سارتاپ بولعان سىرى بار سۇلباسىندا،

تەگىن ولمەي تەنتەك وي تۋلاسىن دا.

كومىلەردەي تاعدىرىن تىڭداتۋعا،

تەگى مەندەي ۇل كەرەك بۇل عاسىرعا.

 

قاراشوقى

تامىزدىڭ جەلى بەتىمە وبەتىن،

تاڭ اتا انام موسى كەرەتىن.

بيشىگىن اكەم بەلىنە العاندا،

ساركىدىر ساۋلىق مەكىرەنەتىن.

قورالى وتار سوسىن ورەتىن.

 

شاتقالدا وسكەن شۇعۇنىعىڭنان،

شاتتىقتىڭ شەكسىز سىرىن ۇعىنعام.

سۋرلى سايدىڭ سامالى جەلپىپ،

سەزبەدىم قىردىڭ سۋعىن ۇرعان.

 

جىلقىلى جۇرتقا ۇناعاسىنبا،

ارسىلدايدى ارلعان ءتۇن اراسىندا.

تۇسامىسىمەن تىقىرشىپ تۇرار،

تۇمارلى تورىم تۇما باسىندا.

 

ءتىلسىمى سانمىڭ تاۋدىڭ ۇقتراتىن،

ۇلارلار سالعان ءان قۇنىقتراتىن.

سارقىمىز بوككەن سابانىڭ داۋسىن،

ساباۋدىڭ ءۇنى جاڭعىرىقتراتىن.

 

ءتورت تۇلىك تۇگىل عاشىق اڭداردا،

كۇرەڭشە كۇلگەن جاسىل اڭعارعا.

قوسناۋا باسىن قورىس قىلاتىن،

بۇعى بەيباقتار اشىلاعاندا.

 

ءار كەزەڭ سايىن ارلى اۋىل قونعان،

اسىرعان شىڭى ارمانىڭدى ايدان.

جەڭگەلەر العان بارماعى بالدان،

سارىاتان شوككەن سارىقارىن مايدان.

ايرانىڭ قايران، قايماعىڭ قايران.

 

تاۋىن جىر ەتىپ، تاسىن جىر ەتىپ،

ءاز جانىن وتەر اقىن جۇدەتىپ.

شەكىلدەۋىكشىل شاۋقارعالاردان،

بالقاراعايدىڭ باسىن كۇزەتىپ.

 

 مايقابىرعا

 ەسكە المايدى ەگىلىپ بال شاقتى كىم؟

سوندا ەكەن عوي سەلكەۋسىز بار شاتتىعىم.

كوشكەن ەلگە كەسەلەپ كوتەرتەتىن

اق ايرانىن انامنىڭ اڭساپ تۇرىم.

 

كۇرگەيلەتىپ، قوزى،لاق كۇنگەيلەتىپ،

تال تاياقتى تاقىمدا ءزىر مەڭدەتىپ.

اقشاعىلدىڭ شىڭىنان ارمان قۋعان،

جىلدارىمدى جىبەرگەم كىمدەرگە ەرتىپ؟.

 

سىيپاعان كەكىلىمنەن جەلى ەركەلەپ،

جۇرەگىم جۇرتىمدى ايتسام نەگە ورتەنەپ؟.

قاراشال قايىس ورگەن قايران مەكەن،

اپامنىڭ ورەسىنە كولەڭكەلەپ.

 

مايقابىرعا مىڭعىرىپ تۇلىك ورگەن،

جارىساتىن بۇلاقتار كۇلىپ وردەن.

بەيتتى كەزەڭ باسىندا كىم قالدى ەكەن،

مولالارعا مۇڭ شاعىپ كۇڭىرەنگەن؟!

 

تاڭعى ءنۇر

جاز جايلاۋعا بارماعالى كوپ بولعان،

كوشتى كورشى، كوشتى اۋىل، كوشتى ارمان.

قوبىراعان قوزى ۇيشىكتە بوس قالعان،

مەنىڭ بالعىن بالا ويىنىم باستاعان.

 

ەرتەگىدەي ەلەستەيتىن ەسكى ءومىر،

ءتورجايلاۋىم مەن شىڭدالعان ءتوس تەمىر.

شۋ قالاعا شەرىن شەرتىپ شەتتى ءجۇر،

تار جىقپىلدا تاي قۇلاقتاپ وسكەن ۇل.

 

ءبارى قيال، ءبارى ەرتەگى سەكىلدى،

وتكەنىمدى ەسىمە الدىم، نە تىندى؟.

رۋحىمەنەن، عۇرپىمەنەن وشكەنىن،

جۇرتىمەنەن جۇرەگىمە كوشىردى.

 

تاڭعى نۇرعا جون ارقاسىن جىلتىپ قىر،

شىققا ورانعان شيرىعادى بۇردىك گۇل.

كەزەڭ اسىپ كۇلىمدەگەن كۇن كەربەز،

قاراشاۇيدىڭ تۇڭىلىگىن ءتۇرتىپ تۇر

 

 التاي مۇڭى

ء تورت بولىنگەن تۇرانىمنىڭ تۇراعى،

التايىمدا اسپان جىلاپ تۇرادى.

كەڭ دالاڭدى كەرنەيلەتسە كوك ءبورى،

ەر بابامنىڭ ەستىلگەندەي ۇرانى.

 

تاڭىرىمدەي ءتاۋ ەتەتىن تەكتى يەم،

جاسىنىڭداي جارقىلداسام كوك تىلەم.

اسان جورتقان الىپ قۇرلىق توسىندە،

التايىمداي اڭىز مەكەن جوق بىلەم.

 

جاتسىنباسسىڭ جۇماعىما بالاسام،

شامىرقانسام شۋاعىڭا تاراتام.

«اعاجايدى» شىرقاعىم كەپ تۇرادى،

قاراعايلى قويناۋىڭا قاراسام.

 

قانىم ءسىڭدى سامىرسىندى جوتاڭا،

تاريحىڭدى تۇمشالاما تاساڭا.

سىرىڭدى ۇقتىر، شىنىڭدى ۇقتىر بوتاڭا،

ساقتان قالعان سىباعالى بوساعا.

 

سەلەۋلى قىر، سەنەن ءدۇبىر ەستىدىم،

جون جاراڭدى جىرىممەنەن تەپشىدىم.

قاراقاتتى، قىزىلقاتتى قولاتتان،

قىزىل قاننىڭ ءيسى اڭقيدى، بەك شىنىم.

 

قايىڭدى وزەك، توبىلعى ساي، ۇشقاتتى،

قيالىمدى، جىر ءانىمدى ۇشتاپتى.

تاۋ سۇڭقاردىڭ قاناتىنا مىنگىزىپ،

تال تۇلپاردىڭ تىزگىنىن دە ۇستاتتى.

 

كوڭىلىمنىڭ ايتىعاندا ءبىر ءانى،

كۇمبەز كەۋدەم كۇڭىرەنىپ تۇرادى.

التاي قايعىم ورتيماسىن ويلاسام،

ەرتىس جاسىم ەتەگىمدى جۋادى.

 

مۇنارىڭداي مۇڭ ارىلماي جۇگەن ەم،

بۇلاعىڭداي سىڭعىرلاسىن سىرلى ولەڭ.

شىنارىڭداي جاقپار جارىپ شىڭدا ونەم،

قىرىنىڭداي قۇزدا تۋعام، قۇزدا ولەم!

 

قابانىڭ قىسى

قابادا وتكەن قايتالانبايدى ەش تاعدىر،

ۇكىلى ورماندى سىڭسىتار دەيسىڭ كەش قايبىر؟.

سىلكىنەتىندەي سەزىلۋشى ەدى اسپان ءدۇر،

وقىرىن تارپىپ وقىرانعاندا بەستى ايعىر.

 

قامىققانىمەن قاراشا ءۇيدىڭ قامى ءۇشىن،

قيالاپ تۋراپ قاۋسايدى شوپان قازىسىن.

ايانمەن اڭداپ الداعى كۇننىڭ اڭىسىن،

ءتاتتى قيالمەن تاڭ اسىرادى تازىسىن.

 

ۇسكىرىك اياز، شىمشىلاپ بەتتى قارىپ تۇر،

اقجورعا ءجۇرىپ القىنىپ جاتىر الىپ قىر.

سۇركەيلى كۇننەن الدە ءبىر سۇمدىق باعىپ سىر،

ءداۋ قارا توبەت قىڭسىلاپ شيگە سارىپ تۇر.

 

بۇلعىندى مەكەن، ءىز قۋدىما ەكەن ءبىر تەنتەك؟،

بوزالا تاڭدا سىرعاقتى مۇزدا بۇرسەكتەپ.....

ءومىردىڭ جولىن ومبىلاپ كەلەم بۇلكەكتەپ،

اقتازى قيال بالا ارمانىمدى تىرسەكتەپ.

 

توبىلعى بۇرلەپ كەلەدى...

توبىلعى بۇرلەپ كەلەدى تولدەۋلىكتەگى،

تەربەلىپ تەگى شىركىننىڭ كوزدى ەلىتكەنى.

وكىنىپ تۇرعان كەزىمدە ەسىمە العان،

كەكىلىك قۋعان كۇندەرىم كەزبەلىكپە ەدى؟.

 

ءتورت تۇلىك بولعان كۇيبەڭى كۇن كورىس دەگەن،

وزگەشە باققا جۇرت ەدىك ۇيرەنسىپەگەن.

جامىرىپ جەتەر كەشكىلىك كوگەن باسىنا،

قوزى-لاقپەنەن قىرقادا بىرگە ورىستەگەم.

 

بالعۇمىر وتكەن اقشاعىل جاڭبىر اپتاعان،

وىزڭدەي قۇشاق اشادى قاي جۇماق ماعان؟.

شوعىرلى جۇرتتىڭ شۋلاتىپ الامويناعىن،

ۋ تاقىم ۇلدى ۇمىتپاس تاي قۇلاقتاعان.

 

اتامنىڭ جورتقان جونىندا ايتوبەل كەرى،

تۇراتىن اڭساپ سەكىلدى ءار توبە مەنى.

جەڭگەلەر بارعان باستاۋدان شوقىراڭداتىپ،

اتامنىڭ اتىن سۋرارۋ مارتەبە ەدى.

 

اتاسىز ءجۇرمىن الاقان ايعا كوتەرمەي،

ەرتەگى كۇننەن نە بەلگى ايعاق ەتەردەي.

قۇرىق تۇسپەگەن قۇلىنداي كەكىلدى شاعىم،

توبىلعى سايدا اداسىپ قالعان ەكەن عوي.

 

ەسكىجۇرت

 

ۇھىلەسەم ءۇن قوسقان ىرعايلى شىڭ،

جىر قايعىسىن اقىننىڭ تىڭدايمىسىڭ؟.

ساعىنىشىم سانامدا ۇلعايدى شىن،

اق بوركىڭدى الىستان بۇلعايمىسىڭ؟.

 

جۇپار لەبى جۇبىتىپ ارشىلى قىر،

القابىڭدا اداسىپ قانشا ءانىم ءجۇر؟.

جەتە المادىم، شارشادىم، اڭسادىم قۇر،

جۇرت ويدى ەكەن جونىڭنان قاي ساعىنعىر؟!

 

تاڭىرىمنەن ەنشى العان ءتوسىن ەمىپ،

ەگىلتەسىڭ ەسكىجۇرت ەسىمە ەنىپ.

كەربەستىگە مىنەتىن كەكىل ءورىپ،

كەربەز كۇننىڭ كەتسەمشى كوشىنە ەرىپ.

 

جاقپارىڭدى جاڭعىرتىپ توشالالى،

قايدا قالدى قالقانىڭ قوسار ءانى؟.

جىلدارىمنىڭ جەتەلەپ جوتالارى،

جاڭبىرىڭ عوي جانىمنىڭ بوساعانى.

 

ءتورت تۇلىگى مىڭعىرىپ ەن جايلاعان،

ەلدى ويلاعام، ساعىنىپ جەردى ويلاعام.

كەلمەس كۇننىڭ كەرۋەنى-اي كوز بايلاعان،

ەندى ول زامان ساعىمداي بەلدە ويناعان.

 

كۇي جىلاتتى كوڭلىمدى ءان جۇباتپاي،

سەزىلۋشى ەڭ سەرىڭە ماڭگى باقتاي.

ەسكى جۇرتقا ەلەڭدەپ تۇرام ىلعي،

اتاعاشىن اينالعان ارعىماقتاي.

 

تاۋلاردى جالعاپ تاعدرىممەنەن

ولەڭمەن ورمەي ءورشىل ءۇنىمدى،

ەلەگىزبەۋىم ەرسى بۇگىنگى.

قىرقانىڭ لەبى قالاعا ۇشادى،

قىتىعى كەرنەپ كەڭسىرىگىمدى.

 

بايشەشەك قىردا بۇرشىك اتادى،

دالامنىڭ گۇلدەپ تۇرسىن اتاعى.

بوكتەردىڭ جەلى ارەدىگىندە،

كوكتەمنىڭ ءيسىن بۇرقىراتادى.

 

التى ايلىق قىس جوق التايىمداعى،

قايعىسىن ايتام قاي تاڭىمداعى.

جىلعالار جىرلاپ ساي سايىمداعى،

الاتاۋ ابىز ءان ساعىنبايدى.

 

تىلدەسەم ءۇنسىز تاڭعى نۇرمەنەن،

ارمان ۇرلايدى ءار كۇنىم مەنەن.

قاۋىشار ەكەم قاي قىرىڭمەنەن،

تاۋلاردى جالعاپ تاعدىرىممەنەن.

 

اتاۋكەرە

 

- الاشىم دەگەن قاپتاعان مەسقارىنداردى كورگەندە اشتان ولگەن قالىڭ قازاق ەسكە ورالادى ەكەن...

 

اشتان ولگەن دەيمە ءتايىر كوپ قازاق،

وزەگىمدە ورتكە ورايدى كەكتى ازاپ.

سارارقانىڭ سامالىنان زار ۇققان،

اعاجايدا جۇرگەن اتام وق قاراپ.

 

ەمىس، ەمىس قۇلاعىمدا ەرتەگى،

نەگە ەستىدىم، نەتكەن سۇمدىق دەرت ەدى؟.

اعاجايىم الاشىمنىڭ بولشەگى،

شەمەن ەلدىڭ شەجىرەسىن شەرتەدى.

 

بەي، اعايىن، باسىمىزدان ءبارى وتكەن،

وكسىمەيىن وتكەنىمدى ساناپ مەن.

قاڭىراعان قوراسىنان كوك جالاپ،

ءتورت تۇلىكتىڭ تۋلاعىنا زار ەتكەن.

 

تاعدرىڭدى تۇرشىگەدى تىڭداپ ۇل،

جاراتقاننىڭ جازىمىشى بۇلدا ءبىر.

اڭى ورمەي قالعان دەيمە تۋماعىر،

قۇسى ۇشپاي قالعان دەيمە شۋلاعىر.

 

جارتى الەمدە ەنشىم ورتاق، ەن بىرگە،

تۇرعان كەزدە ەسە بەردىم مەن كىمگە.

سانامىزعا ساڭلاۋ سالىپ ءسوز بۇرگە،

ازعىن قوعام اعايىننان ءبولدى ىرگە...

 

ۋا، جاراتقان، جىلاتپا ەندى جەبەسەڭ،

ويقوي دالام، قۇنداعىڭا بولە سەن.

قارعىس اتسىن سوڭعى اتاۋكەرەمدى،

اعايىنمەن بىرگە ءبولىپ جەمەسەم.

 

 وي ورگىزۋ

 وڭاشا قىردا وترام وي ورىستەتىپ،

قۇيعىتىپ كەلەت قۋ جالعان ءور، ەڭىستەتىپ،

جايلانعانىممەن جانىمدى جەلەمىكتەتىپ،

پانيدەن سوندا بارامىن نە كورىپ كەتىپ.

 

ءبىر اۋىز سوزبەن تىگىلىپ ءباس توعاناعى،

اسىعىم الشى تۇسكەن كۇن ەسكە ورالادى.

كوكدونەن كوڭلىم تىقىرشىپ شىدەر ۇزەدى،

وقىرعا ويىم كىسىنەپ بوس قوراداعى.

 

و. تايىر، قايدان سىڭسىيدى كەش سامال ءالى؟

جەلبىرەپ سوناۋ جاستىقتىڭ كەستە ورامالى.

اھ ۇرا بەرەم الدانىپ تۇلكى ارمانىما،

اڭشىداي بولىپ سىپىرعان كەش توماعانى.

 

بابالار رۋحىن كەلەمىن باق ساناپ ءالى،

ءتاڭىرى كورگەن ءامىرى حاق تاعالانى.

قيالدىڭ قۇسى مەزگىلسىز ويدان ۇشادى،

ايدىنىن اڭساپ ارماننىڭ اق شاعالالى.

 

جان ەدىم جالقى ماڭگى، اي تۇمارلى

 

ەل ەدىك ەن دالانى ەركىن جورتقان،

بولعانمەن سەرتىڭ ماقتان، دەرتىڭ باتپان.

تونالىپ تولقىپ جاتقان كول سىمباتتان،

شىڭدارىم شەجىرەلى شەر شىڭجاتقان.

 

اتپايدى باياعىداي تاڭ شىرايلى،

جونداردان جۋسان ءيسى اڭقىمايدى.

جان ەدىم جالقى ماڭگى اي تۇمارلى،

كۇرسىنسەم كوزدەن جاسىم تاپمشىلايدى.

 

تۇماندى تىرشىلىگىم قالىڭ ورمەك،

جۇرگەسىن ابىگەر بوپ، ءبارى مەڭدەپ.

سامالدى سارىجايلاۋىن ساعىنار كور،

جاتاتىن جالبىزىمەن جانىن ەمدەپ.

 

كورمەيدى-اۋ، ەندى ۇرپاق كوش كەرۋەنىن،

قىرقانىن قىزىقتاماس ەسكەن جەلىن.

كوتەرەر كۇرسىنىسپەن بوس بەلبەۋىڭ،

كوك ءتۇتىننىڭ ىشىندە كوك شولمەگىن.

 

الاستاۋ

 ويقوي،   مەنىڭ كەزدەرىم اي كەرىمسال،

كەلمەس كۇنگە كەبەرسيدى كوڭىل ءسال.

ماقامىنا بولماعاسىن مويىنسال،

وگەيلىگىن ويلايدى ەكەن ءومىر شال.

 

جولاۋشىداي جورىق اسىن بوكتەرگەن،

ەشكىمگە دە ەمەكسىمەي وسكەم مەن.

جان جاراسىن جالاپ جازىپ كەكتەنگەن،

ارلاندارداي ايعا ۇلىعام بوكتەردەن.

 

ۇلار داۋسى ەستىلەتىن شىڭ قۇزدان،

شاتتىعىم دا ورالمادى شىل قۋعان.

ساعاق ويىم سەتىنەيدى شىلبىردان،

مۇڭ ورتەيدى جامالىمدى شىق جۋعان.

 

جۇماق دالام جۇبانۋشى ەم كوركىڭمەن،

اۋىرامىن دەرتىڭمەنەن ەركىممەن.

ءار تاسىڭدى الاستايىن كوز تيگەن،

كۇبىر، كۇبىر، سىبىر، سىبىر جەل تىلمەن.

 

اڭساۋ

كوگەننەن قوزى اعىتار، جەلىدەن قۇلىن،

ءتورت تۇلىگىنىڭ وقىعان كوزىنەن مۇڭىن،

قۇتپانى كەلەر ورىستەن وزىنەن بۇرىن،

قارت شوپان كورسەم قايعىسىن سەزىنەم بۇگىن.

 

قۇراقتان سىبدىر ەستىلىپ، بۇلاقتان سىڭعىر،

جۇباتقان جىلدار جانىڭنان سىناپتاي سىرعىر...

ەسىمە السام ەگىلتىپ جىلاتقان قۇرعىر،

جۇماقتاي داۋرەن ەكەن عوي، ۇزاتقان بۇل ءبىر....

 

ەنشىمدى العان سان عاسىر ەن جايلاعاندا،

تولدەۋلىك قايدا؟

                         كۇتەۋلىك،

                                  ءتورجايلاۋ قايدا؟

جەتەلەگەنمەن جانىمدى ارماندار ايعا،

سول كۇنگە زار بوپ قالدىم-اۋ سور قايناعاندا.

 

قۇرت ۇرلامايدى ورەدەن، قۇتىڭدا ازايدى،

قويشىدا كەلمەس بوساعا سىقىرلامايدى.

قاراعاي، قايىڭ موسىدا شىتىرلامايدى،

تۇماندى تاۋسىز قولقانى ءتۇتىن قامايدى.

 

اتان قومىندا وسەكەمىن، اساۋ جالىندا،

وسى-اۋ بارىمدا سول شاقتار، وسى اۋ باعىم دا.

توسام جاۋىنعا جونىمدى، توسام داۋىلعا،

ءبورىلى قانىم تۋلايدى قاشان قانىمدا؟

 

كەلىسپەسە كوڭىلدىڭ كۇيى كەيدە،

كىنا تاعىپ جۇرەمىز ءدۇيىم ەلگە.

ءبىرى تورگە سۇيرەلەپ ءبىرى كورگە،

سۇيىنەم دە قويامىن كۇيىنەم دە.

 

الاقانمەن توسقانداي ءجۇزىن كۇننىڭ،

جابا توقىپ جاسىرام ءمىنىن كىمنىڭ؟

ءالاۋلايى الديلەپ بۇگىنگىنىڭ،

ءسوزىن ايتام ساندىراق بۇرىنعىنىڭ.

 

جىلاۋ كورگەن كەزىم كوپ، شىدام جەڭگەن،

شەجىرەسىن شەرتەدى جىراۋ كەۋدەم.

ءوتىپ جاتقان ءومىر اي بۇعاۋلاۋمەن،

جاۋابى جوق زىمىرىپ سۇراۋلارمەن.

 

جۋىندىڭدى اڭدىيدى ەل، جىرىندىڭدى،

سىرىڭ كىمدى تولقىتار، جىرىڭ كىمدى؟!

ءۇيىم گۇلدى بولعانمەن، ميىم مۇڭلى،

عۇمىر قۇندى بولمادى-اۋ، تيىن عۇرلى!!!!

 

قوڭىلتاقسۋ

جانىمدا وتىرعاندا جارىم، بالام،

مەن نەگە الاقىزىپ جارىمدالام؟.

الدەبىر جوعىم بار اۋ تابىلماعان،

الدەبىر ەنشىم بار اۋ الىنباعان؟!

 

قاراداي قوڭىلتاقسىپ قۇلازىدىم،

قاڭىراپ قارا قوسىم، قۇبا ءدۇزىم.

اداستىم اۋەنىنەن ءبىر ءانىمنىڭ،

قۇرىشىن كىم قاندىرار قۇلاعىمنىڭ؟.

 

اسان كەشكەن ءومىر بۇل، قورقىت قاشقان،

جەرورتاعا كەلىپپىز ونشا ۇقپاستان...

ساتتەرىمدە ۇيقىمدى تالتۇستە اشقان،

جوسىلادى جولدارىم جورتىپ باسقان...

 

كوپتەن بەرى جۇرگەنى كوڭىل ماساڭ،

مويىندا ەكەن بار قامىت مويىنداساڭ.

وتكەلەگى ءومىردىڭ جولىمدا سان،

تۇگەندەلەر ەكەن ءبىر جوعىم قاشان؟.

 

مىنەز

جىلدارىمنىڭ جينالىپ جەڭ ەتەگى،

كوڭىلىمنىڭ قوزدايدى كونە شەرى.

جاقىنىما جالباقتاپ جۇرگەنىممەن،

جىرتىعىنان قوسىمنىڭ جەل ەسەدى.

 

جاقىنىڭ دا جىنىڭدى سىناي باعىپ،

كۇيزەلەدى جارىڭ دا جىلاي نالىپ.

جاتقا جاسىم كورنىبەي، جىرعا ورتەنىپ،

شاقشا باسىم جۇرەمىن شىر اينالىپ.

 

يەك ارتىپ كەلەمىن قوس مۇشەلگە،

كەندە ەمەس ءومىرىم دوس، تۇسەلگە.

دەگەنىمدى جاسادىم جالتاقتاماي،

تاعىلىمىن تالايدىڭ ەستىسەمدە.

 

مەيلى، مەيلى سىناسىن، قىڭىر دەسىن،

مەن وزگە ءۇشىن سۇرمەيمىن عۇمىر كوشىن.

ارقا قاعىپ جۇرگەندەر قالتا باعىپ،

اۋلاق سالىپ بۇل كۇنى ءجۇر ىرگەسىن.

 

اقىن ەتكەن بولسا ەگەر ءتاڭىرىم شىن،

بەس كۇندىكتىڭ الدانىش، ءبارى قۇرسىن.

جوقشىلىققا تەلىنگەن تىرلىگىمدى،

بوقشىلىققا ساتپايمىن سونى ۇعىنسىن!

 

ەرتەڭىمدە كەلەدى ەرتەپ اتىن،

تۋىلعاندا تۇل جالعان دەرت بولاتىن.

وتەدى ەكەن ءومىرى ورتكە جاقىن،

جۋاسىماي جالعاننان وتكەن اقىن.

 

ولەڭ

توم، توم تارتۋ بەرمەسەمدە مەن ەلگە،

ەس بىلگەلى ەگىز ەكەم ولەڭگە.

شۋماقتارى شۇباتىلىپ توبەمدە،

تارماقتارى تارقاتىلىپ تومەندە.

 

سەكىلدەنتىپ سەتەرلەگەن ۇياڭ قىز،

جازدىم ولەڭ، اندىز، اندىز، تىم اندىز.

تىرلىك جولى تارام، تارام تۇماندى ءىز،

ءولىڭ ءۇشىن وكىنبەيمىز بۇعان ءبىز.

 

كوڭىلىمنەن استاڭ، كەستەڭ سەڭ ءجۇردى،

تاعدىرىمنان كوكپار تارتىپ، تەڭگە ءىلدى.

ءور رۋحىمدى باستىرماعان ەشكىمگە،

ءوز ىرقىنا ولەڭ عانا كوندىردى.

 

ات جەتەلەپ، اتان قومداپ ، ءبوزدى العان،

اتامىزدان ايتا جۇرەر ءسوز قالعان.

دۇعامدا وسى، دۋامدا وسى بار بولعان،

ءار ولەڭىم ءار قازاققا كوز مارجان.

 

 سىرلاسۋ

 

«سەن نەتكەن باقىتتى ەدىڭ كەلەر ۇرپاق!»

                                    قاسىم امانجولوۆ

 

باقىتتىمىن،

بوستاندىققا جەتتىم مەن،

كەشەگىمە ءتىل قاتامىن كەكتى ۇنمەن.

تىڭداتامىن ەر تۇرىكتىڭ رۋحىن،

كوكبايراعىن كوكككە ىلگەن.

 

باقىتتىمىن،

ءتىلىم ازات –تىرەگىم.

ءدىنىم ازات – تاڭىرىمنەن تىلەدىم.

ەرىم ازات،

ەلىم ازات – بىلەرىم،

كوگىم ازات،

جەرىم ازات – كيەلىم.

 

باقىتتىمىن،

الاشىمنىڭ قورعانى-

قاسيەتتى قازاقستان وردالى.

ەركىن جورتقان جولبارىستاي جونداعى،

ايبارلى ەلىم امان بولسا بولعانى.

 

باقىتتىمىن،

ەركىندىگىم ەلەس ەڭ،

جاراتۋشىم، جىلاتپا ەندى جەبەسەڭ.

اقىنى ازات عاسىرىمنىڭ جىرىمىن،

قاسىمى جوق دەمەسەڭ.

Abai.kz

1 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1464
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3231
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5326